Wspieranie osób głuchoniewidomych w komunikowaniu się i przewodnictwie w świetle polskich rozwiązań prawnych i nowych propozycji
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2021.011Słowa kluczowe
osoba głuchoniewidoma, dysfunkcja słuchu i wzroku, sposoby komunikowania się osób głuchoniewidomych, tłumacz-przewodnik osób głuchoniewidomych, prawo, ustawodawstwoAbstrakt
Rozważania są poświęcone mało znanej w Polsce problematyce odnoszącej się do wspierania w komunikowaniu się i przewodnictwie osób głuchoniewidomych doświadczających jednoczesnej dysfunkcji słuchu i wzroku. Autorzy opierają się głównie na analizie i interpretacji aktów prawnych, m.in. Ustawy o języku migowym i innych środkach porozumiewania się z 2011 roku. Celem artykułu jest dokonanie rewizji trzech centralnych pojęć zawartych w ustawie: osoba głuchoniewidoma, sposoby komunikowania się osób głuchoniewidomych (SKOGN), tłumacz-przewodnik. Właściwe rozumienie, względnie redefinicja i realne ich wprowadzenie do obiegu prawnego mogą istotnie wpłynąć na prawne i społeczne funkcjonowanie osób głuchoniewidomych.
Bibliografia
Baber S., 2007, Cued Speech: Not Just for the Deaf Anymore, „Senior Honors Theses & Projects. 128”, https://commons.emich.edu/honors/128 (dostęp: 13.12.2021).
Benisz-Stępień M., 2009, Punkt porozumiewania się, czyli o komunikowaniu się z osobą głuchoniewidomą, [w:] Małymi krokami do wielkich celów. W świecie osób głuchoniewidomych, M. Białek (red), Warszawa, s. 23–36.
Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Brückner A., 1985, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa.
Jakoniuk-Diallo A., 2020, Formy komunikacji wykorzystywane w porozumiewaniu się osób głuchoniewidomych, „Studia Edukacyjne”, 57, s. 67–75, https://doi.org/10.14746/se.2020.57.5 (dostęp: 13.12.2021).
Kowalik S., Bańka A. (red.), 1998, Perspektywy rehabilitacji osób głuchoniewidomych, Poznań.
Kozłowski G., 2012, Głuchoślepota – głos praktyka i osoby doświadczonej niepełnosprawnością, „Niepełnosprawność”, 7, s. 177–184.
Kozłowski G., 2017, Głuchoślepota „w pigułce”, [w:] Ktokolwiek widział, ktokolwiek słyszał. Kompendium wiedzy o głuchoślepocie, B. Szczepankowski, G. Kozłowski, A. Majnusz, K. Wostal, M. Nowak (red.), Warszawa, s. 8–15.
Kozłowski G., Książek M., 2017, Kim jest osoba głuchoniewidoma ‒ sposoby definiowania w Polsce, [w:] Świat osób głuchoniewidomych – wyzwania współczesności, E. Domagała-Zyśk, M. Książek, G. Wiącek (red.), Lublin, s. 25–38.
Krakowiak K., 2012, Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu, Lublin.
Książek M., 2009, Wszystko, co powinieneś wiedzieć o głuchoślepocie, [w:] Małymi krokami do wielkich celów. W świecie osób głuchoniewidomych, M. Białek (red.), Warszawa, s. 7–22.
Książek M., 2012, Niepełnosprawność wzrokowa i wzrokowo-słuchowa jako przesłanki dyskryminacji, Warszawa.
Kubarewicz A., 2012, Tłumacz – przewodnik jako forma pracy asystenta osobistego osoby głuchoniewidomej, „Niepełnosprawność”, 7, s. 133–140.
Majnusz A., 2017, Porozumiewanie się głuchoniewidomych, [w:] Ktokolwiek widział, ktokolwiek słyszał. Kompendium wiedzy o głuchoślepocie, B. Szczepankowski, G. Kozłowski, A. Majnusz, K. Wostal, M. Nowak (red.), Warszawa, s. 16–29.
