Sokółka and Legnica as Examples of New Centers of Religious Worship in Poland: An Ethnological Pre-Diagnosis
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2022.017Keywords
Eucharistic miracles, folk religiosity, sacred, sanctuary, Legnica, Sokółka, PolandAbstract
The eucharistic miracles in Sokółka and Legnica have made Poland an area of increased religious activity. A demand for an intense spiritual experience arising from contact with extraordinary artefacts – bleeding hosts – has been introduced into the traditional pilgrimage framework. The new sacred places have revealed, partially at least, the condition of Polish religiosity, indicating the es sential role of the traditional factor. This paper, based on the author’s research conducted in Sokółka and Legnica, presents reflections and conclusions concerning the emergence and development of the veneration and the influence of Eucharistic miracles on local inhabitants, pilgrims and tourists. The narrative draws from studies in the fields of anthropology, history and theology as well as from empirical data, including direct interviews and ego-documents obtained in the process.
References
Ashe, Geoffrey. Miracles, London–Henley: Routledge & Kegan Paul, 1978. https://archive.org/search.php?query=external-identifier%3A%22urn%3Alcp%3Amiracles0000ashe%3Alcpdf%3Aa9aadddd-641e-48a8-9d7d-1e5068edf6d4%22.
Barnes, Michael Horace. Understanding religion and science. Introducing the debate, London–New York: Continuum, 2010.
Biziuk, Dorota. „Hostia i… kawałek serca. Czy w Sokółce zdarzył się cud?” Gazeta Lubuska. Dostęp 18.01.2022. http://www.gazetalubuska.pl/polska-i-swiat/art/78-16877,hostia-i-kawalek-serca-czy-w-sokolce-zdarzyl-sie-cud,id,t.html
Bouflet, Joachim. Historia cudów. Od średniowiecza do dziś. Przełożył Krzysztof Żaboklicki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2011.
Bynum, Caroline Walker. Wonderful Blood. Theology and Practice in Late Medieval Northern Germany and Beyond. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2007.
Carter, James C. “The recognition of miracles.” Theological Studies 20, no. 2 (1959): 175–197.
Chorążyczewski, Waldemar, Arvydas Pacevicius, i Stanisław Roszak, red. Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015.
Cibor, Krzysztof, i Agnieszka Kamińska. „Cuda i dziwy – znaczenie pojęcia «cud»”. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa 52, no. 1 (1998): 46–50.
Coleman, Simon, and John Elsner, red. Pilgrim Voices. Narrative and Authorship in Christian Pilgrimage. New York–Oxford: Berghahn Books, 2003.
„Cud.” W Słownik Języka Polskiego PWN. Dostęp 12.01.2022. https://sjp.pwn.pl/szukaj/cud.html
Cud eucharystyczny w Sokółce. Reżyseria Piotr Grabowski. 2010.
Czachowski, Hubert. Cuda, wizjonerzy i pielgrzymi. Studium religijności mirakularnej końca XX wieku w Polsce. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2003.
Czachowski, Hubert, i Violetta Wróblewska, red. Kultura wsi w egodokumentach. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016.
Czubala, Dionizjusz. Współczesne legendy miejskie. Katowice: Uniwersytet Śląski, 1993.
Douglas, Mary. Czystość i zmaza. Przełożyła Marta Bucholc. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2007.
Douglas, Mary. Symbole naturalne. Rozważania o kosmologii. Przełożyła Ewa Dżurak. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2004.
Eade, John, Michael Sallnow, red. Contesting the Sacred. The Anthropology of Christian Pilgrimage, London: Routledge, 1991.
Engel, Barbara. „Bezradność nauki wobec tajemnicy. Doświadczenie lekarza.” W Bóg przemówił w Legnicy, red. Irena Chłopkowska, 67–70. Kraków: Wydawnictwo M, 2017.
Englisch, Andreas. Ślady Boga. Cuda Kościoła katolickiego. Przełożyła Irena Slawik. Warszawa: Świat Książki, 2008.
Eriksen, Thomas Hylland. Małe miejsca, wielkie sprawy. Wprowadzenie do antropologii społecznej i kulturowej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2009.
Gniedziejko, Stanisław. Eucharystyczne wydarzenie w Sokółce. Sokółka: Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego; Warszawa: Wydawnictwo Fidei, 2012.
Halemba, Agnieszka. Negotiating Marian apparitions. The politics of religion in transcarpathian Ukraine. Budapest–New York: Central European University Press, 2015.
Hemka, Andrzej, i Jacek Olędzki. „Wrażliwość mirakularna.” Polska Sztuka Ludowa 44, no. 1 (1990): 8–14.
Hermkens, Anna-Karina, Willy Jansen, and Catrien Notermans, red. Moved by Mary. The Power of Pilgrimage in the Modern World. Farnham: Ashgate, 2009.
Kakareko, Andrzej. „Komunikat Kurii Metropolitalnej.” Dostęp 20.01.2022. http://www.sokolka.archibial.pl/wydarzenie_eucharystyczne/komunikat_kurii_metropolitalnej/
Kalniuk, Tomasz. Drogi i miejsca religijności ludowej. Antropologiczne studium nowych ośrodków kultu we współczesnej Polsce (Strachocina, Stryszawa, Sokółka i Legnica). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2019.
