Rok 1920 i lata następne. Brytyjska polityka appeasementu i zdrady? Artykuł polemiczny
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2018.1.08Słowa kluczowe
polityka appeasementu, zdrada Zachodu, rok 1920, traktat wersalski, system wersalski, Monachium, Jałta, format normandzki, polityka historyczna, słowianofile, James Arthur Balfour, David Lloyd George, Władimir I. Lenin, Iosif W. Stalin, Adolf HitlerAbstrakt
Artykuł jest polemiką z tezami przedstawionymi w książce Andrzeja Nowaka pt. Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement. Zdaniem autora, polityki premiera Davida Lloyda George’a wobec Polski w 1920 r. nie można porównywać, a tym bardziej utożsamiać z późniejszymi działaniami brytyjskimi określanymi mianem appeasementu. Posługiwanie się pojęciem „zdrady” w badaniach poświęconych polityce w ogóle jest problematyczne. Głównie dlatego, że takie określenie najczęściej nie wyjaśnia motywacji i możliwości, uwarunkowań i oczekiwań związanych z decyzjami określanymi mianem „zdrady”. Służy ono bardziej określonej polityce historycznej, by nie powiedzieć – propagandzie, niż rzeczywistej potrzebie docierania do złożonej, skomplikowanej i wielowymiarowej prawdy historycznej.
The article is a polemics with the theses presented in the book by Andrzej Nowak Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement (The First Betrayal of the West. 1920 – The Forgotten Appeasement) In the author’s opinion, Prime Minister David Lloyd George’s policy toward Poland in 1920 could be neither compared nor identified with later actions of the British known as “appeasement”. And to use the term of “betrayal” in scholarly studies of politics seems problematic to him. Mainly because such a term does not explain either motivations or possibilities, or conditions and expectations related to the decisions that are termed as the “betrayal”. It serves more to a specific historical policy, not to say propaganda, rather than the actual need to know the complex, complicated and multidimensional historic truth.
Bibliografia
Batowski H., Między dwiema wojnami 1919–1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 1988.
Batowski H., Zdrada monachijska. Sprawa Czechosłowacji i dyplomacja europejska w roku 1938, Poznań 1973.
Diariusz i teki Jana Szembeka (1935–1945), t. 3, oprac. T. Komarnicki, London 1969.
Dymitrow G., Dniewnik (9mart’ 1933 – 06 fievruarji 1949), Sofia 1997.
Dżilas M., Rozmowy ze Stalinem, Paryż 1962.
Gerson L.L., Woodrow Wilson and the Rebirth of Poland 1914–1920, New Haven, Conn. 1953.
Gilbert M., Gott R., Dżentelmeni w Monachium, Warszawa 1967.
Kamiński M.K., W obliczu sowieckiego ekspansjonizmu. Polityka Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii wobec Polski i Czechosłowacji 1945–1948, Warszawa 2005.
Kershaw I., Do piekła i z powrotem. Europa 1914–1949, Kraków 2016.
Keynes J.M., The Economic Consequences of the Peace, London 1919.
Kissinger H., Dyplomacja, Warszawa 1996.
Kornat M., Pierwsza zdrada Zachodu. Wokół książki Andrzeja Nowaka, „Kwartalnik Historyczny” 124, 2017, nr 1, s. 149–166.
Kornat M., Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop–Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002.
Kuk L., Między wielkością a małością. Polska wobec koncertowej kakofonii mocarstw na przełomie swych dziejów (1914–1945), „Kwartalnik Historyczny” 124, 2017, nr 1, s. 123–148.
Mazurowa K., Europejska polityka Francji 1938–1939, Warszawa 1974.
Narinskij M., ZSRR a problemy granic i stref wpływów w Europie 1939–1947, w: II wojna światowa i jej następstwa, red. A. Czubiński, Poznań 1996.
Newman S., Gwarancje brytyjskie dla Polski. Marzec 1939, Warszawa 1981.
Nowak A., Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 rok – zapomniany appeasement, Kraków 2015.
Pajewski J., Historia powszechna 1871–1918, Warszawa 1967.
Pedersen S., To Hell and Back. Europe 1914–1949 by Ian Kershaw – review, w: https: //www. theguardian.com/books/2015/oct/to-hell-and-back-ian-kershaw-review
Piszczkowski T., Anglia a Polska 1914–1939 w świetle dokumentów brytyjskich, London 1975.
Plokhy S.M., Jałta. Cena pokoju, Poznań 2012.
Polska polityka zagraniczna w latach 1926–1939. Na podstawie tekstów min. Józefa Becka, oprac. A.M. Cienciała, Paryż 1990.
Schmidt R.F., Die Aussenpolitik des Dritten Reiches 1933–1939, Stuttgart 2002.
Zacharias M.J., The Beginnings of the Cominform. The Policy of the Soviet Union Towards European Communist Parties in Connection with the Political Initiatives of the United States of America in 1947, „Acta Poloniae Historica” 78, 1998, s. 161–200.
Zacharias M.J., Józef Beck i „polityka równowagi”, „Dzieje Najnowsze” 20, 1988, nr 2, s. 3–37.
Zacharias M.J., Polska wobec zmian w układzie sił politycznych w Europie w latach 1932–1936, Warszawa 1981.
Zacharias M.J., Związek Sowiecki a wybuch II wojny światowej, w: Zanikające blizny. Kontrowersje wobec skutków II wojny światowej, red. J. Waskan, S. Sadowski, Bydgoszcz 2014.
Zgórniak M., Europa w przededniu wojny. Sytuacja militarna w latach 1938–1939, Kraków 1993.
Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, t. 3: 1935–1939, red. S. Sierpowski, Poznań 1992.
Żerko S., Niemiecka polityka zagraniczna 1933–1939, Poznań 2005.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 360
Liczba cytowań: 0
