Der Beginn des Pontifikats und die erste Pilgerreise von Johannes Paul II. nach Polen im Licht der Archivalien des Wojewodschaftskomitees der PVAP in Thorn
DOI:
https://doi.org/10.12775/RT.2018.006Schlagworte
PVAP, Wojewodschaftskomitee der PVAP in Thorn, Johannes Paul II., Amtseinführung als Papst, erste Reise nach Polen, Bistum KulmAbstract
Die Wahl von Johannes Paul II. zum Papst (16. Oktober 1978), seine Amtseinführung (22. Oktober 1978) und die erste Pilgerfahrt in sein Vaterland (2.-10. Juni 1979) waren Ereignisse ohne Beispiel, weshalb die zentralen Organe von Partei und Staat der Volksrepublik Polen großes Interesse für sie an den Tag legten. Zunächst hatten sie bei den höchsten Entscheidungsträgern der Partei einen Schock hervorgerufen, danach führten sie relativ schnell zur Durchführung breit angelegter Analysen. Die hier vorgestellten Materialien stammen aus den Beständen des Wojewodschaftskomitees der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei (PVAP) in Thorn, die sich im Thorner Staatsarchiv befinden, und sind ein Beispiel für Dokumente, die von der mittleren Ebene des Parteiapparats angefertigt wurden. Die Berichte wurden täglich von der Kanzlei des Ersten Sekretärs des Wojewodschaftskomitees der PVAP in Thorn angefertigt und sind gekennzeichnet durch ein spezifisches Partei-Neusprech, durch einen Mangel an Selbstreflexion, eine minimale Objektivität gegenüber der beurteilten Wirklichkeit, durch auf Stereotypen gestützte Urteile und durch eine Neigung, Werte oder Größen herabzusetzen (u. a. die Reaktionen, die die Wahl von Kardinal Wojtyła auf den Stuhl Petri in der Bevölkerung hervorrief, die Menge der Gläubigen, die an den Begegnungen mit dem Papst teilnahmen). Im Rückblick nach vier Jahrzehnten sind die Parteiberichte ein Zeugnis einer karikaturhaften Verzeichnung von Bildern aus dem Alltagsleben der Kirche und der Bewohner der Wojewodschaft Thorn zu Propagandazwecken.
Literaturhinweise
Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR wybór z lat 1949-1970, oprac. A. Dudek, A. Kochański, K. Persak, Warszawa 2000.
Jan Paweł II, Przemówienia. Homilie, Polska 2.06.1979 – 10.06.1979, Kraków 1979.
Komunikaty Konferencji Episkopatu Polski 1945-2000, wstęp i oprac. J. Żaryn, Poznań-Warszawa 2006.
Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989. Dokumenty, wstęp, wybór dokumentów, redakcja A. Dziurok, Warszawa 2004.
Polska Ludowa. Modzelewski, Werblan. Rozmawia Robert Walenciak, Warszawa 2017.
Raina P., Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945-1989, t. 1: Lata 1945-1959, Poznań 1994; t. 2: Lata 1960-1974, Poznań 1995; t. 3: Lata 1975-1989, Poznań 1996.
Rakowski M. F., Dzienniki polityczne 1976-1978, t. 6, Warszawa 2002.
Wizyta Jana Pawła II w Polsce 1979. Dokumenty KC i MSW, wstęp i oprac. A. Friszke i M. Zaremba, Warszawa 2005.
Bäcker R., Struktury poziome w Toruniu 1980-1981, Warszawa 1990.
Białkowski M., Jerzy Matyjek (1926-2017) – szkic do portretu, Rocznik Toruński, t. 44, 2017, s. 203-232.
Białkowski M., Oaza na Mostowej. Klub Inteligencji Katolickiej w Toruniu (1957-2007), Toruń 2008.
Białkowski M., Wiara i nauka – siostry wolności. Zarys działalności religijnej, politycznej i naukowej Profesora Andrzeja Tyca, [w:] Ludzie wolności w regionie kujawsko-pomorskim, red. M. Białkowski, Z. Biegański, W. Polak, t. IV serii: Dzieje Regionu Kujawsko-Pomorskiego, Toruń 2014, s. 187-207.
Białkowski M., Wokół Soboru Watykańskiego II. Studia i szkice, Toruń 2016.
Biuletyn Informacyjny PZPR. Komitet Wojewódzki w Toruniu, nr 1/17: 1979.
Biuletyn Informacyjny PZPR. Komitet Wojewódzki w Toruniu, nr 18/1981.
Boboli A., „Przewodnia siła stolicy”. Komitet Warszawski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej 1975-1990, Warszawa 2016.
Bralczyk J., O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Warszawa 2001.
Cichocki B., Jóźwiak K., Najważniejsze są kadry. Centralna Szkoła Partyjna PPR/PZPR, wstępem opatrzyli M. Kula i R. Turkowski, Warszawa 2006.
