Kształtowanie nazewnictwa ulic toruńskiego osiedla Bielany w dwudziestoleciu międzywojennym
DOI :
https://doi.org/10.12775/RT.2018.005Mots-clés
Toruń, toruński, Bielany, 1920 rok, ulica, polskie nazwy, Św. Józefa, Św. Klemensa, Żwirki i Wigury, Montwiłła Mireckiego, Narutowicza, Borowiacka, Kaszubska, Balonowa, Pierackiego, Redemptoryści, Warmińska, Lotnicza, Wodociągowa, Grunwaldzka,Résumé
W artykule poruszona została problematyka nazewnictwa ulic w dwudziestoleciu międzywojennym toruńskiej dzielnicy Bielany. Autor artykułu przedstawił proces nadawania nazw ulic Torunia, poczynając od 1920 roku, kiedy to po raz pierwszy w historii miasta ulice otrzymały wyłącznie polskie nazwy. Szczegółowo omówiony został proces nazewnictwa, wymienione zostały najważniejsze instytucje, organy i osoby biorące udział w postępowaniu, przesłanki, którymi kierowano się w procesie nazewnictwa, akty prawne i dokumenty. Autor zarysował polityczne, gospodarcze i społeczne tło tego procesu, przedstawił czynniki powodujące rozwój miasta w okresie 1920-1939, zaprezentował powstanie nowych dzielnic mieszkaniowych, a także proces tworzenia nowych ulic. Praca ukazuje także problemy mieszkańców nowo utworzonych dzielnic, związane z nieuporządkowaną przestrzenią miasta, brakiem nazw ulic i numeracji domów. Artykuł oparty został na materiałach źródłowych zgromadzonych w Archiwum Państwowym w Toruniu. Wykorzystane zostały także opracowania autorów zajmujących się toponomastyką przestrzeni miejskiej, w tym prace Kwiryny Handtke, Krzysztofa Mikulskiego. Artykuł zawiera też wiele wniosków, które narodziły się w trakcie prowadzonych badań. Większość polskich miast może wykazać się opracowaniami naukowymi dotyczącymi tematyki nazewnictwa przestrzeni miejskiej. Jak dotychczas nie ukazało się opracowanie tej problematyki dla miasta Torunia. Prezentowany artykuł stanowić może zatem przyczynek do podjęcia dalszych badań nad historią ulic miasta Torunia, nie tylko dwudziestolecia międzywojennego, ale także końca XVIII i XIX wieku, okresu okupacji, lat 1945-1989, oraz czasów współczesnych.
Références
Cieślak T., Etapy rozwoju miasta Torunia w XIX i XX wieku, Rocznik Toruński, t. 15: 1980.
Duber P., Józef Montwiłł-Mirecki – Książę Rewolucji. W stulecie akcji rogowskiej, Mówią wieki, nr 11(563), 2006.
Dubacki L., Józef Montwiłł-Mirecki, Przegląd Socjalistyczny, nr 5/2008 r.
Handke K., Polskie nazewnictwo miejskie, Warszawa 1992.
Handke K., Semantyczne i strukturalne typy nazw ulic Warszawy, Wrocław–Warszawa 1970.
Księga adresowa i informacyjna miasta Torunia, oprac. A. Krzyżanowski, Toruń 1932.
Niedzielska M., Życie polityczne i kulturalne Torunia (1815-1914), [w:] Historia Torunia, pod red. M. Biskupa, t. III, cz. I: W czasach zaboru pruskiego (1793-1920), Toruń 2003.
Nowy spis ulic miasta Torunia 1920, Toruń 1920.
Przybyszewski K., Rozbudowa miasta Torunia w latach 1920-1939, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia XI – Nauki Humanistyczno-Społeczne, z. 74, 1977.
Rusiecki M., 80 lat Aeroklubu Pomorskiego, Polska Technika Lotnicza, Materiały historyczne, nr 112 (7/2015).
Salm J., Przemiany przestrzenne polskiego Torunia, [w:] Historia Torunia, t. III, cz. I, pod red. M. Biskupa, Toruń 2003.
Spis ulic miasta Torunia sporządzony przez Wydział Geodezji i Kartografii Urzędu Miasta Torunia, Toruń 2018.
Strassenverzeichnis der Stadt Thorn, Thorner Freiheit, 1940.
Sudziński R., Społeczeństwo międzywojennego Torunia, [w:] Historia Torunia, t. III, cz. II: W czasach Polski Odrodzonej i okupacji niemieckiej (1920-1945), pod red. M. Biskupa, Toruń 2006.
Sudziński R., Infrastruktura i gospodarka komunalna międzywojennego Torunia, [w:] Historia Torunia, t. III, cz. II, pod red. M. Biskupa, Toruń 2006.
Tarnowska A., Niegospodarność czy echa wielkiej polityki? Kazus rozwiązania Rady Miejskiej w Toruniu w 1929 roku, Zapiski Historyczne, t. 80: 2015, z. 1.
Wojciechowski M., Przejęcie Torunia przez władze polskie w styczniu 1920 roku, [w:] Historia Torunia, t. III, cz. II, pod red. M. Biskupa, Toruń 2006.
Wojciechowski M., Życie polityczne Torunia w latach 1920-1939, [w:] Historia Torunia, t. III, cz. II, pod red. M. Biskupa, Toruń 2006.
Wojtczuk K., Nazwy ulic i osiedli siedleckich w świetle analizy językoznawczej, Szkice Podlaskie, nr 6, 1998.
Zieliński P., Rola Torunia i Pomorza w okresie interwencjonizmu państwowego 1936-1939 w świetle publicystyki, Rocznik Toruński, t. 40: 2013.
Żuraszek-Ryś I., Jak powstały nowe nazwy ulic w powojennej Zielonej Górze?, Poznańskie Studia Polonistyczne, t. 19 (39), z. 1, Poznań 2012.
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Stats
Number of views and downloads: 701
Number of citations: 0