Irina Adelgejm - tłumaczka (nie tylko) noblistki
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2022.007Słowa kluczowe
Irina Adelgejm, tłumaczka, Olga Tokarczuk, proces przekładu, etyka tłumaczeniaAbstrakt
W niniejszym artykule przedstawiona została Irina Adelgejm, uhonorowana nagrodami tłumaczka wielu polskich utworów na język rosyjski, w tym książek Olgi Tokarczuk. Ukazano drogę do zostania tłumaczką, pierwsze zetknięcie się z prozą późniejszej noblistki i dalsze etapy wyznaczane przez kolejne przekłady jej tekstów. Słowo „droga” pojawia się w artykule często, jest ono bowiem metaforą procesu przekładowego – chęci przejścia po śladach autora, przejścia uważnego, krok po kroku, słowo za słowem. Poruszono w tym kontekście temat przeżywania tłumaczonego tekstu, przyswajania go przez świadomość do fałszywych wręcz wspomnień, trudności przekładowych wynikających m.in. z tego właśnie głębokiego doświadczenia lektury, a także – co niezmiernie ważne – odpowiedzialności za tłumaczone słowo, a zatem – zagadnienie etyki przekładu.
Bibliografia
Adelgejm I., 2008, Postscriptum do artykułu: M. Krajewskiej, „Mercedes-benz” Pawła Huellego i jego rosyjski przekład, [w:] Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza, t. 3, A. Pstyga (red.), Gdańsk, s. 142–143.
Dębska K., 2018, O niewidoczności tłumacza raz jeszcze. Na przykładzie tłumaczek w Polsce 1697–1763, „Przekładaniec”, 36, s. 60–81.
Eberharter M., 2014, Socjologiczne spojrzenie na rolę tłumaczy literatury. Na przykładzie Wandy Kragen i recepcji literatur niemieckojęzycznych w Polsce po 1945 r., „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu”, 9, s. 115–128.
Gaszyńska-Magiera M., 2012, Tłumacz w kontekście kulturowym i społecznym. O Zofii Chądzyńskiej, „Przekładaniec”, 26, s. 68–86.
Heydel M., 2009, Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem, „Teksty Drugie”, 6, s. 21–33.
Jarniewicz J., 2018, Syzyf zwycięzca, „Dwutygodnik.com”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/7939-syzyf-zwyciezca.htmlDwutygodnik.com (dostęp: 20.06.2022).
Jastrzębska K., 2021, Irina Adelgejm – rosyjska tłumaczka i literaturoznawczyni, „Między Oryginałem a Przekładem”, 2(52), s. 63–78.
Korbel J., Lelek M., 2000, O przyrodzie, literaturze, feminizmie, micie, życiu i śmierci, rozmowa z Olgą Tokarczuk, „Dzikie Życie”, 4/70, https://dzikiezycie.pl/archiwum/2000/kwiecien-2000/o-przyrodzie-literaturze-feminizmie-micie-zyciu-i-smierci-rozmowa-z-olga-tokarczuk (dostęp: 20.06.2022).
Kozerenko P., [w:] Vekshina A., 2020, Nezamenimaya Kseniya Yakovlevna [Козеренко П., [w:] Векшина А., 2020, Незаменимая Ксения Яковлевна], https://novayapolsha.pl/article/nezamenimaya-kseniya-yakovlevna/ (dostęp: 20.06.2022).
Krajewska M., 2012, Gdańsk – Moskwa – Kraków. Spotkania z Ksenią Starosielską, „Przekładaniec”: Przekład mistrzów, 26, s. 53–67.
Krajewska M., 2017, Oswoić słowo. Komentarze w północnych książkach Mariusza Wilka i ich rosyjskich przekładach, Toruń.
Prais D., 2022, Przekład sztuki i sztuka przekładu, „Literacka”, 3(35), s. 12.
Solová R., 2022, „Przyjaciele polskich książek” i „słudzy doskonałości”, „Między Oryginałem a Przekładem”, 3(57), s. 59–77.
Umiński K., 2022, Trzy tłumaczki, Warszawa.
Yustova P., 2019, Ol’ga Tokarchuk – bezuslovno «moy» avtor, rozmowa z Iriną Adelgejm, [Юстова П., Ольга Токарчук – безусловно «мой» автор, интервью с Ириной Адельгейм], https://culture.pl/ru/article/irina-adelgeym-olga-tokarchuk-bezuslovno-moy-avtor-intervyu (dostęp: 20.10.2022).
Żebrowska A., 2009, Kwestia taboretu, rozmowa z Ksenią Starosielską, „Wysokie Obcasy”, https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,96856,6686129,kwestia-taboretu.html (dostęp: 20.06.2022).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Monika Krajewska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 312
Liczba cytowań: 0