Prymas Stefan Wyszyński wobec zagrożenia interwencją sowiecką i konsekwencje jego poglądów (1980–1981)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2018.1.07Słowa kluczowe
Prymas Polski, Kościół w Polsce 1980–1981, NSZZ „Solidarność”, Stefan Wyszyński, Edward Gierek, PRL, PZPR, Polish Primate, Church in Poland 1980–1981, Independent Self-Governing Labour Union “Solidarity”Abstrakt
Autor artykułu powziął za cel badawczy przedstawienie stosunku Prymasa Stefana Wyszyńskiego do zagrożenia interwencją sowiecką w latach 1980–1981 oraz wskazania na implikacje przyjętych przez niego poglądów. Kardynał ryzyko wkroczenia wojsk sowieckich we wzmiankowanym okresie oceniał jako poważne i mogące przynieść nieprzewidywalne rezultaty. Z jego spojrzenia na wspomnianą kwestię wynikały również poglądy na temat konieczności istnienia PZPR w ramach systemu Polski „ludowej”, dystans do politycznej sfery działalności Solidarności oraz negatywny stosunek do działalności Komitetu Obrony Robotników.
The article’s author has decided to present Primate Stefan Wyszyński’s attitude towards the threat of Soviet military intervention in Poland in 1980–1981, and to indicate implications of his opinions and ideas. According to Cardinal Wyszyński, the risk of Soviet military invasion of Poland in the analysed period was serious and could produce unforeseen results. His opinion on the question had a bearing on his opinions that it was necessary for the Polish United Workers’ Party to exist within the system of “people’s” Poland, his distance to a political sphere of activity of the “Solidarity”, and a negative attitude towards operations of the Workers’ Defence Committee.Bibliografia
Źródła:
Przed i po 13 grudnia. Państwa Bloku Wschodniego wobec kryzysu PRL 1980–1982, t. 1: Sierpień 1980 – Marzec 1981, oprac. Ł. Kamiński, Warszawa 2006.
Raina P., Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989, t. 3: Lata 1975–1989, Poznań–Pelpin 1996.
Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a „Solidarność” 1980–1981, oprac. Z. Włodek, Londyn 1992.
Zapis wydarzeń. Gdańsk – Sierpień 1980. Dokumenty, oprac. A. Drzycimski, T. Skutnik, Warszawa 1999.
Opracowania:
Czaczkowska E., Kardynał Wyszyński. Biografia, Kraków 2013.
Dąbrowski M., NSZZ Solidarność Region Środkowo-Wschodni w latach 1980–1981, Lublin 2016.
Dudek A., Doktryna Kani i Jaruzelskiego, w: Polska Solidarności. Kontrowersje, oblicza, interpretacje, red. J. Kloczkowski, Kraków 2011.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2006.
Friszke A., Rewolucja Solidarności 1980–1981, Warszawa 2014.
Jan Szczepański. Humanista, uczony, państwowiec; księga wspomnień, red. J. Kulpińska, Warszawa 2005.
Kąkol K., Kardynał Stefan Wyszyński jakim go znałem, Warszawa 1985.
Kukołowicz R., W cieniu Prymasa Tysiąclecia. Z Romualdem Kukołowiczem rozmawia Piotr Bączek, Warszawa 2001.
Kuroń J., Czy grozi nam interwencja?, „Robotnik” 23.11.1980.
Łatka R, Płaszczyzny wpływu Kościoła na Solidarność (1980–1981), „Komunizm: system–ludzie– dokumentacja” 5, 2016, s. 129–147.
Łatka R., Czy Prymasa Wyszyńskiego można określać mianem realisty politycznego?, w: Realizm polityczny, red. R. Łatka, „Politeja” 2013 nr 25.
Łatka R., Kościół wobec „Solidarności”, czyli wsparcie idei niezależnych związków zawodowych, w: Kościoły i inne związki wyznaniowe w służbie dobru wspólnemu, red. W. Uruszczak, K. Krzysztofek, M. Mikuła, Kraków 2014.
Łatka R., Kościół wobec wybuchu strajków w 1980 r., https://histmag.org/Kosciol-wobec-wybuchu-strajkow-w-1980-roku-5391 (dostęp: 6.03.2017).
Łatka R., Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980–1989, Kraków 2016.
Łatka R., Rada Główna Episkopatu Polski a pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny w 1979 r., „Dzieje Najnowsze” 2018, nr 1, s. 229–262.
Łatka R., Rada Główna Episkopatu Polski wobec opozycji przedsierpniowej (1976–1981), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, nr 1 (29), s. 110–136.
Micewski A., Kardynał Wyszyński, prymas i mąż stanu, Paryż 1982.
Micewski A., Kościół wobec „Solidarności” i stanu wojennego, Paryż 1987.
Osiński K., Rybarczyk P., Kryzys bydgoski 1981. Przyczyny, przebieg, konsekwencje, t. 1: Monografia, Bydgoszcz–Gdańsk–Warszawa 2013.
Piasecki B., Ostatnie dni Prymasa Tysiąclecia, Rzym 1982.
Piasecki B., Zając M., Prymas Wyszyński nieznany. Ojciec duchowy widziany z bliska, Kraków 2016.
Polak W., Kościół katolicki wobec Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w latach 1980–1989, w: Kościoły chrześcijańskie w systemach totalitarnych, red. J. Kłaczkow, W. Rozynkowski, Toruń 2012.
Raina P., Kardynał Wyszyński i Solidarność, Warszawa 2005.
Raina P., Kardynał Wyszyński. Czasy prymasowskie 1980, Biała Podlaska–Warszawa 2010.
Raina P., Kardynał Wyszyński. Czasy prymasowskie 1981, Biała Podlaska–Warszawa 2010.
Romaniuk M.P., Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia, t. 4, Warszawa 2002.
Skórzyński J., Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, Warszawa 2012.
Stefan Kardynał Wyszyński, Prymas Tysiąclecia do rolników, red. E. Marciniak, Włocławek 1996.
Żaryn J., „Błogosławię was i wasze poczynania”. Prymas Wyszyński wobec powstania NSZZ „Solidarność”, „Biuletyn IPN” 2001, nr 4.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.
Żaryn J., Kościół katolicki – hierarchia, kapłani, świeccy, w: Między Warszawą a regionem. Opozycja przedsierpniowa na Pomorzu Zachodnim, red. M. Kowalczyk, M. Paziewski, M. Stefaniak, Szczecin 2008.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 377
Liczba cytowań: 0
