„Włocławski” fragment karolińskiego lekcjonarza z przełomu VIII i IX wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/RH.2022.05Słowa kluczowe
fragmentologia, księgi liturgiczne, lekcjonarz, minuskuła karolińskaAbstrakt
Artykuł mieści analizę fragmentu karolińskiego lekcjonarza, spisanego najpewniej w skryptorium katedry w Salzburgu w latach 780-820, znalezionego przed II wojną światową w Bibliotece Kapitulnej we Włocławku i przechowywanego od tego czasu w Pracowni Nauk Pomocniczych Historii i Źródłoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bibliografia
Amiet R., Un comes carolingien inédit de la Haute-Italie, Ephemerides Liturgice 73, 1959.
Bieńkowski W., Semkowicz Władysław Aleksander, w: Polski słownik biograficzny, t. XXXVI (1995-1996).
Bischoff B., Die südostdeutschen Schreibschulen und Bibliotheken in der Karolingerzeit, cz. 2: Die vorwiegend österreichischen Diözesen, Wiesbaden 1980.
Bogucki A., Przynależność administracyjna Kujaw w XI i XII wieku, w: Stolica i region. Włocławek i jego dzieje na tle przemian Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, Włocławek 1995.
Buchler A., The Reading of the Law and Prophets in a Triennial Cycle, Jewish Quarterly Review 5, 1893, nr 3.
Chavasse A., Le calendrier dominical romain au sixème siècle, Recherches des Science Religieuse 41, 1953.
Chavasse A., Les lectionnaires romains de la messe au VIIe et au VIIIe siècle, sources et dérivés, t. I: Procédés de confection, Fribourg, 1993.
Chodyński S., Biblioteka kapituły włocławskiej, wyd. S. Librowski, Włocławek 1949 (Monumenta historiae dioecesis Vladislaviensis 26).
Codices Latini antiquiores. A Palaeographical Guide to Latin Manuscripts Prior to the Ninth Century, t. VIII: Germany. Altenburg-Leipzig, wyd. E.A. Lowe, Oxford 1959; t. IX: Germany: München-Zittau, wyd. tenże, Oxford 1959; t. X: Austria, Belgium, Czechoslovakia, Denmark, Egypt and Holland, wyd. tenże, Oxford 1959; t. XI: Hungary, Luxemburg, Poland, Russia, Spain, Sweden, USA and Yugoslavia, wyd. tenże, Oxford 1966.
Danielewski M., Cuiavia sacra. U progu chrześcijaństwa i Kościoła na Kujawach w X-XII wieku, Poznań 2019.
Das älteste Liturgiebuch der lateinischen Kirche. Ein altgallikanisches Lektionar des 5./6. Jhs aus dem Wolfenbütteler palimpsest-Codex Weissenburgensis 76, wyd. A. Dold, Beuron 1936.
Dobosz J., Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku, Poznań 2002.
Duba W., Flüeler C., Fragments and Fragmentology, Fragmentology. A Journal for the Study of Medieval Manuscript Fragments 1, 2018.
Figaszewska K.K., Fragmenty rękopisów średniowiecznych – stan badań i perspektywy badawcze. Średniowieczne fragmenty zachowane w Archiwum Państwowym w Szczecinie, Studia Źródłoznawcze 57, 2019.
Gamber K., Das Lektionar und Sakramentar von Musäus von Massilia († 461), Revue Bénédictine 69, 1959.
Gieysztor A., Il problema della riforma carolingia della scrittura, Nuovi Annali della Scuola Speciale per Archivisti e Bibliotecari 28, 2014.
Gieysztor A., Problem karolińskiej reformy pisma, Archeologia 5, 1952-1953 (druk: 1955).
Gromadzki J., Soszyński J., rec. z pracy C.J. Mewsa, Two Unnoticed Manuscripts in Poland Copied before 900, Scriptorium 54, 2000.
Gumowski M., Biskupstwo kruszwickie w XI wieku, Poznań 1921.
Iwańska-Cieślik B., Biblioteka kapituły katedralnej we Włocławku, Bydgoszcz 2013.
Karwasińska J., rec. z pracy W. Semkowicza, Paleografia łacińska, Przegląd Biblioteczny 20, 1952.
Kętrzyński W., Kościelne stosunki w pierwotnej Polsce, Przewodnik Naukowy i Literacki. Dodatek do Gazety Lwowskiej 3, 1875, nr 4.