Kalniuk, Tomasz. „New Sacred Places in Contemporary Poland: Ethnographic Case Study of Two Miracles in Sokółka and Legnica”. Journal of Religion in Europe 14, no 1–2 (2021): 55–79.
Kijek, Karolina. „Cud w Legnicy – był czy nie? Dwie różne ekspertyzy naukowców.” Gazeta Wyborcza Wrocław (13.04.2016). Dostęp 24.01.2022. http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/1,35771,19908435,byl-cud-czy-nie-dwie-rozne-ekspertyzy-naukowcow.html
Kołakowska, Anna. „Uzdrowieni w Sokółce.” Nasz Dziennik 3–4.06.2015.
Kopeć, Edward. „Problematyka rozpoznania cudu.” Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 13, no. 2 (1966): 5–22.
Niedźwiedź, Anna. “Competing sacred places. Making and remaking of national shrines in contemporary Poland.” W Pilgrimage, politics and place-making in Eastern Europe. Crossing the borders, red. John Eade, and Mario Katić, 79–99. Farnham–Burlington: Ashgate, 2014.
Nowicka, Ewa. Świat człowieka – świat kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
Otto, Rudolf. Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych. Przekład Bogdan Kupis. Wrocław: Thesaurus Press, 1993.
„Pierwsze uzdrowienia po cudzie na Zakaczawiu (WIDEO).” Regionfan.pl. Dostęp 24.01.2022. http://regionfan.pl/pierwsze-uzdrowienia-po-cudzie-na-zakaczawiu-wideo/.
Pyysiäinen, Ilkka. “Mind and miracles.” Journal of Religion & Science 37, no. 2 (2002): 729–740. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/1467-9744.00449.
Roux, Jean-Paul. Krew. Mity, symbole, rzeczywistość. Przełożyła Marzena Chrobak. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2013.
Rubin, Miri. Corpus Christi. The Eucharist in Late Medieval Culture. Cambridge: Cambridge University Press, 1991.
Rusecki, Marian. Cud w chrześcijaństwie. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1996.
Świeżyński, Adam. Filozofia cudu, W poszukiwaniu adekwatnej koncepcji zdarzenia cudownego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2012.
Swinburne, Richard. The concept of miracle. London: Palgrave Macmillan, 1970.
Szulakiewicz, Władysława. „Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych.” Przegląd Badań Edukacyjnych 13, no. 1 (2013): 65–84. doi.org/10.12775/PBE.2013.006
Taves, Ann. Religious Experience Reconsidered. A Building-Block Approach to the Study of Religion and Other Special Things. Princeton–Oxford: Princeton University Press, 2009.
TON, JM, KK, KZ. „Cud na Podlasiu? Hostia zamieniła się w ludzkie ciało.” Fakt.pl. Dostęp 22.01.2022. https://www.fakt.pl/wydarzenia/polska/cud-na-podlasiu-hostiazamienila-sie-w-ludzkie-cialo/4k3sbt8.
Turner, Victor, and Edith L. B. Turner. Obraz i pielgrzymka w kulturze chrześcijańskiej. Przełożyła Ewa Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009.
Wesołowski, Waldemar. „Droga do ukazania Relikwii.” W Bóg przemówił w Legnicy, red. Irena Chłopkowska, 31–36. Kraków: Wydawnictwo M, 2017.
Wiśniewski, Krzysztof Zenon. „Cuda eucharystyczne w świetle wiary w Eucharystię.” W Bóg przemówił w Legnicy, red. Irena Chłopkowska, 119–146. Kraków: Wydawnictwo M, 2017.
Zachar Podolinská, Tatiana, red. Traces of the Virgin Mary in Post-Communist Europe. Bratislava: VEDA - Publishing House of the Slovak Academy of Sciences, 2019.
Zieliński, Ariel. Na straży wiary prawdziwej. Zjawiska cudowne w polskim katolicyzmie ludowym. Kraków: Nomos, 2004.
Ziombra, Andrzej. „Świadek Bożego cudu. Świadectwo proboszcza.” W Bóg przemówił w Legnicy, red. Irena Chłopkowska, 61–65. Kraków: Wydawnictwo M, 2017.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Tomasz Kalniuk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.
- The Licensor grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work/related rights item specified in § 1 within the following fields: a) recording of Work/related rights item; b) reproduction (multiplication) of Work/related rights item in print and digital technology (e-book, audiobook); c) placing the copies of the multiplied Work/related rights item on the market; d) entering the Work/related rights item to computer memory; e) distribution of the work in electronic version in the open access form on the basis of Creative Commons license (CC BY-ND 3.0) via the digital platform of the Nicolaus Copernicus University Press and file repository of the Nicolaus Copernicus University.
- Usage of the recorded Work by the Licensee within the above fields is not restricted by time, numbers or territory.
- The Licensor grants the license for the Work/related rights item to the Licensee free of charge and for an unspecified period of time.
FULL TEXT License Agreement
Stats
Number of views and downloads: 838
Number of citations: 0
