Karl Dedecius’ translation programme as an example of the culture-forming role of the translators of Zbigniew Herbert’s poetry into German in the context of Hans- Georg Gadamer’s hermeneutics
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2014.005Keywords
translation of poetry, literary translation, hermeneuticsAbstract
The article shows the process of Zbigniew Herbert’s poetry “settling down” in the German-speaking countries and in German culture owing to its translations into German. Karl Dedecius as a translator placed Herbert’s poetry in a broader context of his own original translation and cultural programme.
The text also includes references to the correspondence between Herbert and Heinrich Kunstmann. Dedecius’ self-comments referring to experiences connected with the translation process, its assumptions and objectives are analysed and interpreted in the hermeneutic context, above all in the context of the output of Hans-Georg Gadamer. Finally, the text is illustrated and enriched by a short draft interpretation of the German translation of Zbigniew Herbert’s poem At the Gate of the Valley compared with Preliminary Investigation of an Angel.
References
Antoniuk, M., 2010, „Rozmowa z Rilkem (i Lewinem). Kilka uwag o nieznanych próbach translatorskich Zbigniewa Herberta”, [w:] Język dalekosiężny, M. Heydel, E. Wojcik-Leese, M. Woźniak (red.), Kraków, s. 161–166.
Dedecius, K., 1989, „Anbau der Philosophie. Zbigniew Herbert auf der Suche nach Selbstgewiβheit. In der Hohle der Philosophen. Auflosung der Mythologie. Die Rekonstruktion des Dichters”, [w:] tenże, Polnische Profile, Frankfurt am Main, s. 235–286.
Dedecius, K., 2008, Europejczyk z Łodzi. Wspomnienia, tłum. S. Lisiecka, Kraków.
Dedecius, K., 1974, Notatnik tłumacza, tłum. J. Prokop, Kraków.
Dedecius, K., 1996, O Polsce, Europie, literaturze. Dialog przyjaźni, Wrocław.
Dedecius, K., 1973, Polacy i Niemcy. Posłannictwo z książek, tłum. I. i E. Naganowscy, Kraków.
Dedecius, K., 2013, Szkiełko tłumacza i oko poety. Eseje, Kraków.
Gadamer, H.-G., 2000, „Człowiek i język”, tłum. K. Michalski, [w:] tenże, Rozum, słowo, dzieje, Warszawa, s. 52–62.
Gadamer H,-G., 2006, „Jak dalece język dyktuje myślenie?”, [w:] A. Przyłębski, Gadamer, Warszawa.
Gadamer, H.-G., 2009, „Lektura jest przekładem”, tłum. M. Łukasiewicz, [w:] Współczesne teorie przekładu. Antologia, P. Bukowski, M. Heydel (red.), Kraków, s. 321–325.
Gadamer, H.-G., 2007, Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran, Warszawa.
Heidegger, M., 2007, W drodze do języka, tłum. J. Mizera, Warszawa.
Herbert, Z., 2012, „Listy do Heinricha Kunstmanna (1958–1964)”, [w:] Odra, nr 7/8, s. 41–49.
Herbert, Z., 2000, Wiersze. Gedichte, tłum. K. Dedecius, Kraków.
Heydel, M., 2010, „Lot trzmiela, czyli o Herbercie i tłumaczach”, [w:] Język dalekosiężny, M. Heydel, E. Wojcik-Leese, M. Woźniak (red.), Kraków, s. 7–12.
Karl Dedecius und das Deutsche Polen-Institut. Laudationes, Berichte, Interviews, Gedichte. Für Karl Dedecius zum 70. Geburtstag, M. Mack (red.), Darmstadt 1991.
Krasoń, K., 2007, W zwierciadle obcej literatury. Recepcja Zbigniewa Herberta i Tymoteusza Karpowicza w Niemczech, Szczecin.
Lekcja ciszy. Liryka Polska. Lektion der Stille. Polnische Lyrik, wyb., przekł. i wstęp K. Dedecius, oprac. wersji dwujęzycznej i posł. K.A. Kuczyński, Wrocław 2003.
Lekcja ciszy w głosach krytyki niemieckiej. Lektion der Stille. Deutsche Stimmen, tłum. M. Zybura, Wrocław 2009.
Michalski, K., 1998, Heidegger i filozofia współczesna, Warszawa.
Nord, Ch., 2009, Wprowadzenie do tłumaczenia funkcjonalnego, [w:] Współczesne teorie przekładu. Antologia, P. Bukowski, M. Heydel (red.), Kraków, s. 175–191.
Paczkowska-Łagowska, E., 2012, Człowiek w myśleniu historycznym Wilhelma Diltheya, [w:] taż, O historyczności człowieka. Studia filozoficzne, Gdańsk.
Przyłębski, A., 2006, Gadamer, Warszawa.
Reif, A., 1991, „Wegbreiter der polnischen Literatur in Deutschland”, [w:] Karl Dedecius und das Deutsche Polen-Institut. Laudationes, Berichte, Interviews, Gedichte. Für Karl Dedecius zum 70. Geburtstag, M. Mack (red.), Darmstadt.
Rosinek, V., 1995, „O recepcji w Niemczech”, [w:] Czytanie Herberta, P. Czapliński, P. Śliwiński, E. Wiegandt (red.), Poznań, s. 247–254.
Rymkiewicz, W., 2002, Ktoś i nikt. Wprowadzenie do lektury Heideggera, Warszawa.
Stanaszek, M., W innej formie, w innych oczach. Poezja Zbigniewa Herberta w krajach niemieckojęzycznych, http://www.fundacjaherberta.com/tworczosc7/bibliografia/pan-cogito-za-granica-polszczyzny/w-innejformie-w-innych-oczach (dostęp: 14 listopada 2013 r.).
Stanaszek, M., Pan Cogito za granicą polszczyzny, http://www.fundacjaherberta.com/tworczosc7/bibliografia/pan-cogito-za-granica-polszczyzny (dostęp: 14 listopada 2013 r.).
Schulze, B., 2010, „Niektóre aspekty estetyki indywidualnej Zbigniewa Herberta w przekładach niemieckich i angielskich”, [w:] Język dalekosiężny, M. Heydel, E. Wojcik-Leese, M. Woźniak (red.), Kraków, s. 167–177.
Zarychta, P., 2010, „≪Pracuję nad Niemcami, choć to element ciężki≫. Zbigniew Herbert a niemiecki obszar językowy”, [w:] Język dalekosiężny, M. Heydel, E. Wojcik-Leese, M. Woźniak (red.), Kraków, s. 59–66.
Downloads
Published
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 761
Number of citations: 0
