Kilka słów o tym, dlaczego nie powinno się tłumaczyć baśni braci Grimm poprzez język trzeci
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2016.008Słowa kluczowe
język oryginału, langue pivot, język pośredni, błędy przekładowe, baśnie braci GrimmAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie, dlaczego nie powinno się tłumaczyć baśni braci Grimm za pośrednictwem langue pivot, czyli języka trzeciego. Przedmiotem analizy są trzy wydania baśni braci Grimm, które przetłumaczono na język polski z języków rosyjskiego, angielskiego i węgierskiego. Każdy z przekładów zawiera niedoskonałości i błędy translatorskie, które są konsekwencją tłumaczenia przez język trzeci, a nie bezpośrednio z języka oryginału. Autorka próbuje również wyjaśnić powody takiego postępowania wydawnictw i pokazać jego konsekwencje.
Bibliografia
Grimm, J. i W., 1984, Kinder- und Hausmärchen, Reclam, Stuttgart.
Grimm, J. i W., 1982, Baśnie braci Grimm, tłum. E. Bielicka, M. Tarnowski, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
Grimm, J. i W., 2010a, Baśnie dla dzieci i dla domu, tłum. E. Pieciul-Karmińska, Media Rodzina, Poznań.
Grimm, J. i W., 2010b, Baśnie braci Grimm, tłum. Sz. Budzowski, Jedność, Kielce.
Grimm, J. i W., 2012, Bracia Grimm. Wszystkie baśnie i legendy, tłum. R. Skiba, REA, Warszawa.
Pullman, P., 2014, Baśnie braci Grimm dla dorosłych i młodzieży, tłum. T. Wyżyński, Albatros, Poznań.
Bańko, M. (red.), 2000, Inny słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
Białkowska, B., 1971, Baśnie braci Grimm. (Katalog wystawy), Warszawa.
Brajerska-Mazur, A., 2007, „Personifikacja śmierci w języku polskim i angielskim jako problem tłumaczeniowy”, [w:] Język a komunikacja 18. Współczesne kierunki analiz przekładowych, M. Piotrowska (red), Kraków, s. 197–208.
Grzybek, J., 2008, „Język angielski i język niemiecki jako języki pivot w chińsko- polskim oraz polsko-chińskim tłumaczeniu umów najmu, dzierżawy oraz leasingu”, [w:] Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu, t. 3/4, s. 67–79.
Grzywka, K., 2007, „«W przestrzeni bowiem nie tylko żyjemy, ale i ‚myślimy nią’». O funkcjonowaniu bajki ludowej w przestrzeni kulturowej”, [w:] Studia Niemcoznawcze, t. XXXIV, L. Kolago (red.), Warszawa, s. 39–50.
Hałub, M., 1986, „Die Märchen der Brüder Grimm in Polen”, [w:] Brüder Grimm Gedenken, Bd. 6, L. Denecke (red.), Marburg, s. 215–240.
Hałub, M., 1998, „Habent sua fata libelli. Główne tendencje w recepcji baśni braci Grimm na świecie”, [w:] Orbis Linguarum. Legnickie Rozprawy Filologiczne, Vol. 10, Legnica, s. 227–243.
Krysztofiak, M., 1999, Przekład literacki a translatologia, Poznań.
Pieciul-Karmińska, E., 2011, „Polskie dzieje baśni braci Grimm”, [w:] Przekładaniec, nr 22–23 (2/2009–1/2010), Kraków, s. 80–96.
Pieciul-Karmińska, E.,2013, „«Niebieska broda», czyli dlaczego nie należy tłumaczyć baśni braci Grimm z języka rosyjskiego”, [w:] Język. Komunikacja. Informacja, t. 8, I. Koutny, P. Nowak (red.), Poznań, s. 50–76.
Pleciński, J., 2015, „Zabawa trwa w najlepsze, czyli języki A, B i C w przekładzie”, [w:] Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu, t. 10, s. 139–150.
Seitz, G., 1984, Die Bruder Grimm: Leben, Werk, Zeit, München.
Simonides, D., 1989, „Jakub i Wilhelm Grimmowie a folklor polski”, [w:] Bracia Grimm i folklor narodów słowiańskich. Materiały z międzynarodowej konferencji (Warszawa 18–19 listopad 1985), J. Śliziński, M. Czurak (red.), Wrocław, s. 24–50.
Sumera, A., 2000, „Source language, target language and the third one”, [w:] Przekładając nieprzekładalne. Materiały z I międzynarodowej konferencji translatorycznej Gdańsk–Elbląg, W. Kubiński, O. Kubińska, T. Wolański (red.), Gdańsk, s. 537–542.
Waksmund, R., 2000, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław.
Waksmund, R., 1998, „Sąd nad baśniami braci Grimm w polskiej krytyce literackiej 1945–1949”, [w:] Orbis Linguarum. Legnickie Rozprawy Filologiczne, Vol. 10, Legnica, s. 235–243.
Woźniak, M., 2011, „Jak to z «Kotem w butach» było. Baśnie Charles’a Perrlauta w przekładzie...”, [w:] Przekładaniec, nr 22–23 (2/2009–1/2010), Kraków, s. 60–79.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 542
Liczba cytowań: 0
