Projekt konstytucji rosyjskiej z 1820 roku – tryumf czy zapowiedź końca Królestwa Polskiego?
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2020.1.02Słowa kluczowe
projekt konstytucji rosyjskiej z 1820, Aleksander I, Królestwo Polskie 1815–1830Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest analiza projektu konstytucji rosyjskiej z 1820 r. w kontekście polityki wewnętrznej i polityki polskiej Aleksandra I. Utworzenie Królestwa Polskiego dało carowi możliwość przetestowania systemu, który zamierzał wprowadzić w całym Cesarstwie. Miał on polegać na połączeniu ustroju konstytucyjnego z autokratyczną władzą monarchy.Bibliografia
Źródła
Biblioteka Jagiellońska rkps 6980 I
Angeberg, comte de [L. Chodźko], Recueil des traités, conventions et actes diplomatiques concernant la Pologne 1762–1862, Paris 1862.
Charte constitutionnelle de l’empire de Russie, Varsovie 1831.
Czartoryski A., Rozważania o dyplomacji, tłum. J.M. Kłoczowski, oprac. M. Kornat, Kraków 2011.
Diariusz Sejmu z r. 1830–1831, wyd. M. Rostworowski, t. 1, Kraków 1907.
„Gazeta Warszawska” (28 III 1818), dodatek do nr 25.
La Charte Constitutionnelle de l’Empire de Russie d’après l’original des archives de St. Pétersbourg, ed. Th. Schiemann, Berlin 1903.
„Le Constitutionnel” (21 XI 1819).
„Le Portfolio ou Collection de documents politiques relatifs à l’histoire contemporaine” 5 (1837).
Le tre costituzioni (1800, 1803, 1817) delle sette Isole Jonie ed i relativi documenti con l’aggiunta dei due progetti di costituzione del 1802 e 1806 e delle modificazioni e riforme alla costituzione del 1817, Corfu 1849.
Oginski M., Mémoires [...] sur la Pologne et les polonais, depuis 1788 jusqu’à la fin de 1815, vol. 4, Paris 1827.
Ogiński M., Pamiętniki [...] o Polsce i Polakach. Od roku 1788 aż do końca roku 1815, t. 4, Poznań 1873.
Rzewuska R., Mémoires, ed. G. Caetani Grenier, vol. 2, Rome 1939.
Конституционные проекты в России XVIII – начало XX в., ред. С. Бертолисси, А.Н. Сахаров, Москва 2000.
Конституционные проекты России 1799–1825, ред. О.Г. Субботин / Constitutional Projects of Russia 1799–1825, ed. O. Subbotin, München 2007.
Opracowania
Askenazy Sz., Łukasiński, t. 1–2, Warszawa 1929.
Askenazy Sz., Rosja – Polska 1815–1830, Lwów 1907.
Barańska A., Polityka polska Aleksandra I, w: Wolnomularstwo Narodowe. Walerian Łukasiński, red. W. Śliwowska, Warszawa 2014 (Polskie ruchy społeczno-polityczne i życie literackie 1815–1855. Studia i materiały), s. 37–72.
Bartoszewicz K., Utworzenie Królestwa Kongresowego, Kraków 1916.
Bazylow L., Historia Rosji, Wrocław 2006.
Cieszkowski S., Aleksander I a Konstytucja, Warszawa–Lwów 1909.
Frank A., Projet d’une charte constitutionnelle d’Alexandre Ier empereur de Russie, Paris 1859.
Handelsman M., Kryzys r. 1821 w Królestwie Polskim, „Kwartalnik Historyczny” 53 (1939), nr 2, s. 228–247.
Hartley J.M., Is Russia part of Europe? Russian perceptions of Europe in the reign of Alexander I, „Cahiers du monde russe et soviétique” 33 (1992), no. 4, s. 369–385.
Izdebski H., Ustawa konstytucyjna Królestwa Polskiego z 1815 r., w: Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, red. M. Kallas, t. 1, Warszawa 1990, s. 185–232.
Karnowicz E.P., Wielki książę Konstanty. Zarys biograficzny, Warszawa 1900.
Kornat M., Reforma dyplomacji i legitymizm narodów. Adam Jerzy Czartoryski i jego „Rozważania o dyplomacji”, w: A. Czartoryski, Rozważania o dyplomacji, tłum. J.M. Kłoczowski, oprac. M. Kornat, Kraków 2011, s. 347–602.
Krusenstern A., Rys systemu, postępów i stanu oświecenia publicznego w Rossyi, tłum. K. Jerzmanowski, Warszawa 1838.
Kukiel M., Dzieje Polski porozbiorowe 1795–1921, Paryż 1984.
