Implikacje utożsamiania przekładu z oryginałem. Polemika z interpretacją "Złotej różdżki" w książce Katarzyny Slany "Groza w literaturze dziecięcej. Od Grimmów do Gaimana", Kraków 2016, 330 stron
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2018.017Słowa kluczowe
przekład literatury dziecięcej, metodologia badań przekładoznawczych, metodologia komparastyki, Złota Różdżka, StruwwelpeterAbstrakt
Złota różdżka (1858), której pierwowzorem jest niemiecki Struwwelpeter Heinricha Hoffmanna z 1845 roku, ma niekwestionowany status klasyki literatury dziecięcej. Mimo tej wysokiej pozycji w polisystemie twórczości dla dzieci poświęcono jej niewiele uwagi w polskiej literaturze przedmiotu. Dlatego z zainteresowaniem należy odnotować omówienie tego tekstu w monografii Groza w literaturze dziecięcej autorstwa Katarzyny Slany (Wydawnictwo Naukowe UP, 2016). Uważna lektura skłania jednak do krytycznego odniesienia się do zaproponowanego przez autorkę odczytania Złotej różdżki. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, jakie są implikacje merytoryczne upraszczającego traktowania przekładu – i to powstałego w dziewiętnastowiecznej kulturze tłumaczeniowej, akceptującej dużą dozę wolności i kreatywności tłumacza piszącego dla dzieci – jako utworu tożsamego z oryginałem.
Bibliografia
Hoffmann, H., 1922, Złota różdżka – Staś straszydło. Czytajcie dzieci, uczcie się, jak to niegrzecznym bywa źle, ilustracje Bogdan Nowakowski, Warszawa.
Hoffmann, H., 1849, Stiopka Rastriopka, Rasskazy dla dietiej, St Petersburg.
Hoffmann, H., 1929, Der Struwwelpeter oder lustige Geschichten und drollige Bilder für Kinder von 3-6 Jahren von Dr. Heinrich Hoffmann. 585. Auflage, Frankfurt am Main.
Hoffmann, H., 2015, Piotruś Rozczochraniec. Wesołe historyjki i zabawne rysunki. Wydanie dwujęzyczne, przekład Lech Konopiński, Neckarsteinach.
Hoffman, H., 2017, Złota różdżka, czyli bajki dla niegrzecznych dzieci, adaptacja Anna Bańkowska, Karolina Iwaszkiewicz, Zuzanna Naczyńska, Adam Pluszka, Michał Rusinek, Marcin Wróbel, ilustracje Justyna Sokołowska, Warszawa.
Dunin, J., 2003a, Złota Rószczka. Reedycja petersburskiego wydania z roku 1883 /Heinrich Hoffmann. Struwwelpeter, Stepka-Rastrepka czyli Złota różdżka. Z dziejów kariery jednej książki/, Łódź.
Dunin, J., 2003b, „»Struwwelpeter«, czyli »Złota różdżka«: z dziejów kariery jednej książki”, [w:] Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna, t. 11, s. 133–144.
Dybiec-Gajer, J., 2017, Złota różdżka. Od książki dla dzieci po dreszczowiec raczej dla dorosłych, Kraków.
Dybiec-Gajer, J., 2013, Zmierzyć przekład? Z metodologii oceniania w dydaktyce przekładu pisemnego, Kraków.
Dybiec-Gajer, J. 2012, „The challenge of simplicity: Le Petit Prince in Polish and English translation from the perspective of critical point analysis”, [w:] Le Petit Prince et les amis au pays des traductions: études dédiées a Urszula Dąmbska-Prokop, J. Górnikiewicz, I. Piechnik, M. Świątkowska (red.), Kraków, s. 112–127.
Pieciul-Karmińska, E., 2016, „O konieczności polskiego przekładu pierwszego wydania Baśni dla dzieci i dla domu braci Grimm z lat 1812 i 1815”, [w:] Rocznik Przekładoznawczy, t. 11, s. 77–92.
Sauer, W., 2015a, „Hoffmann, Heinrich: Struwwelpeter”, http://www.kinderundjugendmedien.de/index.php/werke/1344-hoffmann-heinrich-struwwelpeter (dostęp: 20 listopada 2016 r.)
Sauer, W., 2015b, Der Struwwelpeter und sein Schöpfer Dr. Heinrich Hoffmann. Bibliographie der Sekundärliteratur, Neckarsteinach.
Stahl, J. D., 2006, „Mark Twain’s Slovenly Peter in the Context of Twain and German Culture”, [w:] The Translation of Children’s Literature: A Reader, G. Lathey (red), Clevedon, s. 211–224.
Szymańska, I., 2014, „Przekłady polemiczne w literaturze dziecięcej”, [w:] Rocznik Przekładoznawczy, t. 9, s. 193–208.
Wesseling, E., 2004, „Visual Narrative in the Picture Book: Heinrich Hoffmann’s Der Struwwelpeter”, Children’s Literature in Education, t. 35, z. 4, s. 319–345.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 306
Liczba cytowań: 0
