Przekład ody Felica Gawriiła Dierżawina na język polski – konteksty i komentarze
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2021.003Słowa kluczowe
oda Felica, Gawriił Dzierżawin, tłumaczenie poezjiAbstrakt
Artykuł jest komentarzem do nowego tłumaczenia ody Gawriiła Dierżawina Felica poświęconej Katarzynie II, dokonanego przez autorkę artykułu. Do tej pory oda tłumaczona była tylko raz, w wieku XIX przez Wincentego Kiszkę-Zgierskiego, jednak przekład ten nie funkcjonuje w polskiej tradycji poetyckiej. W pierwszej części artykułu przypomniano dzieje powstania i publikacji Felicy oraz niektóre aspekty dotychczasowych tłumaczeń poezji Dierżawina na język polski. W rozwinięciu przedstawiono największe wyzwania stojące przed autorką przekładu ody Dierżawina, czyli wybór formatu wiersza, dążenie do zachowania zróżnicowania stylistycznego oraz trudności związane z tłumaczeniem elementów kulturowych. Do artykułu dołączono tekst tłumaczenia ody Felica.
Bibliografia
Balcerzan E., 1998, Literatura z literatury (strategie tłumaczy), Katowice.
Bednarczyk A., 1999, Wybory translatorskie. Modyfikacje tekstu literackiego w przekładzie i kontekst asocjacyjny, Łódź.
Blagoj D.D., 1947, Deržavin, [w:] Istoriâ russkoj literatury v 10 t., t. 4: Literatura XVIII veka, Moskva [Благой Д.Д., 1941–1956, Державин, [w:] История русской литературы в 10 т., т. 4: Литература XVIII века, Москва], s. 397–399.
Furmaga L., Wójcicki J., 1993, Mały słownik morski, Gdynia.
Hejwowski K., 2006, Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa.
Jarniewicz J., 2012, Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Kraków.
Kowal J., 2014, Talent (nie)wyższy nad mierność. Kilka uwag o zjawisku wierszomanii na Litwie w latach 1815–1830, [w:] Talent i umiejętności w literackiej potrzebie, = Prace Polonistyczne, t. 69, M. Karwowska (red.), Łódź, s. 9–20.
Kuz’mina V.D., 1941, Povest’ o Bove-koroleviče v russkoj rukopisnoj tradicii. XVII– XIX vv., [w:] Starinnaâ russkaâ povest’, N. Gudzij (red.), Moskva–Leningrad [Кузьмина В.Д., 1941, Повесть о Бове-королевиче в русской рукописной традиции. XVII–XIX вв., [w:] Старинная русская повесть, Н. Гудзий (red.), Москва–Ленинград], s. 83–134, http://books.e-heritage.ru/book/10074322 (dostęp: 2.02.2021).
Kravčenko O.A., 2015, „Skazka o careviče Hlore”: puti razvitiâ ee obrazno-allegoričeskogo stroâ v ode G.R. Deržavina «Felica», „Imagologiâ i komparativistika”, 1 [Kравченко O.A., 2015, «Сказка о царевиче Хлоре»: пути развития ее образно-аллегорического строя в оде Г. Р. Державина «Фелица»,„Имагология и компаративистика” 1], s. 91–104, https://cyberleninka.ru/ article/n/skazka-o-tsareviche-hlore-puti-razvitiya-ee-obrazno-allegoricheskogo- stroya-v-ode-g-r-derzhavina-felitsa (dostęp: 2.02.2021).
Łazarczyk В., 1979, Sztuka translatorska Juliana Tuwima. Przekłady z poezji rosyjskiej, Wrocław.
Pekarskij P., 1863, Materialy dlâ istorii žurnalʹnoj i literaturnoj deâtelʹnosti Ekateriny II, Sankt Peterburg [Пекарский П., 1863, Материалы для истории журнальной и литературной деятельности Екатерины II, Санкт Петербург].
Prikazčikova E.E., 2019, «Bogopodobnaâ carevna kirgiz-kajsackie ordy» i ee murza: k istorii sozdaniâ odnogo mifa, [w:] Literatura regionov v svete geoi ètnopoètiki: materialy XIII Vserossijskoj naučnoj konferencji, T.A. Arsenova, O.V.Zyrânov, L.A. Nazarova, E.E. Prikazčikova, E.K. Sozina (red.), Ekaterinburg [Приказчикова Е.Е., 2019, «Богоподобная царевна киргиз-кайсацкие орды» и ее мурза: к истории создания одного мифа, [w:] Литература регионов в свете гео- и этнопоооэтики: материалы ХIII Всероссийской научной конференции, Т.А. Арсенова, О.В. Зырянов, Л.А. Назарова, Е.Е. Приказчикова, Е.К. Созина (red.), Екатеринбург], s. 20–28, https://elar. urfu.ru/bitstream/10995/76355/1/dc_2018_03.pdf (dostęp: 1.03.2021).
Pszczołowska L., 1985, Wiersz przekładu a wiersz literatury narodowej: na materiale tłumaczeń z poezji rosyjskiej, „Pamiętnik Literacki”, t. 76, nr 4, s. 133–152.
Saharov I., 1885, Skazaniâ russkogo naroda, Sankt Peterburg [Сахаров И., 1885, Сказания русского народа, Санкт Петербург], https://www.litmir.me/ br/?b=119616&p=38 (dostęp: 1.03.2021).
Warda А., 2013, Cykl Felicyjski w poezji rosyjskiej końca XVIII–początku XIX wieku, Łódź.
Zapadov V.A., 1957, Kommentarij: Deržavin. Felica, [w:] G.R. Deržavin, Stihotvoreniâ, Moskva [Западов B.A., 1957, Комментарий: Державин. Фелица, [w:] Г.Р. Державин, Стихотворения, Москва], s. 374–377.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 798
Liczba cytowań: 0
