Jacek Dehnel – the translator
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2022.012Keywords
Jacek Dehnel as a translator, literary translation, The Great GatsbyAbstract
This article attempts to present Jacek Dehnel as a translator. For this purpose, the author refers to selected works discussing Jacek Dehnel as a writer, poet, translator, and artist. In addition, the author uses Jacek Dehnel's statements on translation made in interviews and his critical comments on poetry and prose translations. The author assumes that a discussion on Jacek Dehnel's (or any other translator's) professional activity solely from the perspective of the texts of their translations would be insufficient. In the article, the author suggests that Jacek Dehnel pays particular attention to non-standard varieties of language in his prose, which in turn may influence his translation decisions. The article notes that when it appears impossible to convey the character of the original language in its entirety, Dehnel has been a proponent of departing from the form of the source text to save its exact meaning - also in poetry translation. The article concludes that Jacek Dehnel is familiar with many views on literary translation, he is interested in its theory, willingly participates in discussions in this field, and reviews other translations. Dehnel treats literature as the best source of knowledge about writing and translation. Despite his unquestionable literary, poetic, and translation achievements, Dehnel does not deny that he is still learning how to write and translate from others. The article is also an invitation to further discussion and critical analysis of Jacek Dehnel's translations.
References
Adamowicz-Pośpiech A., 2013, Seria w przekładzie: Polskie warianty prozy Josepha Conrada, Katowice.
Antonik D., 2014, Autor jako marka. Literatura w kulturze audiowizualnej społeczeństwa informacyjnego, Kraków.
Balcerzan E., 1998, Literatura z literatury (strategie tłumaczy), [w:] Studia o przekładzie, P. Fast (red.), Katowice.
Barańczak S., 1990, Mały, lecz maksymalistyczny manifest translatologiczny, albo: Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia, „Teksty Drugie: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja”, 3, s. 7–66.
Bratkowski P., 2020, Dandys na barykadzie, „Newsweek”, 48, 23–29.11.2020, s. 90–91.
Bruccoli M.J. (red.), 1973, The Great Gatsby: a facsimile of the manuscript, Washington, D.C.
Dehnel J., 2011, Jacek Dehnel o nowej powieści Cunninghama, Wyborcza.pl, 20.09.2011, https://wyborcza.pl/1,75410,10316401,Jacek_Dehnel_o_nowej_powiesci_Cunninghama.htm/ (dostęp: 4.03.2018).
Dehnel J., 2012, Obce dziecko Hollinghursta: potęga (złego) przekładu, Wyborcza. pl, 9.10.2012, https://wyborcza.pl/1,75410,12633873,_Obce_dziecko__Hollinghursta__potega__zlego__przekladu.html (dostęp: 4.03.2018).
Dehnel J., 2013a, Każda moja książka jest inną przygodą, Instytut Książki, 4.03.2013, YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=LViVA57CHoc (dostęp: 15.03.2017).
Dehnel J., 2013b, wypowiedź podczas Gdańskiego Spotkania Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu”, Koszmar złych tłumaczeń. Krytyka przekładu w Polsce, Gdańsk, 25–27 kwietnia 2013, https://www.youtube.com/watch?v=-GSKs4edjE58 (dostęp: 2.02.2017).
Dehnel J., 2013c, Od tłumacza, [w:] Fitzgerald F.S., 2013, s. 217–220.
Dehnel J., 2014, Matka Makryna, Warszawa.
Dehnel J., 2016, Tłumacz miesiąca – Jacek Dehnel, Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, http://stl.org.pl/tlumacz-miesiaca-jacek-dehnel (dostęp: 9.10.2017).
Dehnel J., Winiarski J., 2010, Ten stary szelma, Larkin, „biBLioteka – Magazyn Literacki”, 30.01.2010, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/ten-stary-szelma-larkin (dostęp: 22.11.2017).
Elektorowicz L., 1964, Diament wielki jak Ameryka, „Twórczość”, 9, s. 140–144.
Fihel M., Jemielniak D., Komerski G. (red.), 2013, Wielki Gatsby z angielskim, Warszawa.
Fitzgerald F.S., 1963, Odwiedziny w Babilonie, tłum. A. Kaska, Warszawa.
Fitzgerald F.S., 2000, The Great Gatsby, London.
Fitzgerald F.S., 2012, The Great Gatsby, Bath.
Fitzgerald F.S., 2013, Wielki Gatsby, tłum. J. Dehnel, Kraków.
Guttfeld D., 2017a, Niech James żyje: z Jackiem Dehnelem o przekładzie The Turn of the Screw, „Litteraria Copernicana”, 1(21), s. 195–202.
Guttfeld D., 2017b, Skąd się biorą duchy? Dwa przekłady The Turn of the Screw, „Litteraria Copernicana”, 1(21), s. 273–279.
Hawrysz M., 2017, Stylizacja językowa w powieści Matka Makryna Jacka Dehnela, [w:] A. Rejter (red.), „Język Artystyczny”, t. 16: Nowy(?) kanon(?) Wokół Nagrody Literackiej „Nike”, Katowice, s. 9–23.
Jarniewicz J., 2012, Niech nas zobaczą, czyli translatorski coming out, [w:] J. Jarniewicz, Gościnność słowa, szkice o przekładzie literackim, Kraków, s. 7–22.
