Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Rocznik Toruński

Drugi po Koperniku. Samuel Thomas von Sömmerring (1755–1830), niedoceniany wybitny uczony i wynalazca z Torunia
  • Strona domowa
  • /
  • Drugi po Koperniku. Samuel Thomas von Sömmerring (1755–1830), niedoceniany wybitny uczony i wynalazca z Torunia
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 51 Nr 51 (2024): Rocznik Toruński /
  4. Miscellanea

Drugi po Koperniku. Samuel Thomas von Sömmerring (1755–1830), niedoceniany wybitny uczony i wynalazca z Torunia

Autor

  • Iwo Bohr Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0002-5669-4297

DOI:

https://doi.org/10.12775/RT.2024.006

Abstrakt

Opierając się na wieloletnim doświadczeniu przewodnika po Toruniu dostrzegam silną dysproporcję pomiędzy wiedzą turystów o Mikołaju Koperniku a Samuelu Thomasie Sömmerringu – innym wybitnym uczonym i wynalazcą pochodzącym z tego miasta. W eseju zarysuję osiągnięcia Sömmerringa, przede wszystkim w dziedzinie neuroanatomii. Jednym z celów pracy jest wskazanie roli wczesnych lat spędzonych w rodzinnym mieście oraz dowodów trwającej do ostatnich lat jego życia serdecznej pamięci uczonego o Toruńskim Gimnazjum, którego był absolwentem. Przyjrzę się także przypuszczalnemu znaczeniu lat toruńskich dla zainteresowań Kopernika astronomią. Dokonam również szerszych porównań między tymi dwoma uczonymi pochodzącymi z Torunia. Oprócz tego wskażę na przejawy wciąż żywej pamięci o dokonaniach neuroanatoma z Torunia we współczesnej nauce oraz na kontrast w formach jego upamiętnienia pomiędzy Frankfurtem nad Menem a Toruniem postulując pewne działania na poprawienie tej sytuacji.

Biogram autora

Iwo Bohr - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Doktor nauk biologicznych w dziedzinie neurofizjologii (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), staże podoktorskie w Wielkiej Brytanii (Newcastle University i University of Cambridge) oraz w Niemczech (Uniwersytet w Münster). Od 2023 r. doktorant w Szkole Nauk Humanistycznych UMK, promotor: prof. D. Michaluk (historyczka), promotor pomocniczy: dr hab. M. Mikołajewski (astronom i popularyzator tej dziedziny). Zainteresowania: dzieje Torunia, w szczególności w aspekcie nauki i edukacji, a także historia astronomii i egzobiologia. ORCID: 0000-0002-5669-4297.

Bibliografia

Bast T., The life and work of Samuel Thomas von Sömmerring, „Ann Med Hist.”, t. 6, nr 4, 1924, s. 369–386.

Borawska T., Pobyt w Rzymie, [w:] Nicolaus Copernicus Thorunensis, http://copernicus.torun.pl/biografia/1496-1503/2/ [dostęp: 20.05.2024].

Drewnowski J., Mikołaj Kopernik świetle swej korespondencji, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1978.

https://ksiaznica.torun.pl/files/181/Historia-Torunia-iregionu/88/Samuel-Thomas-von-Soemmerring.pdf [dostęp: 20.05.2024].

https://planetarynames.wr.usgs.gov/Feature/5806 [dostęp: 20.05.2024].

https://planetarynames.wr.usgs.gov/Feature/8427 [dostęp: 20.05.2024].

Kłosiński M., Targowski M., Dom Glazurowy. Rezydencja Koperników i Watzenrodów, [w:] Kopernikański Toruń, https://www.kopernikanski.torun.pl/items/show/ [dostęp: 20.05.2024].

Kubik Kazimierz, Nauki ścisłe w toruńskim Gimnazjum Akademickim.,[w:] Księga Pamiątkowa 400-lecia Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego, t. 3 [XIX-XX w.], red.: Z. Zdrójkowski. Toruń, 1974.

Mikulski K., Dzieje toruńskiej rodziny Watzenrode w XIV–XVI w., „Klio”, t. 20, nr 1, 2013, s. 69–110.

Mikulski K., Watzenrodowie i dom rodzinny Mikołaja Kopernika w Toruniu, [w:] Studia z dziejów miast i mieszczaństwa, t. 2, red. J. Tandecki, R. Czaja, Toruń 1996, s. 243–256.

Pearce J. M. S., Samuel Thomas Soemmerring (1755–1830): The Naming of Cranial Nerves, „Eur Neurol”, 77, 2017, s. 303–306.

Piątkowski A., Sömmerring Samuel Thomas (1755–1830), uczony, anatom, lekarz i fizyk, [w:] Toruński Słownik Biograficzny, t. 3, red. Krzysztof Mikulski, Toruń 2002, s. 200– 203.

Ruciński R., Konrad Gesselen. Przykład kariery uczonego w średniowiecznym Toruniu, „Rocznik Toruński”, nr 28, 2001, s. 37–49.

Salmonowicz S., Toruńskie gimnazjum akademickie (1568–1817), [w:] K. Podlaszewska, S. Salmonowicz, Z. Zdrójkowski, Krótka historia Gimnazjum Toruńskiego 1568–1968, Toruń 1968.

Salmonowicz S., Toruńskie Gimnazjum Akademickie w wieku oświecenia (1681–1793), [w:] Księga pamiątkowa 400-lecia Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego, t. 3, t. 3 [XIX-XX w.], red.: Z. Zdrójkowski, Toruń 1974.

Samuel Thomas von Sömmerring, [w:] Wikipedia, the free encyclopedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Samuel_Thomas_von_S%C3%B6mmerring [dostęp: 20.05.2024].

Sömmerring Samuel Thomas, Ueber einen elektrichen Telegraphen, „Denkschriften der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu München”, R. 1809–1810, s. 401–415.

Stoyanov G. S., Matev B. K. Samuel Thomas von Sömmerring's Contributions on the Cranial Nerves and Vomeronasal Organ, „Cureus”, Jun 22, 2018, 10(6):e2859. DOI: 10.7759/cureus.2859. PMID: 30148012; PMCID: PMC6107037.

Venita J., A portrait in history. The anatomical legacy of Dr Sömmerring, „Arch Pathol Lab Med”, t. 123, 1999, s. 762.

Vilensky J. A., The neglected cranial nerve: Nervus terminalis (cranial nerve N), “Clinical Anatomy”, R. 212, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ca.22130 [dostęp: 20.05.2024].

Włodarczyk J., „Według najdawniejszej doktryny pitagorejczyków” Z czyich pomysłów czerpał Kopernik, z kim rywalizował i kogo zainspirował, „Pomocnik Historyczny Polityki. Kopernik nieznany”, nr 3, 2023, s. 47.

Wojtowicz J., Samuel Thomas Soemmerring (1755–1830). Uczony, anatom, lekarz i fizyk, [w:] Wybitni ludzie dawnego Torunia, red. M. Biskup, Warszawa–Poznań–Toruń 1982, s. 132–139.

Rocznik Toruński

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2025-06-06

Jak cytować

1.
BOHR, Iwo. Drugi po Koperniku. Samuel Thomas von Sömmerring (1755–1830), niedoceniany wybitny uczony i wynalazca z Torunia. Rocznik Toruński [online]. 6 czerwiec 2025, T. 51, nr 51, s. 143–162. [udostępniono 8.7.2025]. DOI 10.12775/RT.2024.006.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 51 Nr 51 (2024): Rocznik Toruński

Dział

Miscellanea

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Iwo Bohr

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 75
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa