Prawna ochrona życia dziecka poczętego w Irlandii – od konstytucyjnej ochrony życia nasciturusa do aborcji na żądanie

Abstrakt

Niniejszy artykuł przedstawia ewolucję prawa irlandzkiego w zakresie ochrony życia dziecka poczętego, ukazując drogę od jednej z najbardziej restrykcyjnych regulacji aborcyjnych w Europie do legalizacji aborcji na żądanie. Analiza obejmuje historyczny rozwój prawa aborcyjnego obowiązującego w Irlandii, ze szczególnym uwzględnieniem 8. Poprawki do Konstytucji Irlandii wprowadzonej w 1983 r., która na blisko cztery dekady zrównała prawo do życia kobiety ciężarnej z prawem do życia przysługującym dziecku poczętemu. Obowiązywanie tak restrykcyjnego prawa aborcyjnego niejednokrotnie prowadziło do kolizji między prawem do życia gwarantowanym nasciturusowi, a prawami przysługującymi kobiecie w ciąży. W artykule przeanalizowane zostały kluczowe orzeczenia sądów irlandzkich oraz organów międzynarodowych odnoszące się do zakresu prawnej ochrony przysługującej dziecku poczętemu w Irlandii, w tym precedensowa sprawa Attorney General v. X, która odegrała przełomową rolę w debacie nad dopuszczalnością aborcji. Analiza przyczyn głębokiej transformacji systemu prawnej ochrony życia dziecka poczętego w Irlandii nie mogła zostać przeprowadzona także bez odniesienia do sprawy Savity Halappanavar, której śmierć, w wyniku odmowy przerwania ciąży w sytuacji zagrożenia jej życia, stała się punktem zwrotnym w dyskursie publicznym dotyczącym prawa aborcyjnego w Irlandii.