LeDonne J.P., Regionalism and constitutional reform 1819–1826, „Cahiers du monde russe” 44 (2003), no. 1, s. 5–34.
McConnell A., Alexander I’s Hundred Days. The Politics of a Paternalist Reformer, „Slavic Review” 28 (1969), no. 3, s. 373–393.
Pilarczyk P., System polityczny Królestwa Polskiego 1815–1830. Próba modelu, w: System polityczny, prawo, konstytucja i ustrój Królestwa Polskiego 1815–1830, red. L. Mażewski, Radzymin 2013, s. 107–118.
Pipes R., Rosja carów, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2006.
Rain P., Alexandre Ier. Un tsar idéologue, Paris 1913.
Schiemann Th., Eine Konstitution für Russland vom Jahre 1819, „Historische Zeitschrift” 72 (1894), H. 2, s. 65–70.
Smolka S., Polityka Lubeckiego przed powstaniem listopadowym, wstęp R. Kołodziejczyk, t. 1–2, Warszawa 1983–1984.
Szyndler B., Mikołaj Nowosilcow 1762–1838. Portret carskiego inkwizytora, Warszawa 2004.
Thackeray F.W., Antecedents of Revolution: Alexander I and the Polish Kingdom 1815–1825, New York 1980.
Thackeray F.W., N.N. Novosil’tsov, the Polish Years, „The Polish Review” 28 (1983), no. 1, s. 32–46.
Turek W., Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Finlandii do 1830 r. Ustrojowopolityczne podobieństwa i różnice, w: System polityczny, prawo, konstytucja i ustrój Królestwa Polskiego 1815–1830, red. L. Mażewski, Radzymin 2013, s. 391–408.
Vernadsky G., La Charte constitutionnelle de l’Empire russe de l’an 1820, trad. du russe par S. Oldenburg, Paris 1933.
Zanou K., Beyond „Neo-Hellenic Enlightenment”. Greek intellectuals between the Ionian Islands, Italy and Russia (1800–1830), „CAS Sofia Working Paper Series” 2014, no. 6, s. 1–25.
Архангельский А., Александр I, Москва 2000.
Брикнер А.Г., Панин, граф Никита Петрович, w: Русский биоргафический словарь, ред. А.А. Половцов, т. 13, Санкт-Петербург 1902, c. 205–211.
Доннерт Э., Либеральный конституционализм и конституционные проекты времени Александра I для Финляндии, Польши и России, w: Славянские народы. Общность истории и культуры, ред. Б.В. Носов, Москва 2000, c. 186–214.
Кодан С.В., Владимирова Г.Е., Политико-идеологические и организационно-правовые предпосылки создания Основных государственных законов Российской империи (XVIII – первая четверть XIX вв.), „Genesis. Исторические исследования” 2 (2013), № 4, c. 134–171, https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=745.
Майков П.М., Розенкампф Густав Андреевич, w: Русский биоргафический словарь, ред. А.А. Половцов, т. 16, Санкт-Петербург 1913, c. 365–371.
Мироненко С.В., Самодержавие и реформы. Политическая борьба в России в начале XIX века, Москва 1989.
Мироненко С.В., Страницы тайной истории самодержавия. Политическая история первой половины XIX cтолетия, Москва 1990.
Писарькова Л.Ф., Государственное управление России в первой четверти XIX века. Замыслы, проекты, воплощение, Москва 2014.
Пыпин А.Н., Общественное движение при Александре I, изд. 5, Петроград 1918.
Сахаров А.Н., Конституционные проекты и цивилизационные судьбы России, w: Конституционные проекты в России XVIII – начало XX в., ред. С. Бертолисси, А.Н. Сахаров, Москва 2000, c. 9–78.
Станиславская А.М., Россия и Греция в конце XVIII – начале XIX вв. Полиüика России в Ионической республике 1798–1807, Москва 1976.
Филатова Н.М., Русское общество и Королевство Польское в 1815–1830 гг., w: Польша и Россия в первой трети XIX века. Из истории автономного Королевства Польского 1815–1830, Москва 2010, c. 469–518.
Чернов К.С., Забытая конституция. „Государственная Уставная Грамота Российской Империи”, Москва 2007.
Чернов К.С., «Правительственный конституционализм» первой четверти XIX в. (на примере „Государственной уставной грамоты Российской империи”), „Труды Исторического факультета Санкт-Петербургского университета” 3 (2012), № 11, c. 172–180.
Шильдер Н.К., Император Александр Первый. Его жизнь и царствование, т. 1–4, Санкт-Петербург 1897–1898.
Шилов Д.Н., Государственные деятели Российской империи. Главы высших центральных учреждений 1802–1917. Биобиблиографический справочник, Санкт-Петербург 2002.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 422
Liczba cytowań: 0
