NOWA POETYKA WŁOSKIEJ SZTUKI TEATRALNEJ O (NEO)TEATRZE W POLSCE: PRZYPADEK GIORGIO STREHLERA I LUIGIEGO PIRANDELLA W LATACH 1958-1979
Słowa kluczowe
Strehler, teatr, komedia dell'arte, PolskaAbstrakt
Artykuł dotyczy nowej poetyki włoskiej sztuki teatralnej w Polsce, w świetle projektu scenicznego Giorgio Strehlera i jego mediolańskiego "Piccolo Teatro", zrealizowanego po raz pierwszy w Warszawie w 1958 roku, który koncentruje się na teatralnej inscenizacji sztuki Carlo Goldoniego zatytułowanej "Arlekin: Sługa dwóch panów". Realizacja Strehlera opiera się na bezpośrednim dialogu między aktorami a publicznością, dialogu skoncentrowanym na różnych podstawowych problemach gatunku, autonomii sztuki teatralnej, ludzkim przeznaczeniu i poszukiwaniu prawdziwego sensu życia, nadziei i wyzwolenia. Strehlerowska interpretacja teatralna Goldoniego dała bodziec do odnowionej koncepcji scenicznej, wywodzącej się z komedii Luigiego Pirandella: Questa sera si improvvisa a soggetto i Giganti della montagna, werke wystawionych w Polsce w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1961/1962) w reżyserii Kazimierza Brauna, w Poznaniu (1973) w reżyserii Izabelli Cywińskiej oraz w Warszawie w 1979 roku w reżyserii Andrzeja Markowicza i z oryginalną scenografią. Jest to zatem nowa poetyka teatru, która radykalnie przeciwstawia się teatrowi rozrywkowemu z początku XX wieku. W efekcie reżyserzy powracają do koncepcji commedii dell'arte jako wielkiego teatru poetyckiego, w którym aktor staje się artystą, wręcz intelektualistą, pragnącym zilustrować katartyczną moc sztuki, nieadekwatną do codziennego życia. Spektakle do dziś budzą zainteresowanie polskiej publiczności.
Bibliografia
ABEL L., Metateatro. Una nuova interpretazione dell’arte drammatica Rizzoli, Milano 1965
BRONOWSKI C., Historia dramaturgii włoskiej XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, a cura di J. Degler, [in:] Dramat-Teatr, nr. 21, Wrocław 2008
GUAZZOTTI G., Teoria e realtà del Piccolo Teatro di Milano, Einaudi, Torino 1965
HORNOBY R., Drama, Metadrama, and Perception, Bucknell University Press, Lewisburg, 1986
PUPPA P., Teatro e spettacolo nel secondo Novecento. Edizione Laterza, Roma-Bari 1980
STEHLER G., GRASSI P., La nostra casa, [in:] Piccolo Teatro 1947-1958, a cura di A. Lazzari, Moneta, Milano 1958
STREHLER G., GRASSI P., Manifesto Programmatico del Piccolo Teatro di Milano, Archivio Storico del Piccolo Teatro, Milano 1964
STREHLER G., O teatr dla ludzi, trad. da Radosław Kłos, Michał Oleksiuk, Andrzej Zieliński, a cura di K. Puzyna, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982
SWINARSKA B., Teatr w nocy, Giorgio Strehler, lata 50. w Polsce, [in:] “Dziennik Polski”, 10.03.2000
UBERSFELD A., Lire le théâtre, Bélin, Paris 1996
WOŹNIAK K., Pirandello jako widz zawodowy, [in:] Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, nr.17, Kraków 2017.
ZIELIŃSKI A., Teatr z bliska. Czerwiec 1975, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1985
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 54
Liczba cytowań: 0
