Status partii politycznych i ich „wewnętrznej demokracji" we Włoszech: w kierunku wdrożenia art. 49 Konstytucji?

Abstrakt

Niniejszy artykuł dotyczy analizy zagadnienia „demokracji wewnętrznej” partii politycznych we włoskim porządku prawnym, ze szczególnym uwzględnieniem postanowień art. 49 Konstytucji. Jak podkreślił Leopold Elia, przez wiele lat art. 49 stanowił podstawę swoistego „niepisanego porozumienia” pomiędzy partiami politycznymi w kontrolowaniu swojej działalności. Autorzy zwracają uwagę na pojawienie się czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które w znaczny sposób utrudniają realizację założeń wynikających z postanowień art. 49 w codziennej praktyce ustrojowej (m.in. wielopłaszczyznowe ramy konstytucyjne i prawne działania partii politycznych). Problem ten stał się szczególnie widoczny w okresie XV i XVI kadencji włoskiego parlamentu, kiedy to wystąpiono z inicjatywą uchwalenia ustawy, która wprost wprowadziłaby wymóg oparcia zasad działalności wewnętrznej partii politycznych na metodach demokratycznych. Zdaniem Autorów przyjęcie ustawy wykonującej założenia wynikające z postanowień art. 49 Konstytucji, zakładającej instytucjonalizację partii politycznych, przyczyni się do wprowadzenia pożądanych zmian w tym zakresie.