Dekoracja stropu w kamienicy Jacoba Heinricha Zerneckego przy ul. Żeglarskiej 16 oraz dzieje toruńskiej rodziny malarskiej Tiedemanów

Abstrakt

Podczas prac remontowych w kamienicy przy ul. Żeglarskiej 16 w Toruniu odkryto dekorację w formie malarstwa iluzjonistycznego, umieszczoną na drewnianym stropie sieni. Centralna scena przedstawia alegorię Prawda córką Czasu: Chronosa unoszącego w niebiosa nagą kobietę – personifikację Prawdy, ratującego ją od wpływów Niezgody i Zawiści ukazanych jako kobiety siedzące na skraju sceny. Malowidło jest powtórzeniem kompozycji Nicolasa Poussina, wykonanej w 1641 r. na zlecenie kardynała Richelieu i przeznaczonej na sufit jego prywatnego apartamentu w pałacu kardynalskim w Paryżu. Dzieło to rozpowszechnione było w Europie za sprawą kilku wersji rycin, z których najbliższa toruńskiej wersji jest ta autorstwa Bernarda Picarda. Dekoracje stropu uzupełniają putta z koszami owocowymi, anioły oraz cztery portrety stylizowane na rzeźbione popiersia. Przedstawiają one właściciela kamienicy Jacoba Heinricha Zernecke, jego żonę Concordię oraz jego rodziców: Johanna i Christinę.
Na podstawie analizy źródeł archiwalnych można wysunąć tezę o powierzeniu prac dekoracyjnych miejscowemu mistrzowi Johannowi Tiedemanowi młodszemu, którego syn Georg trzymany był do chrztu przez Johanna i Concordię Zernecke 13 sierpnia 1702 r. Czas powstania malowidła wyznaczyć należy na okres krótko po powrocie świeżo zaślubionych Jacoba Heinricha i Concordii Zernecke do Torunia w czerwcu 1702 r.
Z rodziny Tiedemanów, związanej z Toruniem od 1631 r., wywodziło się trzech malarzy, członków toruńskiego cechu: Johann starszy (1633-1705) oraz jego synowie Johann młodszy (1669 - po 1718) i Daniel (1674 - po 1722). Dodatkowo Michael (1671-1747), trzeci z synów Johanna starszego, zrobił karierę urzędniczą przypieczętowaną funkcją starszego Ławy Nowomiejskiej w Toruniu.