Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Rocznik Toruński

Zbrodnicza działalność Selbstschutzu na toruńskim Podgórzu oraz w pobliskich wsiach
  • Strona domowa
  • /
  • Zbrodnicza działalność Selbstschutzu na toruńskim Podgórzu oraz w pobliskich wsiach
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 51 Nr 51 (2024): Rocznik Toruński /
  4. Artykuły

Zbrodnicza działalność Selbstschutzu na toruńskim Podgórzu oraz w pobliskich wsiach

Autor

  • Bartłomiej Wicherek Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0002-5809-3102

DOI:

https://doi.org/10.12775/RT.2024.003

Słowa kluczowe

zbrodnia pomorska 1939, Podgórz, Selbstschutz Westpreussen,

Abstrakt

Jesienią 1939 r. setki miejscowości Pomorza spłynęły krwią wielu ich mieszkańców, często stanowiących przedwojenną elitę
intelektualną i patriotyczną. Formacją, która w dużej mierze przyczyniła się zarówno do schwytania osób uznanych za wrogów III Rzeszy, jaki ich wymordowania, był Selbstschutz Toruń, a w tym włączony w jego granice na niedługo przed wybuchem wojny Podgórz, był jedną z miejscowości, na obszarze której zbrodnicza organizacja odcisnęła piętno swojej działalności. Dzielnice wyróżnia jednak fakt, iż jako jedyna stała się obszarem działalności podmiejskiej grupy Selbstschutzu. Niniejszy
artykuł stanowi próbę opisania zagadnień związanych z zasięgiem terytorialnym owej formacji, składem osobowym, a przede wszystkim zbrodniczą aktywnością Niemców do niej przynależących. Zwieńczenie tekstu stanowi lista aresztowanych mieszkańców Podgórza i okolic, których nazwiska i dalsze losy udało się ustalić.

Biogram autora

Bartłomiej Wicherek - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Magister wojskoznawstwa (Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu).  Od 2024 r. doktorant (Academia Artium Humaniorum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu). Członek Wojskoznawczego Koła Naukowego. Do jego zainteresować badawczych należą tematy związane ze zbrodnią pomorską 1939. ORCID: 0000-0002-5809-3102.

Bibliografia

Bochen J., Lewandowski A., „Ci co nie zawiedli”: nauczyciele i pracownicy oświaty Torunia i powiatu toruńskiego w latach wojny i okupacji hitlerowskiej 1939–1945. Martyrologia, Toruń 1984.

Ceran T., Zbrodnia pomorska 1939: początek ludobójstwa niemieckiego w okupowanej Polsce, Bydgoszcz–Warszawa 2024.

Datner S., 55 dni Wehrmachtu w Polsce, Warszawa 1967.

Grochowina S., Barbarka jako jedno z miejsc niemieckich zbrodni na Pomorzu Gdańskim w 1939 roku, [w:] S. Grochowina, W. Rozynkowski, Barbarka. Miejsce kultu, męczeństwa i pamięci, Toruń 2019, s. 31–73.

Grochowina S., Selbstschutz w Toruniu i powiecie toruńskim, [w:] Zapomniani kaci Hitlera: Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Polsce 1939–1940. Wybrane zagadnienia, red. I. Mazanowska, T. S. Ceran, Bydgoszcz–Gdańsk 2016, s. 175–198.

Jacewicz W., Woś J., Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, t. 5, Warszawa 1978.

Jastrzębski W., Terror i zbrodnia, Warszawa 1974.

Jaszowski T., Sobecki C., Niemy świadek. Zbrodnie hitlerowskie w toruńskim Forcie VII i lesie Barbarka, Bydgoszcz 1971.

Jezierska M. E., Transporty więźniów Fortu VII w Toruniu do Stutthofu, Zeszyty Muzeum Stutthof, nr 4, 1981, s. 159–186.

Kluczwajd K., Podgórz: toruńskie przedmieścia sprzed lat, Łódź 2018.

Nowikiewicz E., Prasa o wydarzeniach w Bydgoszczy z 3–4 września 1939 roku, [w:] Bydgoszcz 3–4 września 1939: studia i dokumenty, red. T. Chinciński, P. Machcewicz, Warszawa 2008, s. 805–821.

Sziling J., Germanizacja Torunia, [w:] Historia Torunia, t. 3, cz. 2, red. M. Biskup, Toruń 2006, s. 543–622.

Sziling J., Organizacja niemieckich władz okupacyjnych Torunia (1939–1945), [w:] Historia Torunia, t. 3, cz. 2, red. M. Biskup, Toruń 2006, s. 499–542.

Rocznik Toruński

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2025-06-06

Jak cytować

1.
WICHEREK, Bartłomiej. Zbrodnicza działalność Selbstschutzu na toruńskim Podgórzu oraz w pobliskich wsiach. Rocznik Toruński [online]. 6 czerwiec 2025, T. 51, nr 51, s. 63–85. [udostępniono 29.6.2025]. DOI 10.12775/RT.2024.003.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 51 Nr 51 (2024): Rocznik Toruński

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Bartłomiej Wicherek

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 81
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

zbrodnia pomorska 1939, Podgórz, Selbstschutz Westpreussen,
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa