(WY)SŁUCHANIE DZIECKA NA ZASADZIE (NOWYCH) ART. 2161 I 2162 KPC – DYLEMATY AKSJOLOGICZNE (IN)DYFERENTNYCH WARTOŚCI: DOBRO DZIECKA VS DOBRO WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI
DOI:
https://doi.org/10.12775/TSP-W.2024.013Abstract
HEARING (OF) THE CHILD UNDER (NEW) ARTICLES 2161 AND 2162 OF THE CIVIL PROCEDURE CODE – AXIOLOGICAL DILEMMAS OF (IN)DIFFERENT VALUES: THE BEST INTERESTS OF THE CHILD VS THE WELFARE OF JUSTICE
ABSTRACT
This paper discusses the hearing of a child under Articles 2161 and 2162 of the Code of Civil Procedure (KPC). Initially, it addresses substantive issues related to the hearing of a minor, which determine the necessity for the court to conduct this procedure and to consider the child's expressed views and opinions in the case concerning them. Further considerations present the changes introduced by the 2024 amendment, which relate to the formal aspects defining the means by which a minor is heard in civil proceedings. Ultimately, the essence of the analysed institution is discussed from the perspective of its axiological foundation – through the prism of the realization of two values: the best interests of the child and the welfare of justice.
KEYWORDS
child – best interests of the child – hearing of the child
References
Akińcza J., Artykuł 2611 KPC w związku z art. 12 Konwencji o prawach dziecka. Praktyka orzecznicza, Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 2016, nr 7 s. 333 i n.
Arkuszewska A., Instytucja wysłuchania dziecka w świetle Konstytucji RP (wybrane zagadnienia), Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2021, nr 2, s. 279 i n.
Bąk A., „Bo sąd jest taki ważny” – doświadczenia dzieci uczestniczących w czynności wysłuchania. Raport z badania jakościowego, Dziecko Krzywdzone 2015, nr 4, s. 82 i n.
Bodio J., Status dziecka jako uczestnika postępowania nieprocesowego, Warszawa 2019
Borkowska K., Prawo dziecka do wypowiedzi a jego udział w postępowaniu cywilnym w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, Dziecko Krzywdzone 2011, nr 2, s. 27 i n.
Budzyńska A., Wysłuchanie dziecka w postępowaniu cywilnym – perspektywa psychologiczna, Dziecko Krzywdzone 2015, nr 4, s. 32 i n.
Cieślak S., Założenia aksjologiczne postępowania cywilnego – propozycja sformułowania kryteriów aksjologicznej oceny regulacji procesowej, [w:] Założenia aksjologiczne nowelizacji KPC z 4.07.2019 r., S. Cieślak (red.), Łódź 2020, s. 13 i n.
Cieśliński M., Praktyka sądowa wysłuchiwania małoletnich w postępowaniach cywilnych w kontekście idei przyjaznego wysłuchania dziecka (komunikat o wynikach badania), Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne 2015, nr 24, s. 221 i n.
Cieśliński M. M., Problematyka dopuszczalności stosowania uproszczonych form wysłuchania dziecka w postępowaniu cywilnym, [w:] Rozstrzyganie spraw cywilnych. Aktualne wyzwania i perspektywy, M. Białecki, S. Kotas-Turoboyska, F. Manikowski, J. Słyk, E. Szczepanowska (red.), Warszawa 2022, s. 57 i n.
Cieśliński M., Stanowisko sędziów na temat wysłuchiwania małoletnich w postępowaniu cywilnym, Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne 2017, nr 29, s. 142 i n.
Cieśliński M. M., Wysłuchanie dziecka w procesie cywilnym (art. 2161 KPC), PS 2012, nr 6, s. 63 i n.
Cieśliński M., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, P. Rylski (red. nacz.), A. Olaś (red. cz. III), Legalis 2024, komentarz do art. 2161 i komentarz do art. 2162
Czeredecka A., Psychologiczne kryteria wysłuchania dziecka w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, Rodzina i Prawo 2010, nr 14-15, s. 22 i n.
Flaga-Gieruszyńska K., Dowód z zeznań małoletniego świadka a wysłuchanie dziecka w procesie cywilnym – wybrane zagadnienia, [w:] Dowodzenie w postępowaniach sądowych w perspektywie porównawczej, D. Gil (red.), Lublin 2016, s. 85 i n.
Flaga-Gieruszyńska K., Wysłuchanie dziecka jako jeden z instrumentów ochrony dobra dziecka w postępowaniu sądowym w sprawach o rozwód albo o separację, [w:] Procedury w sprawach małżeńskich i rodzinnych. Teoria i praktyka, J. Krzykowska, R. Sztychmiler (red.), Olsztyn 2016, s. 109 i n.