Kołodyńska A., 2008, Larkin w tłumaczeniu Dehnela, Wyborcza.pl, https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/1,35771,5689170,Larkin_w_tlumaczeniu_Dehnela.html (dostęp: 7.01.2016).
Kopeć-Umiastowska B., 2014, Dehnel na trawniku, „Literatura na Świecie”, 3–4, s. 421–431.
Kopf J.Z., 1969, Meyer Wolfsheim [sic!] and Robert Cohn: A Study of a Jewish Type and Stereotype, „Tradition”, 10 (Spring), s. 93–104.
Kozłowska A., 2007, Dehnel jak ta lala, „Wysokie Obcasy”, https://www.wysokieobcasy.pl/wysokieobcasy/1,53668,4006577.html (dostęp: 1.01.2012).
Levý J., 1974, Uměni překladu, Praga.
Long R.E., 1981, The Achieving of The Great Gatsby: F. Scott Fitzgerald, 1920–1925, Lewisburg.
Pesta M., 2017, Jacek Dehnel: zbieram fotografie z poczucia utraty, https://www.polskieradio.pl/8/404/Artykul/1751214,Jacek-Dehnel-zbieram-fotografie-z-poczucia-utraty (dostęp: 22.11.2018).
Pewińska G., 2013, Pisarz to egoista, a tłumacz – altruista, „Dziennik Bałtycki”, 24.04.2013, https://dziennikbaltycki.pl/pisarz-to-egoista-a-tlumacz-altruista-rozmowa-z-jackiem-dehnelem/ar/877472 (dostęp: 19.12.2017).
Pstrągowski T., 2015, Święta oszustka – wywiad z Jackiem Dehnelem, książki. wp.pl, https://ksiazki.wp.pl/swieta-oszustka-wywiad-z-jackiem-dehnelem-6145958482589825a (dostęp: 15.10.2022).
Ricoeur P., Torop P., 2008, O tłumaczeniu, tłum. T. Swoboda, S. Ulaszek, Gdańsk.
Szwebs W., 2016, Tłumacz jako marka? O tym, co zastąpiło kryteria w internetowej recepcji przekładu Wielkiego Gatsby’ego Francisa Scotta Fitzgeralda, „Między Oryginałem a Przekładem. Norma w przekładzie”, 4(34), s. 95–116.
Szymańska K., 2012, Translatorskie konfrontacje: Stanisław Barańczak i Jacek Dehnel przekładają Philipa Larkina, „Przekładaniec”, 26, s. 202–218.
Turnbull A. (red.), 1963, The Letters of F. Scott Fitzgerald, New York.
Venuti L., 1991, Genealogies of Translation Theory: Schleiermacher, „TTR”, 4(2), s. 125–150, https://www.erudit.org/fr/revues/ttr/1991-v4-n2-ttr1475/037096ar.pdf (dostęp: 1.10.2022).
Venuti L., 1995, The Translator’s Invisibility. A History of Translation, London–New York.
West III J.L.W., 2018, The Great Gatsby: The Authentic Edition from Fitzgerald’s Original Publisher, New York.
Wiśniewski M., 2009, Zamieszkać w domku Barbie – Wielki Gatsby Francisa Scotta Fitzgeralda, [w:] W kanonie prozy amerykańskiej. Z Placu Waszyngtona do Domu z liści, t. 2, L. Aleksandrowicz-Pędich (red.), Warszawa, s. 79–104.
Witkiewicz K., 2014, Konterfekt pisarza. Negocjacje wizerunku, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio FF – Philologia, 32, s. 47–78.
Wittenberg A., 2013, Pisarz w sieci. Jacek Dehnel o Internecie, hejterach i poezji w dobie WWW, natemat.pl, https://natemat.pl/66947,pisarz-w-sieci-jacek-dehnel-o-Internecie-hejterach-i-poezji-w-dobie-www#/ (dostęp: 26.08.2018).
Wójcińska A., 2018, Jacek Dehnel. Eklektyczna przestrzeń pisarza, Weranda.pl, https://www.weranda.pl/domy-i-mieszkania/znani-i-lubiani-w-domu/jacek-dehnel-eklektyczna-przestrzen-pisarza (dostęp: 22.11.2018).
Wróblewska M.N., 2014, Nie wyrównywać walcem. Jacek Dehnel w „Świętach z tłumaczami”, Xięgarnia.pl, https://xiegarnia.pl/artykuly/nie-wyrownywac-walcem-jacek-dehnel-w-swietach-z-tlumaczami (dostęp: 5.01.2018).
Wyborcza.pl, 2013, Wielki Gatsby w nowym przekładzie Jacka Dehnela, https://wyborcza.pl/1,75410,13927875,_Wielki_Gatsby__w_nowym_przekladzie_Jacka_Dehnela.html (dostęp: 18.04.2018).
Zano A., 2017, Jacek Dehnel o książkach, YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=xXD9l6_v1SM (dostęp: 12.11.2018).
Jacek Dehnel, Culture.pl, https://culture.pl/pl/tworca/jacek-dehnel (dostęp: 10.10.2022).
Jacek Dehnel, Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku, http://www.ppibl.ibl.waw.pl/mediawiki/index.php?title=Jacek_DEHNEL (dostęp: 30.09.2022).
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Bartosz Warzycki
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 514
Number of citations: 0