Ujednolicanie dyskursów w państwie unaradawiającym: ugrupowania rządzące wobec ludności białoruskiej w II Rzeczypospolitej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2020.2.04Słowa kluczowe
państwo narodowe, państwo unaradawiające, dyskurs nacjonalistyczny, nacjonalizm, Białorusini, II RzeczpospolitaAbstrakt
Tekst stanowi przyczynek do badań nad problematyką przyjmowania orientacji nacjonalistycznej przez nowo tworzone państwo i dotyczy stosunku ugrupowań politycznych sprawujących władzę w międzywojennej Polsce do autochtonicznej ludności białoruskiej. Z perspektywy socjologicznej podjęto analizę dyskursów publicznych, której wyniki wskazują na obecność elementów charakterystycznych dla państwa unaradawiającego (w rozumieniu Rogersa Brubakera) w stanowiskach wszystkich obozów władzy oraz upodabnianie struktury prowadzonych przez nie dyskursów.
Bibliografia
Źródła
Źródła drukowane
[b.a.], Kresy. Białorusini, „Gazeta Polska” (1930), nr 229, s. 3.
[b.a.], Kresy II, „Gazeta Polska” (1930), nr 230, s. 3.
[b.a.], Kresy III, „Gazeta Polska” (1930), nr 231, s. 3–4.
[b.a.], Kresy IV, „Gazeta Polska” (1930), nr 232, s. 3.
[b.a.], Sprawy ziem naszych, „Kurier Wileński” (1926), nr 190, s. 1.
Balicki Z., Egoizm narodowy wobec etyki, Lwów–Warszawa 1914.
Bartoszewicz J., Państwo narodowe, „Myśl Narodowa” (1928), nr 1, s. 1–2.
Bartoszewicz J., Znaczenie polityczne kresów wschodnich dla Polski, Warszawa 1924.
B.W. [Wasiutyński], Realny program, „Gazeta Warszawska” (1919), nr 229, s. 3.
Deklaracja ideowo-polityczna obozu tworzonego przez pułkownika Adama Koca, Warszawa 1937.
Dmowski R., Kościół, naród i państwo, Warszawa 1927.
Dmowski R., Memoriał o terytorium państwa polskiego, w: idem, Pisma, t. 6: Polityka polska i odbudowanie państwa, Częstochowa 1937, s. 361–384.
Dmowski R., Myśli nowoczesnego Polaka, Lwów 1904.
Drogosław, Pojęcie narodu a treść art. 9 konstytucji, „Naród i Państwo” (1937), nr 25–26, s. 6–8.
Es., Więcej ciasnego nacjonalizmu, „Naród i Państwo” (1937), nr 49–50, s. 1–2.
Giertych J., O program polityki kresowej, Warszawa 1932.
Gluziński T., Mniejszości narodowe a państwo, „Przegląd Narodowy” (1919), nr 3, s. 249–258.
Grabski S., O politykę siły bez gwałtów, w: idem, Z codziennych walk i rozważań, Poznań 1923, s. 48–50.
Hołówko T., Kwestia narodowościowa w Polsce, Warszawa 1922.
Hołówko T., „Najpierw uspokojenie – potem reformy”, „Robotnik” (1926), nr 296, s. 3.
Jeziorański K., Rola społeczeństwa polskiego na Ziemiach Wschodnich, „Przełom” (1934), nr 6, s. 6–7.
Malinowski K., Jeszcze w sprawie pojęcia Narodu i Państwa, „Naród i Państwo” (1937), nr 31–32, s. 8–10.
Mejbaum W., Podstawy narodowego myślenia i narodowej polityki, Lwów 1926.
Piłsudski J., Memoriał złożony Ministerstwu Spraw Zagranicznych w Tokio, w: idem, Pisma zbiorowe, t. 2, Warszawa 1937, s. 249–258.
Poźniak S., Zagadnienie białoruskie, „Droga” (1931), nr 12, s. 976–988.
R-ski, Interes państwa, czy narodu?, „Polska Zbrojna” (1927), nr 3, s. 1.
Radziejowski L., Zadania kresowe, „Warszawianka” (1927), nr 35, s. 1.
Rybarski R., Naród, jednostka, klasa, Warszawa 1926.
Skwarczyński A., Wskazania, Warszawa 1934.
Stpiczyński W., Polska, która idzie, Warszawa 1929.
Surzyński L., O program pozytywnego działania, „Naród i Państwo” (1937), nr 8, s. 1–2.
T.H. [T. Hołówko], Kresy. Państwowość polska na kresach, „Gazeta Polska” (1930), nr 197, s. 3–4.
Wakar W., Idea narodowa i kresy, „Myśl Narodowa” (1926), nr 5, s. 67–68.
Wasilewski L., Sprawy narodowościowe w teorii i w życiu, Warszawa 1929.
Wielhorski W., Potrzeby ziem wschodnich, „Naród i Państwo” (1937), nr 8, s. 7.
Wścieklica B., Likwidacja Hromady, „Kurier Wileński” (1927), nr 12, s. 1.