Gadomska-Radel A., Wysłuchanie dziecka w postępowaniu cywilnym, Zagadnienia Społeczne 2014, nr 2, s. 90 i n.
Gapska E., Czynności decyzyjne sądów w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2010
Gardziel M. K., Prawo dziecka do wyrażania własnych poglądów, PS 2022, nr 7-8, s. 100 i n.
Grzeszczyk W., Właściwość miejscowa sądu z delegacji ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości (art. 37 KPK), Prokuratura i Prawo 2000, nr 9, s. 121 i n.
Kordela M., Aksjologiczna wykładnia prawa, Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji 2017, nr 110, s. 149 i n.
Kotas-Turoboyska S., Pojęcie dobra wymiaru sprawiedliwości w rozumieniu art. 441 KPC, [w:] Rozstrzyganie spraw cywilnych. Aktualne wyzwania i perspektywy, M. Białecki, S. Kotas-Turoboyska, F. Manikowski, J. Słyk, E. Szczepanowska (red.), Warszawa 2022, s. 189 i n.
Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, Warszawa 2012
Muszczyńska A., Wysłuchanie dziecka przez sąd w trybie art. 2161 Kodeksu postępowania cywilnego, Studia Prawnicze i Administracyjne 2018, nr 1, s. 13 i n.
Olaś A., Zasada proporcjonalności w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2024
Pietruszewska A., Zaruczyńska A., Wysłuchanie małoletniego w postępowaniu cywilnym. Refleksje de lege lata i de lege ferenda, Ars Iuridica 2023, nr 2, s. 141 i n.
Pilarczyk M., Wysłuchanie dziecka w procesie cywilnym, [w:] Nowelizacja postępowania cywilnego. Wpływ zmian na praktykę sądową, M. Białecki, S. Kotas-Turoboyska, F. Manikowski, E. Szczepanowska (red.), Warszawa 2021, s. 359 i n.
Plewka J., Instytucja wysłuchania małoletniego w świetle unormowań prawnych Kodeksu postępowania cywilnego, [w:] Tendencje prawa materialnego i procesowego, E. Marszałkowska-Krześ (red.), Wrocław 2017, s. 45 i n.
Podłęcki F., Realizacja konstytucyjnej zasady ochrony praw dziecka na gruncie instytucji wysłuchania małoletniego w postępowaniu cywilnym, [w:] Konstytucyjne aspekty procesu cywilnego, A. Orzeł-Jakubowska, T. Zembrzuski (red.), Warszawa 2023, s. 317 i n.
Rudkowska-Ząbczyk E., Rodziewicz P., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil (red.), Legalis 2024, komentarz do art. 2161 i komentarz do art. 2162
Rutkowska A., Rutkowski D., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1-50535. Tom I, O. M. Piaskowska (red.), LEX 2024, komentarz do art. 2161
Sas R., Instytucja wysłuchania dziecka w postępowaniu cywilnym, [w:] Prawo małżeńskie i jego relacje z innymi gałęziami prawa, I. A. Jaroszewska, G. Ćwikliński (red.), Olsztyn 2017, s. 52 i n.
Słyk J., Aspekty prawne wysłuchania dziecka w postępowaniu cywilnym, Dziecko Krzywdzone 2015, nr 4, s. 9 i n.
Stojanowska W., Dobro dziecka w aspekcie sprawowanej nad nim władzy rodzicielskiej, Studia nad Rodziną 2000, nr 4, s. 55 i n.
Trela A., Prawo do wysłuchania, EP 2010, nr 5, s. 34 i n.
Weitz K., Związanie sądu granicami żądania w procesie cywilnym, [w:] Aurea praxis aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego. T. 1, T. Gudowski, K. Weitz (red.), Warszawa 2011, s. 679 i n.
Wybrańczyk D., Instytucja wysłuchania małoletniego przed sądem w sprawach go dotyczących, ZP BAS 2020, nr 2, s. 49 i n.
Zajączkowska J., Głos dziecka na wokandzie – o instytucji wysłuchania małoletniego, Palestra 2013, nr 7-8, s. 56 i n.
Zegadło R., Dziecko w postępowaniu sądowym i administracyjnym, Rodzina i Prawo 2011, nr 19, s. 57 i n.
Zieliński A., Flaga-Gieruszyńska K., [w:] A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2024, komentarz do art. 2161
Zielona-Jenek M., Dziecko w postępowaniu sądowym, [w:] Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, A. R. Borkowska (red.), Warszawa 2020, s. 702 i n.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Aleksandra Fruk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 63
Number of citations: 0
