Trudności w przekładzie włoskich leksemów bezekwiwalentowych na język polski na przykładzie terminologii kulinarnej
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2020.002Słowa kluczowe
italianizmy w polszczyźnie, leksem bezekwiwalentowy, przekład włoskich kulinaryzmów, włoskie kulturemy, zapożyczenia z języka włoskiegoAbstrakt
Bogactwo terminologiczne języka włoskiego w najpopularniejszych obszarach życia (kuchnia, moda, muzyka etc.), a w szczególności zintensyfikowane kontakty włosko-polskie przełomu XX i XXI w. są przyczyną pojawienia się w polszczyźnie tzw. nowych italianizmów, które pomimo obecności w świadomości społecznej wciąż funkcjonują jako niezasymilowane jednostki leksykalne. Co więcej, próba przekładu wielu z nich jest często niemożliwa bądź prowadzi do nieporozumień z uwagi na istnienie już utartych w obu obszarach kulturowo-językowych fałszywych konotatów bądź zapożyczeń pozornych (np. lasagne – łazanki, pasta (makaron) – pasta do smarowania, orecchiette – uszka). Autor niniejszego artykułu podejmuje próbę, opierając się na wybranych grupach włoskich leksemów z obszaru kulinariów (podzielonych na trzy wewnętrzne kategorie tematyczne: dania i napoje, nazwy lokali gastronomicznych oraz zwyczaje kulinarne), uporządkowania wyżej opisanych tendencji oraz proponuje konkretne strategie tłumaczeniowe i lokalizacyjne mogące pomóc w unikaniu błędów w przekładzie licznych terminów bezekwiwalentowych.
Bibliografia
Borejszo M., 2007, Zapożyczenia włoskie we współczesnej polszczyźnie, Poznań.
Diaz Cintas J., Remael A., 2007, Audiovisual translation. Subtitling, Manchester.
Godzich A., 2011, Wybrane nowe italianizmy we współczesnej polszczyźnie, „Kwartalnik Językoznawczy”, 3(7), s. 46–65.
Hendrykowski M., 2018, Tutti frutti. Z dziejów kulturowych transferów języka włoskiego w polszczyźnie dawnej i współczesnej, Poznań.
Kłosińska K. (red.), 2014, Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, wyd. popr., Warszawa.
Markowski A., Pawelec R., 2004, Słownik wyrazów obcych i trudnych, Warszawa.
Murrmann J., Surmaj P., 2016, La peculiarita del linguaggio giornalistico sportivo in base all’analisi degli articoli della Gazzetta dello Sport, Wrocław.
Nagórko A., 2004, Metody konfrontatywne a etnolingwistyka (lingwistyka kulturowa), [w:] Multikulturalitas, nemzeti identitas, kisebbesegek Magyarorszagon es Lengyelorszagban. Nylev – irodalom – kultura, E. Forian (red.), Debrecen, s. 23–33.
Newmark P., 1988, A textbook of translation, New York.
Pinomaa O., 2018, Gli italianismi nella lingua speciale della gastronomia: uno studio su libri di cucina pubblicati in finlandese tra il 1997 e il 2016, Turku.
Ranzato I., 2010, La traduzione audiovisiva, Analisi degli elementi culturospecifici, Roma.
Venuti L., 1995, The translator’s invisibility. A history of translation, London.
Vinay J.-P., Darbelnet J., 1958/2000, A methodology for translation, tłum. i red. J. C. Sager, M.-J. Hamel, Amsterdam (1. wyd.: Stylistique comparee du francais et de l’anglais. Methode de traduction, [w:] The translation studies reader, L. Venuti (red.), London 1958, s. 84–93).
Widłak S., 2006, Italia e Polonia. Popoli e lingue e contatto, Kraków.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1061
Liczba cytowań: 0
