Christ’s Evolution of Moral Upbringing in the Light of Letters to Young People by Popes St. John Paul II and Francis
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2021.025Słowa kluczowe
wychowanie biblijne, wychowanie moralne, kształtowanie sumienia, Parati semper, Christus vivit, Bóg jako wychowawcaAbstrakt
Ewolucja wychowania moralnego w Chrystusie w świetle listów do młodzieży wystosowanych przez papieży Jana Pawła II i Franciszka
Dokonujące się w drugiej połowie XX wieku znaczące przemiany społeczne, ekonomiczne i kulturowe z coraz większą siłą ujawniają, że młodzież w obszarze etyki i moralności jest coraz mniej podobna do dorosłych. Współczesna refleksja nad moralnością coraz częściej wyraża się w manifestowaniu przez poszczególne jednostki przysługujących im praw. W takiej optyce mieści się zarówno List do młodych „Parati semper” św. Jana Pawła II (1985), jak również posynodalna adhortacja „Christus vivit” papieża Franciszka (2019). Przywołane dokumenty papieskie staną się punktem wyjścia do udzielenia odpowiedzi na pytanie: Co proponuje Chrystus na płaszczyźnie moralności?
Człowiek z natury (w sercu) może rozpoznawać dobro i zło. Moralność jest wówczas związana w zachowywaniem Prawa. Choć ma ono charakter pozytywny, to jest ograniczone w czasie. Dojście człowieka do wiary powoduje, jak wskazuje papież Franciszek, że Prawo wyczerpuje swoją wartość propedeutyczną i ustępuje miejsca innemu autorytetowi. Prawo obowiązuje w dalszym ciągu (przykazania istnieją), ale nie ma mocy usprawiedliwiającej. Tym, który usprawiedliwia jest Jezus Chrystus. W tym kontekście kluczowe jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o etap dojrzewania moralnego: czy potrzebuję jeszcze Prawa, a może już żyję w miłości i wolności dziecka Bożego. Nie można tych poziomów moralności – jak postulują św. Jan Paweł II w „Parati semper” i Franciszek w „Christus vivit”– traktować rozdzielnie czy przeciwstawnie, bo oba są konieczne. Stąd nie można odrzucać przykazań i nimi gardzić, ale zachowywać je, choć nie mają charakteru absolutnego, gdyż zbawienie jest w Jezusie Chrystusie.
Bibliografia
Adamczyk B., Model pedagogii Jezusa w przekazie biblijnym, Kraków 2008.
Aleksander Z., Szansa na międzypokoleniowy dialog w kontekście rozumienia słów z zakresu moralności przez współczesne podmioty edukacyjne, Gdańsk 2009.
Bagrowicz J., “Godność osoby fundamentem wychowania,” in: Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów, ed. F. Adamski, Kraków 2005, pp. 179–212.
Bagrowicz J., “Jezus – Nauczyciel, Wychowawca i Mistrz powołuje uczniów,” in: Veritas cum caritate – intellegentia cum amore, ed. Cz. Rychlicki and I. Werbiński, Toruń 2011, pp. 67–82.
Balthasar H. U. von, W pełni wiary, transl. J. Fenrychowa, Kraków 1991.
Buchta R., Cichosz W., Zellma A., “Religious education in Poland during the COVID-19 pandemic from the perspective of religion teachers of the Silesian Voivodeship,” Religions 12 (2021) no. 650, pp. 1–13 (DOI: https://doi.org/10.3390/rel12080650).
Cichosz W., “Biblijne wychowanie parenetyczne. Od pedagogiki do pedagogii,” ed. R. Czekalski, Studia Katechetyczne 8 (2012), pp. 243–253, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Katechetyczne/Studia_Katechetyczne-r2012-t8/Studia_Katechetyczne-r2012-t8-s243-253/Studia_Katechetyczne-r2012-t8-s243-253.pdf (retrieved on September 2, 2021).
Cichosz W., “Błogosławionego Jana Pawła II pedagogia osobowej wolności autonomicznej w świetle encykliki ‘Fides et ratio’,” ed. J. Meller, Studia Gdańskie 30 (2012), pp. 217–231, http://studiagdanskie.diecezja.gda.pl/pdf/sg_xxx.pdf (retrieved on July 1, 2021).
Cichosz W., Lisica J., “Przyczynek do chrystianologii moralnej św. Pawła w świetle Listu do Rzymian 1-8,” ed. J. Szulist, Studia Pelplińskie 46 (2013), pp. 31–48, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/7394/Przyczynek%20do%20chrystianologii%20moralnej%20%C5%9Bw.%20Paw%C5%82a%20w%20%C5%9Bwietle%20Listu%20do%20Rzymian%201-8.pdf?sequence=1&isAllowed=y (retrieved on May 1, 2021).
Cichosz W., Metodologia. Elementarz Studenta, Gdańsk 2000, http://cichosz.pl/wp-content/uploads/2019/01/ksiazka-1.pdf (retrieved on May 16, 2021).
Cichosz W., Pedagogia wiary we współczesnej szkole katolickiej, Warsaw 2010.
Finke M., Pedagogika wiary, Poznań 1996.
Francis, General Audience of August 18, 2021, https://www.vatican.va/content/francesco/en/audiences/2021/documents/papa-francesco_20210818_udienza-generale.html (retrieved on May 26, 2021).
Francis, Post-Synodal Apostolic Exhortation Christus Vivit to Young People and to the Entire People of God, Rome 2019, https://www.vatican.va/content/francesco/en/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20190325_christus-vivit.html (retrieved on July 18, 2021).
Frączek D., “Pedagogika Jezusa,” Wychowawca 168 (2006) no. 12, pp. 8–9.
Gregory the Great, Homiliae in Ezechielem, 1, 7, 8, quoted after: Catechism of the Catholic Church, sec. 94.
John Paul II, Encyclical Letter Veritatis Splendor Regarding Certain Fundamental Questions of the Church’s Moral Teaching, Rome 1993, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_06081993_veritatis-splendor.html (retrieved on September 16, 2021).
John Paul II, Encyclical Letter Redemptor hominis to His Venerable Brothers in the Episcopate, no. 14, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_04031979_redemptor-hominis.html (retrieved on September 16, 2021).
John Paul II, Encyclical Letter Fides et ratio of the Supreme Pontiff John Paul II to the Bishops of the Catholic Church on the Relationship between Faith and Reason, no. 46, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_14091998_fides-et-ratio.html (retrieved on September 16, 2021).
John Paul II, Apostolic Letter Dilecti Amici to the Youth of the World on the Occasion of International Youth Year, Rome 1985, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_letters/1985/documents/hf_jp-ii_apl_31031985_dilecti-amici.html (retrieved on September 16, 2021).
Jelonek T., Biblia a nauka. Czy nauka sprzeciwia się Biblii?, Kraków 2005.
Catechism of the Catholic Church, Washington, DC 2019.
Koszkało M., “Bóg jako źródło moralności. Intuicje św. Augustyna w Wyznaniach 7.10-11 w kontekście dyskusji z tradycją starożytną,” Verbum Vitae 39 (2021) no. 3 (DOI: https://doi.org/10.31743/vv.12827).
Leon-Dufour X., Słownik Nowego Testamentu, Poznań 1990.
Łobocki M., Wychowanie moralne w zarysie, Kraków 2002.
MacIntyre A., Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, Warsaw 1996.
Marek Z., Podstawy wychowania moralnego, Kraków 2005.
Mariański J., Socjologia moralności, Lublin 2006.
Murawski R., Historia katechezy. Katecheza w pierwszych wiekach, part I, Warsaw 2011.
Ossowska M., Normy moralne, Warsaw 1985.
Rubinkiewicz R., “Rodzina jako środowisko wychowawcze,” in: Biblia o rodzinie, ed. G. Witaszek, Lublin 1995, pp. 37–46.
Second Vatican Council, Pastoral Constitution on the Church in the Modern World: Gaudium et Spes, Rome 1965.
Second Vatican Council, Dogmatic Constitution on Divine Revelation: Dei verbum, Rome 1965, no. 11.
Staniek E., Pedagogiczne zasady Mistrza z Nazaretu, Kraków 1995.
Stępień J., “Słowo objawione w przepowiadaniu Słowa Bożego,” Ateneum Kapłańskie 67 (1964) no. 1–2, pp. 32–45.
Szamocki G., Motyw bramy w Nowym Testamencie. Przyczynek do teologii biblijnej, Pelplin 2001.
Tykarski S., “The evolution of modern marriage: from community to individualization. Theological reflection,” Cauriensia. Revista anual de Ciencias Eclesiásticas 14 (2019), pp. 581–592. DOI: https://doi.org/10.17398/2340-4256.14.581.
Wanat Z., Hipokrates i sumienie. Teologiczny aspekt formacji moralnej pracowników służby zdrowia, Pelplin 2019.
Zellma A., Buchta R., Cichosz W., “The (non)transgressive character of religious education form children and young people in Polish schools,” British Journal of Religious Education 2021, pp. 1–15. DOI: https://doi.org/10.1080/01416200.2021.1887082.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Wojciech Cichosz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 387
Liczba cytowań: 0