From the Person to the Institution: Religious Freedom and Institutions in Democratic States

Abstrakt

Od osoby do instytucji: wolność religijna a instytucje w państwach demokratycznych

Opierając się na założeniu, że podstawowe prawa człowieka w większości państw demokratycznych podlegają zasadzie personalistycznej i że oczywiście wolność religijna osoby jest niekwestionowanym prawem podstawowym, autor zastanawia się w niniejszym artykule nad implikacjami tych kwestii w przestrzeni instytucjonalnej.

Artykuł składa się z następujących elementów: dwa pierwsze mają charakter ogólny, dwa kolejne są aplikacją zasad ogólnych do kontekstu hiszpańskiego.

Część pierwsza ukazuje personalistyczny fundament stanowiący podstawę prawną w państwach demokratycznych. Autor naświetla, iż etyczna wartość godności każdej osoby ludzkiej jest aksjologiczną podstawą dla zasad i podstawowych praw ustanawianych w demokratycznym porządku konstytucyjnym.

Druga część tekstu poświęcona jest analizie zasady pomocniczości - która jest swoistym mostem pozwalającym przejść od godności osoby do funkcjonowania instytucji działających w ramach demokratycznego państwa. Zasada pomocniczości stanowi konieczne uzupełnienie zasady personalizmu, nadając priorytet aktywności osoby, która winna być wspierana przez instytucje państwowe.

Aplikacja tych ogólnych zasad do sytuacji w Hiszpanii stanowi ich egzemplifikację w kontekście rozumienia i egzekwowania prawa do wolności religijnej. Autor, ukazując konkretne rozwiązania prawne podjęte w Hiszpanii w ostatnich latach, ukazuje trudności, z jakimi musi się mierzyć we współczesnej demokracji prawo do wolności religijnej. To znakomite studium możliwości współoddziaływania na życie społeczne zasady laickości demokratycznego państwa oraz zasady współdziałania państwa z instytucjami religijnymi (w modelu hiszpańskim ta koincydencja nosi nazwę sekularyzmu pozytywnego) w celu zagwarantowania realizacji podstawowego prawa osób ludzkich, jakim jest prawo do wolności religijnej.