Klauser T., Das römische Capitulare Evangeliorum. Texte und Untersuchungen zu seiner ältesten Geschichte, cz. 1: Typen, wyd. 2, Münster 1972 (Liturgiewissenschaftliche Quellen und Forschungen 28).
Koczy K., rec. z pracy W. Semkowicza, Paleografia łacińska, Teki Historyczne 5, 1952.
Łukaszewski J., Odnalezione fragmenty najstarszego kodeksu rękopiśmiennego z klasztoru cystersów w Łeknie-Wągrowcu, Biblioteka 19, 2015.
Martimort A.G., Les lectures liturgiques et leurs livres, Turnhout 1992 (Typologie des Sources du Moyen Âge Occidental 64).
Mews C.J., Manuscripts in Polish Libraries Copied before 1200 and the Expansion of Latin Christendom in the Eleventh and Twelfth Centuries, Scriptorium 56, 2002.
Mews C.J., Two Unnoticed Manuscripts in Poland Copied before 900: Gregory’s Regula pastoralis in Anglo-Saxon Minuscule in Warsaw and an Uncial New Testament in Cracow, Scriptorium 51, 1997.
Michalski M., Ustanowienie i wczesne dzieje biskupstwa kujawskiego, w: Scripta minora, t. I, Poznań 1996.
Palazzo E., A History of Liturgical Books from the Beginning to the Thirteenth Century, Collegeville, Minnesota 1998.
Pludra-Żuk P., Czy potrzebna nam fragmentologia? Na marginesie pierwszego numeru pisma „Fragmentology”, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 64, 2019.
Pludra-Żuk P., Reconstructing Book Collections of Medieval Elbląg, Fragmentology 4, 2021.
Potkowski E., Książka rękopiśmienna w kulturze średniowiecznej Polski, Warszawa 1984.
Rabinowitz L.I., Haftarah, w: Encyclopaedia Judaica, t. VIII, wyd. 2, Detroit 2007.
Ranke E., Das kirchliche Pericopensystem aus den ältesten Urkunden der Römischen Liturgie. Ein Versuch, Berlin 1847.
Rehle S., Lectionarium plenarium Veronenses (Bibl. Cap. cod. LXXXII), Sacris Erudiri 22, 1974.
Rulka K., Stan badań nad księgozbiorami diecezji włocławskiej oraz postulaty badawcze na przyszłość, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 26, 1973.
Rulka K., Średniowieczne księgi rękopiśmienne w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 15, 2001.
Salmon P., Le Lectionnaire de Luxeuil (Paris, ms. lat. 9427). Édition et étude comparative. Contribution à l’histoire de la Vulgate et de la liturgie en France au temps des Mérovingiens, Rome 1944 (Collectanea Biblica Latina 7).
Semkowicz W., Paleografia łacińska, Kraków 1951, wyd. 2: Kraków 2002, wyd. 3: Kraków 2011.
Sikorski D.A., Bernhard Bischoff (1906-1991), w: Mediewiści IV, Poznań 2016.
Starzyński M., Dokumenty w zbiorach Zakładu Nauk Pomocniczych Historii, w: Katalog dokumentów pergaminowych i papierowych ze zbiorów Zakładu Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, opr. A. Marzec, J. Rogulski, M. Starzyński, red. M. Starzyński, Kraków 2022.
Starzyński M., Fragment Metamorfoz Owidiusza z X wieku w oprawie rękopisu ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie, Meander 68, 2013.
Starzyński M., Fragment von Ovids Metamorphosen aus dem 10 Jh. in einem Manuskript aus dem Bestand des Nationalarchivs in Krakau, Gymnasium. Zeitschrift für Kultur der Antike und Humanistische Bildung 121, 2014.
Starzyński M., The Newly Discovered 10th-Century Manuscript of the Commentary on Rhetoric by Cicero, Bollettino di Studi Latini 43, 2013.
Starzyński M., Nieznany komentarz do Retoryki Cycerona z X wieku. Oprawa rękopisu nr 899 ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie, Studia Źródłoznawcze 51, 2013.
Stobiecki R., Historia i historycy wobec nowej rzeczywistości. Z dziejów polskiej nauki historycznej w latach 1945-1951, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historica 43, 1991.
Vogel C., Medieval Liturgy. An Introduction to the Sources, Washington D.C. 1986.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 271
Liczba cytowań: 0
