Zbrodnicza działalność Selbstschutzu na toruńskim Podgórzu oraz w pobliskich wsiach
DOI:
https://doi.org/10.12775/RT.2024.003Słowa kluczowe
zbrodnia pomorska 1939, Podgórz, Selbstschutz Westpreussen,Abstrakt
Jesienią 1939 r. setki miejscowości Pomorza spłynęły krwią wielu ich mieszkańców, często stanowiących przedwojenną elitę
intelektualną i patriotyczną. Formacją, która w dużej mierze przyczyniła się zarówno do schwytania osób uznanych za wrogów III Rzeszy, jaki ich wymordowania, był Selbstschutz Toruń, a w tym włączony w jego granice na niedługo przed wybuchem wojny Podgórz, był jedną z miejscowości, na obszarze której zbrodnicza organizacja odcisnęła piętno swojej działalności. Dzielnice wyróżnia jednak fakt, iż jako jedyna stała się obszarem działalności podmiejskiej grupy Selbstschutzu. Niniejszy
artykuł stanowi próbę opisania zagadnień związanych z zasięgiem terytorialnym owej formacji, składem osobowym, a przede wszystkim zbrodniczą aktywnością Niemców do niej przynależących. Zwieńczenie tekstu stanowi lista aresztowanych mieszkańców Podgórza i okolic, których nazwiska i dalsze losy udało się ustalić.
Bibliografia
Bochen J., Lewandowski A., „Ci co nie zawiedli”: nauczyciele i pracownicy oświaty Torunia i powiatu toruńskiego w latach wojny i okupacji hitlerowskiej 1939–1945. Martyrologia, Toruń 1984.
Ceran T., Zbrodnia pomorska 1939: początek ludobójstwa niemieckiego w okupowanej Polsce, Bydgoszcz–Warszawa 2024.
Datner S., 55 dni Wehrmachtu w Polsce, Warszawa 1967.
Grochowina S., Barbarka jako jedno z miejsc niemieckich zbrodni na Pomorzu Gdańskim w 1939 roku, [w:] S. Grochowina, W. Rozynkowski, Barbarka. Miejsce kultu, męczeństwa i pamięci, Toruń 2019, s. 31–73.
Grochowina S., Selbstschutz w Toruniu i powiecie toruńskim, [w:] Zapomniani kaci Hitlera: Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Polsce 1939–1940. Wybrane zagadnienia, red. I. Mazanowska, T. S. Ceran, Bydgoszcz–Gdańsk 2016, s. 175–198.
Jacewicz W., Woś J., Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, t. 5, Warszawa 1978.
Jastrzębski W., Terror i zbrodnia, Warszawa 1974.
Jaszowski T., Sobecki C., Niemy świadek. Zbrodnie hitlerowskie w toruńskim Forcie VII i lesie Barbarka, Bydgoszcz 1971.
Jezierska M. E., Transporty więźniów Fortu VII w Toruniu do Stutthofu, Zeszyty Muzeum Stutthof, nr 4, 1981, s. 159–186.
Kluczwajd K., Podgórz: toruńskie przedmieścia sprzed lat, Łódź 2018.
Nowikiewicz E., Prasa o wydarzeniach w Bydgoszczy z 3–4 września 1939 roku, [w:] Bydgoszcz 3–4 września 1939: studia i dokumenty, red. T. Chinciński, P. Machcewicz, Warszawa 2008, s. 805–821.
Sziling J., Germanizacja Torunia, [w:] Historia Torunia, t. 3, cz. 2, red. M. Biskup, Toruń 2006, s. 543–622.
Sziling J., Organizacja niemieckich władz okupacyjnych Torunia (1939–1945), [w:] Historia Torunia, t. 3, cz. 2, red. M. Biskup, Toruń 2006, s. 499–542.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Bartłomiej Wicherek

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 81
Liczba cytowań: 0