Organizacja pracy toruńskiej korporacji malarzy oraz warsztatów cechowych w świetle statutu z 1621 roku i księgi protokołów – wstępne rozpoznani
DOI:
https://doi.org/10.12775/RT.2024.009Słowa kluczowe
cech malarzy w Toruniu, malarze toruńscy, sztuka nowożytna, historia ToruniaAbstrakt
Przedmiotem artykułu jest działalność i organizacja pracy toruńskiego cechu malarzy w czasach nowożytnych. Na podstawie statutu korporacji z 1621 roku, będącego najważniejszym dokumentem regulującym sprawy gospodarcze, kulturowe, czy obyczajowe cechu, autorka przybliża strukturę organizacji, zwyczaje oraz obowiązki należące do poszczególnych członków. Korzystając m. in. z notatek zawartych w księdze protokołów mistrzów cechowych (APT, Cech malarzy, rzeźbiarzy i lakierników z miasta Torunia, sygn. 4), przytacza również przykłady egzekwowania zapisów statutowych. Zawarte w artykule wnioski są wynikiem badań źródłowych, przeprowadzonych w ramach kwerendy do pracy magisterskiej autorki, poświęconej XVII-wiecznemu toruńskiemu malarstwu. Artykuł należy traktować jako wstęp do pogłębionych poszukiwań w wyznaczonym obszarze badawczym.
Bibliografia
Birecki P., Sztuka luterańska na ziemi chełmińskiej od drugiej połowy XVI do pierwszej ćwierci XVIII wieku, Warszawa 2007.
Chmarzyński G., Sztuka w Toruniu. Zarys dziejów, [w:] Dzieje Torunia. Praca zbiorowa z okazji 700-lecia miasta, Toruń 1933, s. 469–544.
Dybaś B., Müller Jacob, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 5, red. J. Derwojed, Warszawa 1993, s. 666.
Dybaś B., Nehm Samuel, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 6, red. K. Michocka-Rachubowa, M. Biernacka, Warszawa 1998, s. 35.
Dybaś B., Petzelt Michael, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 7, red. U. Makowska, Warszawa 2003, s. 58–59.
Dybaś B., Poppe Daniel, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 7, red. U. Makowska, Warszawa 2003, s. 415.
Gąsiorowski E, Zabytki Torunia, [w:] Toruń. Przewodnik i informator, Warszawa 1957, s. 31–107.
Geret S. L., Das jetztlebende Thorn im merkwürdigen Jahr 1793 nach der, ohne disjährige Kühr, blos erfolgten gewöhnlichen Versetzung der Aemter, Frankfurt–Leipzig 1793.
Herbst S., Toruńskie cechy rzemieślnicze: zarys przeszłości, Toruń 1933.
Kruszelnicka J., Portret na ziemi chełmińskiej, cz. 1, Toruń 1982.
Kruszelnicki Z., Dwie malarskie panoramy Torunia z XVII i XVIII wieku, „Sprawozdania Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, nr 38: 1984, s. 85–87.
Kruszelnicki Z., Toruń na obrazie panoramicznym Kazanie na łodzi z 1671 roku, „Rocznik Toruński”, t. 18: 1988, s. 159–172.
Łyczak B., Siedemnastowieczne ołtarze z kościoła świętojańskiego w Toruniu. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. hab. Jacka Tylickiego, prof. UMK, Toruń 2009.
Łyczak B., Funkcjonowanie cechowych warsztatów malarskich w osiemnastowiecznym Toruniu na przykładzie pracowni Daniela Ortmanna, [w:] Stare i nowe dziedzictwo Torunia, red. J. Raczkowski, Toruń 2013 (Studia i materiały z dziedzictwa kulturowego Torunia i regionu, t. 1), s. 236–252.
Łyczak B., Toruński cech rzeźbiarski i snycerka na obszarze jego oddziaływania w latach 1695–1793. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem dr. hab. Jacka Tylickiego, prof. UMK, Toruń 2015.
Łyczak B., Schilder Melcher, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 10, red. U. Makowska, Warszawa 2016, s. 147.
Łyczak B., Schmal Andreas, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 10, red. U. Makowska, Warszawa 2016, s. 188.
Łyczak B., Schubardt Andreas, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 10, red. U. Makowska, Warszawa 2016, s. 265.
Łyczak B., Senfftleben Antonius, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 10, red. U. Makowska, Warszawa 2016, s. 359.
Łyczak B., Mikulski K., Dekoracja stropu w kamienicy Jacoba Heinricha Zerneckego przy ul. Żeglarskiej 16 oraz dzieje toruńskiej rodziny malarskiej Tiedemanów, „Rocznik Toruński”, t. 45: 2018, s. 19–62.
Mosingiewicz A., Okoń E., O obrazach, skrzynce cechowej i „sztukach towarzyskich”. Uwagi o kształceniu artystycznym w Toruniu i Gdańsku na marginesie działalności Christiana Ernsta Ulricha, osiemnastowiecznego malarza w Toruniu, „Zapiski Historyczne”, t. 75, 2010, s. 31–64.
Pałubicki J., Malarze gdańscy. Malarze, szklarze, rysownicy i rytownicy w okresie nowożytnym w gdańskich materiałach archiwalnych, t. 1: Środowisko artystyczne w gdańskich materiałach archiwalnych, Gdańsk 2009.
Tylicki J., Historia malarstwa w nowożytnym Toruniu, [w:] Królewskie miasto. Trzy stulecia przemian kultury artystycznej Toruniu 1454–1793. Wystawa na 160-lecie Muzeum Okręgowego w Toruniu. Katalog, red. M. Kurkowski, Toruń 2021, s. 41–60.
Waźbiński Z., Modele akademickie w procesie dydaktycznym cechu malarzy i rzeźbiarzy toruńskich w XVIII i na początku XIX w., [w:] Sztuka Torunia i Ziemi Chełmińskiej 1233–1815. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej dla uczczenia jubileuszu 750-lecia Torunia w dniach 18–20 IV 1983 r., red. J. Poklewski, Warszawa–Poznań 1986, „Teka Komisji Historii Sztuki TNT”, t. 7, s. 181–204.
Wernicke J., Geschichte Thorns aus Urkunden, Dokumentaten und Handschriften. Bd. 2, Die Jahre 1531–1840 umfassend, Thorn 1842.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Maria Hotel
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 67
Liczba cytowań: 0
