Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

Jak feminizm ratuje zwierzęta udomowione? : Zależność, współzalezność. sprawstwo.
  • Strona domowa
  • /
  • Jak feminizm ratuje zwierzęta udomowione? : Zależność, współzalezność. sprawstwo.
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 81 Nr 2 (2025) /
  4. Artykuły

Jak feminizm ratuje zwierzęta udomowione?

Zależność, współzalezność. sprawstwo.

Autor

  • Barbara Grabowska UMK w Toruniu https://orcid.org/0000-0002-1184-2380

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2025.022

Słowa kluczowe

zwierzęta pozaludzkie, feminizm, zależność, troska, sprawstwo

Abstrakt

Zwierzęta udomowione towarzyszą człowiekowi od tysięcy lat. Jednak przez większość tego czasu były one przede wszystkim wykorzystywane, a często także krzywdzone i zbijane. Ze względu na eksploatacyjny charakter relacji ze zwierzętami udomowionymi radykalni abolicjoniści uważają, że należy wygasić ich populację. Jednak inni przedstawiciele ruchu na rzecz zwierząt poszukują możliwości stworzenia z nimi sprawiedliwej wspólnoty. Feministyczna etyka troski pozwala inaczej spojrzeć na kwestię zależności. Jest ona uważana za element kondycji ludzkiej (i zwierzęcej), a nie za położenie odbierające godność. Zależność jest jednocześnie wezwaniem do troski i do budowania opartego o nią społeczeństwa. Podmiotami troski i członkami takie społeczeństwa mogą być również zwierzęta pozaludzkie.

Bibliografia

Adams Carol J. 1991. „Ecofeminism and the Eating of Animals”, Hypatia, Vol. 6, No. 1, Ecological Feminism: 125-145.

Adams Carol J..2022. Polityka seksualna mięsa, przeł. Michał Stefański. Warszawa: Oficyna 21.

Callincott Baird J. 1989. In Defense of the Land: Essays of Environmental Philosophy. Albany: State University of New York Press.

Donaldson Sue, Kymlicka Will. 2018. Zoopolis. Teoria polityczna praw zwierząt, przeł. Maria Wańkowicz, Michał Stefański. Warszawa: Oficyna 21.

Donovan Josephine. 1990. „Animal Right and Feminism Theory”, SING 15, 2: 350-375.

Donovan Josephine. 2006. „Feminism and the Treatment of Animals: From Care to Dialogue”, SING 31, 2: 305-329.

Foer Jonathan S.. 2020, Klimat to my, przeł. Andrzej Wojtasik. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki politycznej.

Francione Gary. “The inherent Problems of domestication”. Dostęp 28.03.2025. https://www.abolitionistapproach.com/pets-the-inherent-problems-of-domestication/.

Gilligan Carol. 2013. Chodźcie z nami. Psychologia i opór, przeł. Sergiusz Kowalski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Haraway Donna J..2003. The Companion Species Manifesto: Dogs, People, and Significant Otherness Vol. 1. Chicago: Prickly Paradigm Press.

King Barbara. 2017.Osobowość na talerzu, przeł. Adam Pluszka. Warszawa: WAB.

Lejman Jacek. 2008. Ewolucja ludzkiej samowiedzy gatunkowej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

MacIntyre Alasdair. 2021. Zależne zwierzęta rozumne. Dlaczego ludzie potrzebują cnoty, przeł. Wojciech Szymański. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Meijer Eva. 2021. Języki zwierząt, tłum. Alicja Oczko. Warszawa: Wydawnictwo Marginesy.

Meijer Eva. 2021. Zwierzęta mówią. W stronę demokracji międzygatunkowej, tłum. Aleksandra Małecka i Miłosz Biedrzycki. Śliwce: Wydawnictwo Okoniny.

Pietrzykowski Tomasz.2007. Spór o prawa zwierząt. Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga.

Probucka Dorota. 2013. Filozoficzne postawy idei praw zwierząt. Kraków: Universitas.

Regan Tom.1980. „Prawa i krzywda zwierząt”, przeł. Zygmunt Nierada. Etyka 18: 87-117.

Robiński Adam. 2019. „Czas paniki”, Tygodnik powszechny 3(11): 168-169.

Sepczyńka Dorota.2012. „Etyka troski jako filozofia polityki”. Etyka 45: 37-61.

Singer Peter. 2004. Wyzwolenie zwierząt, tłum. Anna Alichniewicz, Anna Szęsna, Warszawa: PIW.

Słownik etyczny. 1990. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Skubała Piotr. „Gdzieś jeszcze muszą być dzikie zwierzęta”. Dostęp 27.03.2025. https://gazeta.us.edu.pl/node/432043.

Targański Tomasz. 2019. „Pierwsi wśród równych”. Tygodnik powszechny 3(11): 108-112.

Taylor Sunaura. 2021. Bydlęce brzemię. Wyzwolenie ludzi z niepełnosprawnością i zwierząt, przeł. Katarzyna Makaruk. Warszawa: Wydawnictwo Filtry.

Warren Mary Ann.2019. Status moralny. Obowiązki wobec osób i innych istot żywych, przeł. Sergiusz Tokariew, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Zwierzęta. Encyklopedia ilustrowana. 2005. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ruch Filozoficzny

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2025-11-03

Jak cytować

1.
GRABOWSKA, Barbara. Jak feminizm ratuje zwierzęta udomowione? : Zależność, współzalezność. sprawstwo. Ruch Filozoficzny [online]. 3 listopad 2025, T. 81, nr 2, s. 246–263. [udostępniono 27.12.2025]. DOI 10.12775/RF.2025.022.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 81 Nr 2 (2025)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Barbara Grabowska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 183
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

zwierzęta pozaludzkie, feminizm, zależność, troska, sprawstwo
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa