Trzy zasady: agatologiczna, aksjologiczna i dialogiczna jako fundament refleksji Józefa Tischnera nad dramatem ludzkiej egzystencji
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2023.011Słowa kluczowe
agatologia, aksjologia, dialog, Tischner, dramatAbstrakt
Artykuł podejmuje próbę systematycznego ujęcia podstaw i głównych wątków refleksji Tischnera dotyczącej dramatu egzystencji człowieka w perspektywie jego relacji do Boga. W ramach przeprowadzonych analiz wyróżnione zostały trzy zasady rządzące tą refleksją: agatologiczna, aksjologiczna i dialogiczna. Oprócz charakteryzujących ich różnic wskazane zostały dwie łączące je cechy wspólne: prymat wobec klasycznego podejścia ontologicznego oraz wspólny filozoficzno-teologiczny charakter. Szczególny nacisk położony został na wyświetlenie aspektu teologicznego jako niezbywalnego i integralnego elementu konstrukcyjnego każdej z tych zasad. Na tej bazie wyprowadzone zostały dwa kluczowe prawa rządzące dramatem Tischnerowskim: prawo wzrastania ku dobru w duchu ofiary i prawo pogrążania się w złu w duchu rozpaczy. Całość kończy refleksja nad Tischnerowskim rozumieniem nadziei zbawienia.
Bibliografia
Bobko, Aleksander. „Czy człowiek jeszcze istnieje?.” Logos i Ethos 10 (2001) 1: 40–49.
Bobko, Aleksander. Myślenie wobec zła, Kraków–Rzeszów 2007.
Jagiełło, Jarosław, Zuziak, Władysław, red. Między potępieniem a zbawieniem. Myślenie religijne ks. Józefa Tischnera. Kraków: Znak, 2004.
Jurga, Jarosław. Filozofia dramatu Józefa Tischnera jako antropologiczna wykładnia relacji człowiek–Bóg. Łódź: Uniwersytet Łódzki (rozpr. doktorska), 2022.
Kwapiszewszki, Józef. Filozofia ks. Józefa Tischnera jako źródło dialogu. Słupsk: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Słupsku, 1998.
Niezgoda, Tomasz. „Metafora dramatu w filozofii dramatu Józefa Tischnera.” Kwartalnik Filozoficzny 46 (2018) 1: 73–95.
Sobczak, Piotr. „Więcej niż poznanie.” Logos i Ethos 10 (2001) 1: 133–137.
Stawrowski, Zbigniew. „Związek nieskończoności i skończoności w systemie Heglowskim.” Logos i Ethos 2 (1992) 1: 47–53.
Stawrowski, Zbigniew. „Między miłością a sprawiedliwością. Kilka uzupełniających uwag do filozofii dramatu Józefa Tischnera.” Logos i Ethos 10 (2001) 1: 33–39.
Szary, Stefan. Człowiek – podmiot dramatu. Antropologiczne aspekty filozofii dramatu Józefa Tischnera. Kęty: Antyk, 2005.
Tischner, Józef. Filozofia człowieka. Wykłady, red. Zbigniew Stawrowski, Adam Workowski. Kraków: Instytut Myśli Józefa Tischnera, 2019.
Tischner, Józef. Filozofia dramatu. Kraków: Znak, 2012.
Tischner, Józef. Inny. Eseje o spotkaniu. Kraków: Znak, 2017.
Tischner, Józef. Jak żyć?. Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, 2000.
Tischner, Józef. Ksiądz na manowcach. Kraków: Znak, 2007.
Tischner, Józef. Miłość nas rozumie. Kraków: Znak, 2011.
Tischner, Józef. Nadzieja czeka na słowo. Kraków, Znak, 2011.
Tischner, Józef. Nieszczęsny dar wolności. Kraków, Znak, 1996.
Tischner, Józef. „Podglądanie Pana Boga.” Znak 511 (1997): 8–24.
Tischner, Józef. Spór o istnienie człowieka. Kraków: Znak, 2011.
Tischner, Józef. Świat ludzkiej nadziei. Kraków, Znak, 2014.
Trocha, Bogdan. Przestrzeń dramatu jako kategoria filozoficzna. Studium teorii przestrzeni Józefa Tischnera. Zielona Góra: Wyd. Gest, 2000.
Wadowski, Jan. Dramat pytań egzystencjalnych. Ks. Józefa Tischnera filozofia dramatu jako próba odpowiedzi na pytania egzystencjalne. Wrocław: Wyd. Papieskiego Wydziału Teologicznego, 1999.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Lech Bolesław Wołowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 379
Liczba cytowań: 0