Rutkowski M., 2019, Asystentura funkcjonalna tłumaczy-przewodników a jakość życia osób głuchoniewidomych – komunikat z badań, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, 35, s. 56–69, https://doi.org/10.4467/25439561. NP.19.031.12274 (dostęp: 13.12.2021).
Siemianowska-Bloch A., Dworzańska K., Majder-Schulz K., Borowicz-Lech L., 2017, Komunikacja osób z jednoczesnym uszkodzeniem wzroku i słuchu, https://dawid.pre.forumlogopedy.e-firma.pl/artykul/komunikacja-osob-z-jednoczesnym-uszkodzeniem-wzroku-i-sluchu (dostęp: 13.12.2021).
Szczepankowski B., 2008, Projekt adaptacji polskiego alfabetu palcowego dla potrzeb osób głuchoniewidomych, [w:] Komunikacja alternatywna osób głuchoniewidomych, M. Zaorska (red.), Toruń, s. 77–88.
Szczepankowski B., 2012, Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, [w:] Wprowadzenie do neurologopedii, A. Obrębowski (red.), Poznań, s. 349–362.
Szczepankowski B., 2017, Znaki ręczno-ustne Jana Siestrzyńskiego jako początek komunikacji wspomagającej na ziemiach polskich, [w:] Społeczeństwo włączające a komunikacja, J.J. Błeszyński, D. Baczała (red.), Toruń, s. 105–120.
Wostal K., 2017, Osoba głuchoniewidoma w przestrzeni publicznej, [w:] Ktokolwiek widział, ktokolwiek słyszał. Kompendium wiedzy o głuchoślepocie, B. Szczepankowski, G. Kozłowski, A. Majnusz, K. Wostal, M. Nowak (red.), Warszawa, s. 48–56.
Zaorska M. (red.), 2008, Komunikacja alternatywna osób głuchoniewidomych, Toruń.
Zaorska M., 2017, Stan równoczesnego nie(do)słyszenia i nie(do)widzenia jako niepełnosprawność złożona, sprzęż ona, wielozakresowa, wieloraka, współobecna i wieloobjawowa, [w:] E. Domagała-Zyśk, M. Książek, G. Wiącek (red.), Świat osób głuchoniewidomych – wyzwania współczesności, Lublin, s. 13–24.
Ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego, http://isap.sejm. gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20042732702 (dostęp: 13.12.2021).
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20112091243 (dostęp: 13.12.2021).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 czerwca 2012 r. w sprawie rejestru tłumaczy polskiego języka migowego, systemu językowo-migowego i sposobu komunikowania się osób głuchoniewidomych, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000652 (dostęp: 13.12.2021).
Ustawa z dnia 28 czerwca 2012 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000986 (dostęp: 13.12.2021).
Ustawa z dnia 19 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001336 (dostęp: 13.12.2021).
Uchwała nr 27 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021–2030, https://www.monitorpolski.gov.pl/MP/rok/2021/pozycja/218 (dostęp: 13.12.2021).
Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym, Stanowisko Towarzystwa Pomocy Głuchoniewidomym wobec odpowiedzi Ministra Pracy i Polityki Społecznej na dezyderat Komisji Polityki Społecznej i Rodziny dotyczący uznania głuchoślepoty za niepełnosprawność, 1.02.2011, Warszawa.
Polska Rada Języka Migowego, Załącznik nr 2 do Uchwały nr 1/2019 Polskiej Rady Języka Migowego z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie rekomendacji zmian w przepisach dotyczących określenia zakresu egzaminów przeprowadzanych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną w ramach certyfikacji tłumaczy polskiego języka migowego, tłumaczy-przewodników osób głuchoniewidomych oraz transliteratorów fonogestowych.
Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym, Głuchoniewidomi w Polsce 2016. Raport Towarzystwa Pomocy Głuchoniewidomym, Warszawa.
Polska Rada Języka Migowego, Raport z pierwszej kadencji Polskiej Rady Języka Migowego, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/container/polska-rada-jezyka-migowego/Raport%20PRJM%20kadencja%202012-2016.pdf (dostęp: 13.12.2021).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1666
Liczba cytowań: 0