Członkowie władz naczelnych oraz I sekretarze Komitetów Wojewódzkich PZPR 21.12.1948 – 31.12.1982, oprac. W. Ciempiel, J. Jakubowski, J. Szczeblewski, Warszawa 1983.
Dąbek K., PZPR. Retrospektywny portret własny, Warszawa 2006.
Dudek A., PRL bez makijażu, Kraków 2008.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003.
Dziurok A., Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945-1956 w województwie śląskim/katowickim, Katowice 2012.
Dziwisz S., Svidercoschi G. F., Świadectwo, Poznań 2007.
Elity komunistyczne w Polsce, red. M. Szumiło i M. Żukowski, Warszawa-Lublin 2015.
Fijałkowska B., Partia wobec religii i Kościoła w PRL, t. 1: 1945-1955, Olsztyn 1999; t. 2, cz. 1: 1956-1963, cz. 2: 1964-1970, Olsztyn 2000-2001.
Góra W., Polska Ludowa 1944-1984. Zarys dziejów politycznych, Lublin 1986.
Informator Wojewódzkiej Organizacji Partyjnej PZPR. Komitet Wojewódzki w Toruniu, nr 40/81.
Karpiński J., Ustrój komunistyczny w Polsce, Warszawa 2005.
Komitet Wojewódzki ogniwem władzy ludowej. Studium postaw aktywu partyjnego, oprac. pod kierunkiem M. Kuli na przykładzie zapisów posiedzeń KW PZPR w Gdańsku w latach 1949-1953, Warszawa 1997.
Kościół i Prymas Stefan Wyszyński 1956-1966, red. A. Dziurok i W. J. Wysocki, Katowice-Kraków 2007.
Łatka R., Polityka władz PRL wobec kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980-1989, Kraków 2016.
Moskwa J., Jan Paweł II. Autorytety, Warszawa 2005.
Najnowsza historia Kościoła. Katolicy i Kościoły chrześcijańskie w czasie pontyfikatu Jana Pawła II (1978-2005), red. E. Guerriero, M. Impagliazzo, przeł. J. Partyka, Kraków 2008.
Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000.
Noszczak B., Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953-1956, Warszawa 2008.
Paczkowski A., System nomenklatury, [w:] Centrum władzy w Polsce 1948-1970, red. A. Paczkowski, s. 115-139.
Partia, państwo, społeczeństwo, red. K. Rokicki, Warszawa 2016.
Persak K., Struktura i skład centralnych instancji decyzyjnych KC PZPR, [w:] Centrum władzy w Polsce 1948-1970, red A. Paczkowski, Warszawa 2003, s. 19-50.
PRL na pochylni (1975-1980), red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów 2017.
Prokop K. R., Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Leksykon biograficzny, Kraków 1998.
PZPR jako machina władzy, red. D. Stola i K. Persak, Warszawa 2012.
PZPR w fabryce. Studium wrocławskiego „Pafawagu” w początku lat pięć-dziesiątych, oprac. pod kierunkiem M. Kuli, Warszawa 2001.
Riccardi A., Jan Paweł II. Biografia, tłum. K. Stopa, Częstochowa 2014.
Skrzypczak R., Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II. Zbiór wystąpień, Warszawa 2011.
Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w Polsce w latach 1948-1956, Warszawa-Poznań 2014.
Staniszkis J., Ontologia socjalizmu, Kraków-Nowy Sącz 2006.
Szulc T., Papież Jan Paweł II. Biografia, przeł. Z. Uhrynowska-Hanasz, M. Wroczyński, Warszawa 1999.
Tyrmand L., Cywilizacja komunizmu, Łomianki 2006.
Weigel G., Ostateczna rewolucja. Kościół sprzeciwu a upadek komunizmu, przeł. W. Buchner, Poznań 1995.
Władza w PRL. Ludzie i mechanizmy, red. K. Rokicki, R. Spałek, Warszawa 2011.
Wojtyła K., U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II, wyd. 1, Kraków 1972.
Zuchniewicz P., Jan Paweł II. „Będę szedł naprzód”, Kraków 2009.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2003.
Kamiński Ł., Przewodnia siła narodu, Biuletyn IPN, nr 5(2002).
Kamiński Ł., PZPR wobec pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny w 1979 roku, Biuletyn IPN, nr 7(2002).
Kierunki rozwoju województwa tematem narady aktywu partyjno-gospodarczego, Nowości z dnia 9 czerwca 1975 r.
Skibiński P., Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny (1979-2002) i ich kontekst historyczny, Teologia Polityczna, 3/2005-2006.
Wojtyła K., Udział biskupów polskich w Soborze Watykańskim II, Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie, 61(1971), nr 5.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Stats
Number of views and downloads: 285
Number of citations: 0