Wysłouch, Życie białoruskie, „Kurier Wileński” (1927), nr 14, s. 2.
Wytyczne polityki narodowościowej, cz. 1: Sprawa żydowska, Warszawa 1938.
Za wskazaniami Naczelnego Wodza, przemówienie sen. gen. A. Galicy, „Kurier Wileński” (1937), nr 224, s. 2.
Zamorski J., Z północno-wschodnich kresów, „Gazeta Warszawska” (1923), nr 302, s. 2.
Z.S., Stare kategorie i nowa rzeczywistość, „Gazeta Polska” (1938), nr 118, s. 1.
Opracowania
Altermatt U., Sarajewo przestrzega. Etnonacjonalizm w Europie, tłum. G. Sowinski, Kraków 1998.
Anderson B., Wspólnoty wyobrażone, tłum. S. Amsterdamski, Kraków 1997.
BergmanA., Rzecz o Bronisławie Taraszkiewiczu, Warszawa 1977.
Brubaker R., Nacjonalizm inaczej – struktura narodowa i kwestie narodowe w nowej Europie, tłum. J. Łuczyński, Warszawa 1998.
Calhoun C., Nacjonalizm, tłum. B. Piasecki, Warszawa 2007.
Charmaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. B. Komorowska, Warszawa 2009.
Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921–1939, Wrocław 1979.
Dawidowicz A., Idea narodu w myśli politycznej Stronnictwa Narodowego (1928–1939), w: Sen o potędze. Bezpieczeństwo, suwerenność, mocarstwowość. Rzeczpospolita Polska 1918–1939, red. E. Maj, Lublin 2014, s. 319–337.
Dijk T.A. van, Badania nad dyskursem, w: Współczesne teorie socjologiczne. Antologia tekstów, red. A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Warszawa 2006, s. 1020–1046.
Dijk T.A. van, Dyskurs polityczny i ideologia, „Etnolingwistyka” 15 (2003), s. 7–28.
Fairclough N., Duszak A., Wstęp: Krytyczna analiza dyskursu – nowy obszar badawczy dla lingwistyki i nauk społecznych, w: Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, red. N. Fairclough, A. Duszak, Kraków 2008, s. 7–29.
Gellner E., Narody i nacjonalizm, tłum. T. Hołówka, wyd. 2, Warszawa 2009.
Gomółka K., Między Polską a Rosją. Białoruś w koncepcjach polskich ugrupowań politycznych 1918–1922, Warszawa 1994.
Gomółka K., Polityka rządów polskich wobec mniejszości białoruskiej w latach 1918–1939, „Białoruskie Zeszyty Historyczne” 4 (1995), s. 107–120.
Halczak B., Publicystyka narodowo-demokratyczna wobec problemów narodowościowych i etnicznych II Rzeczypospolitej, Zielona Góra 2000.
Hobsbawm E., Narody i nacjonalizm po 1780 roku. Program, mit, rzeczywistość, tłum. J. Maciejczyk, M. Starnawski, Warszawa 2010.
Jackson Preece J., Prawa mniejszości, tłum. M. Stolarska, Warszawa 2007.
Kurkiewicz M., Sprawy białoruskie w polityce rządu Władysława Grabskiego, Warszawa 2005.
Lewandowski J., Imperializm słabości. Kształtowanie się koncepcji polityki wschodniej piłsudczyków 1921–1926, Warszawa 1967.
Łatyszonek O., Mironowicz E., Historia Białorusi od połowy XVIII do końca XX wieku, Białystok 2002.
Maj E., Od „biernej masy plemiennej” do „komiwojażera”, w: Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. J. Jachymek, W. Paruch, Lublin 2002, s. 13–48.
Majchrowski J.M., Silni – zwarci – gotowi. Myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego, Warszawa 1985.
Mironowicz E., Białorusini i Ukraińcy w polityce obozu piłsudczykowskiego, Białystok 2007.
Nijakowski L.M., Rola dyskursu ideologicznego w mobilizacji ludobójczej w XX wieku, „Studia Socjologiczne” 204 (2012), z. 1, s. 177–198.
Paruch W., Od konsolidacji państwowej do konsolidacji narodowej. Mniejszości narodowe w myśli politycznej obozu piłsudczykowskiego (1926–1939), Lublin 1997.
Smith A.D., Etniczne źródła narodów, tłum. M. Głowacka-Grajper, Kraków 2009.
Tomaszewski J., Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce w latach 1918–1939, Warszawa 1985.
Tilly Ch., Rewolucje europejskie 1492–1992, tłum. E. Żelazna, Warszawa 1997.
Wandycz P.S., Cena wolności. Historia Europy Środkowowschodniej od średniowiecza do współczesności, tłum. T. Wyrozumski, Kraków 1995.
Wapiński R., Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk 1997.
Wodak R., Dyskurs populistyczny: retoryka wykluczenia a gatunki języka pisanego, w: Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, red. N. Fairclough, A. Duszak, tłum. J. Wawrzyniak, A. Wójcicki, Kraków 2008, s. 185–213.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 218
Liczba cytowań: 0