Lekcje z przeszłości: Znaczenie niezawisłości sądów i rządów prawa z perspektywy historycznych i niedawnych kryzysów konstytucyjnych w Stanach Zjednoczonych i Polsce
Słowa kluczowe
niezależność sądownictwa, rządy prawa, Sąd Najwyższy USA, kryzys konstytucyjny, PolskaAbstrakt
We wczesnych latach istnienia Stanów Zjednoczonych, raczkujący Sąd Najwyższy USA wciąż definiował i ustanawiał swoją rolę w nowo tworzonym systemie rządów. Wydarzenia prowadzące do sprawy Marbury przeciwko Madison mają wiele podobieństw do kryzysu konstytucyjnego w Polsce, który rozpoczął się w 2015 r. i koncentrował się wokół zasad funkcjonowania polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Zarówno amerykański kryzys konstytucyjny z początku XIX wieku i jego następstwa, jak i niedawne wydarzenia w Polsce ilustrują znaczenie niezawisłości sądów i rządów prawa dla prawidłowego funkcjonowania silnych demokratycznych systemów prawnych.
Bibliografia
Bodoni, S. (2022). EU Withholds Cash to Poland as Nation Snubs $238 Million Fines. Bloomberg. Retrieved 12.16.2022 from https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-07-15/eu-withholds-cash-to-poland-as-nation-snubs-238-million-fines?leadSource=uverify%20wall.
Chemerinsky, E. (2011). Constitutional Law: Principles and Policies. Wolters Kluwer, 45.
Denning, B., Massey, C. (2019). American Constitutional Law: Powers and Liberties. Wolters Kluwer, 5-18.
Dorf, M. (2009). Constitutional Law Studies. Thompson Reuters/Foundation Press, 14-30.
Eastman, J. (2005). Judicial Review of Unenumerated Rights: Does Marbury’s Holding Apply in a Post-Warren Court World?. Harvard Journal of Law & Public Policy, 714-15
It’s Debatable: Marbury v. Madison a mistake? (2016). Lubbock Avalanche-Journal. Retrieved 12.16.2022 from https://www.lubbockonline.com/story/opinion/2016/10/16/its-debatable-marbury-v-madison-mistake/14890272007/.
Marbury v. Madison. 5 U.S. 137, 2 L. Ed. 60. (1803).
Matczak, M. (2018). Poland’s Constitutional Crisis: Facts and Interpretations. The Foundation for Law, Justice and Society.
Opinion on Amendments to the Act of 25 June 2015 on the Constitutional Tribunal of Poland, adopted by the Venice Commission at its 106th Plenary Session. (2016). CDL-AD(2016)001-e.
Opinion on the Act on the Constitutional Tribunal, adopted by the Venice Commission at its 108th Plenary Session. (2016). CDL-AD(2016)026-e.
Poland v. Parliament and Council of the European Union. C 157/21. (2022).
Rule of Law in Hungary and Poland: plenary debate and resolution. (2022). Retrieved 12.16.2022 from https://www.europarl.europa.eu/news/en/agenda/briefing/2022-05-02/6/rule-of-law-in-hungary-and-poland-plenary-debate-and-resolution.
Schmitz, R. EU Refuses to Give Poland Money After Changes Limiting the Judiciary’s Independence. NPR. Retrieved 12.16.2022 from https://www.npr.org/2022/11/14/1136617250/eu-refuses-to-give-poland-money-after-changes-limiting-the-judiciarys-independen.
Szuleka, M., Szwed, M., Wolny, M. (2016). The Constitutional Crisis in Poland: 2015-2016. Helsinki Foundation for Human Rights.
The Constitutional Tribunal Act of 25 June 2015. Retrieved 12.16.2022 from https://trybunal.gov.pl/en/about-the-tribunal/legal-basis/the-constitutional-tribunal-act/archive.
The Constitution of the Republic of Poland. Retrieved 11.15.2022 from https://trybunal.gov.pl/en/about-the-tribunal/legal-basis/the-constitution-of-the-republic-of-poland/.
The United States Constitution. Retrieved 12.16.2022 from U.S. Constitution | Constitution Annotated | Congress.gov | Library of Congress.
Wiącek, M. (2021). Constitutional Crisis in Poland 2015–2016 in the Light of the Rule of Law Principle. Defending Checks and Balances in EU Member States, Springer, 15-32.
Witkowski, Z., Witkowska-Chrzczonowicz, K., Serowaniec, M. (2021). Legislative and Executive Powers in Poland. Torun, 114-15.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 297
Liczba cytowań: 0
