Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

Justice and Equality Interpreted by the Leaders of Polish Enlightenment
  • Home
  • /
  • Justice and Equality Interpreted by the Leaders of Polish Enlightenment
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 79 No. 2 (2023): Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej /
  4. The significance of the Enlightenment philosophy in European culture.

Justice and Equality Interpreted by the Leaders of Polish Enlightenment

Authors

  • Włodzimierz Tyburski Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (Warszawa) https://orcid.org/0000-0003-3670-7254

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2023.009

Keywords

justice, equality, enlightenment, laws of nature, duties and devoirs, human rights

Abstract

The article recalls Polish Enlightenment leaders ideas on justice and equality. During Enlightenment period this issue was undoubtedly emphasized, which was reflected by essential increase in the number of utterances concerning justice and particularly the equality, but also in reveling the complexity and maturity of its interpretations and analyses. We commence the survey of aforementioned topics with the statements of Stanisław Leszczyński in which the pro enlightenment ideas were present, subsequently, we present the ideas of philisophiae recentiorum representants, namely: Stanisław H. Konarski, Antoni Wiśniewski, Józef Skrzetuski, whereas the mature period of the Enlightenment is represented here by its leaders such as Stanisław Popławski, Franciszek S. Jezierski, Hugo Kołłątaj, Hieronim
Stroynowski (Strojnowski), Stanisław W. Staszic.

The set of ideas of the aforementioned thinkers proves that the issues of justice and equality raised a vivid interest among the contemporary intellectual elite which spoke on this subject with competence, engagement and expertness. Consequently, its importance significantly surpassed the epoch in which they were born.

References

Chmaj Ludwik. 1963. Faust Socyn (1539–1604). Warszawa: Książka i Wiedza.

Drozdowicz Zbigniew. 2006. Filozofia Oświecenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe

PWN.

Filozofia i myśl społeczna XVI wieku. 1978. Red. Lech Szczucki. Warszawa: Państwowe

Wydawnictwo Naukowe.

Filozofia i myśl społeczna XVII wieku. 1979. Red. Zbigniew Ogonowski. Warszawa:

Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Janeczek Stanisław. 1994. Oświecenie chrześcijańskie. Z dziejów polskiej kultury filozoficznej.

Lublin: Wydawnictwo KUL.

Jedynak Stanisław. 1996. Człowiek – społeczeństwo – moralność. Szkice o etyce polskiej.

Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Jezierski Franciszek Salezy. 1952. Wybór pism. Oprac. Zdzisław Skwarczyński,

wstęp Jerzy Ziomek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Kołłątaj Hugo. 1955. Porządek fizyczno-moralny. Oprac. i wstęp Kazimierz Opałek.

Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Konarski Stanisław. 1955. Pisma wybrane. Red. Juliusz Nowak-Dłużewski, wstęp

Zdzisław Libera. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Leszczyński Stanisław. 1828. „Myśli rozmaite”. W: Rys życia i wybór pism Stanisława

Leszczyńskiego. Przeł. Kajetan Lubicz Niezabitowski. Warszawa: Drukarnia

Józefa Więckiego.

Marycjusz Szymon z Pilzna. 1925. O szkołach, czyli akademiach. Przeł. Antoni Danysz.

Kraków: M. Arct.

Mrozowska Kamila. 1961. Szkoła Rycerska Stanisława Augusta Poniatowskiego

(1765–1794). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Opałek Kazimierz. 1953. Prawo natury u polskich fizjokratów. Warszawa: Państwowe

Wydawnictwo Naukowe.

Petrycy Sebastian z Pilzna. 1956. Pisma wybrane. T. 1–2. Warszawa: Państwowe

Wydawnictwo Naukowe.

Polska myśl filozoficzna. Oświecenie – Romantyzm. 1964. Wybór, wstęp i przypisy

Henryk Hinc, Adam Sikora. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Popławski Antoni. 1957. Pisma pedagogiczne. Wstęp i objaśnienie Stanisław Tync.

Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Pujdak Józef. 1974. Antoni Wiśniewski, prekursor filozofii Oświecenia w Polsce.

London: Veritas.

Skoczyński Jan, Jan Woleński. 2010. Historia filozofii polskiej. Kraków. Wydawnictwo

WAM.

Skrzetuski Józef Kajetan. 1796. Rada prawdziwie przyjacielska o skutecznym człowieka

uszczęśliwianiu. Warszawa: Drukarnia J. K. Mci y Rzeczypospolitey

u XX. Scholarum Piarum.

Skrzypek Marian. 2000. „Filozofia i myśl społeczna w latach 1700–1763”.

W: 700 lat myśli polskiej, red. Marian Skrzypek. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu

Filozofii i Socjologii PAN.

Stasiewicz-Jasiukowa Irena. 1979. Człowiek i obywatel w piśmiennictwie naukowym

i podręcznikach polskiego oświecenia. Wrocław: Ossolineum.

Staszic Stanisław. 1954. Pisma filozoficzne i społeczne. T. 1–2. Oprac. i wstęp Bogdan

Suchodolski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Staszic Stanisław. 1959. Ród ludzki. T. 1–3. Oprac. Zbigniew Daszkowski, przedmowa

Bogdan Suchodolski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Stroynowski Hieronim. 1785. Nauka prawa przyrodzonego, politycznego, ekonomii

politycznej i prawa narodów. Wilno: w Drukarni Królewskiej.

Tyburski Włodzimierz. 2000. Myśl etyczna w Polsce od XVI do XX wieku. Toruń:

Top Kurier.

Tyburski Włodzimierz. 2015. „Idea sprawiedliwości w polskiej myśli etycznej

XVI i XVII wieku”. W: Deum et Animam Scire, red. Jan Grzeszczak, Krzysztof

Stachewicz, 83–99. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Tyburski Włodzimierz. 2020. „Koncepcje wychowania moralnego w polskiej

myśli wczesnooświeceniowej”. Ruch Filozoficzny 3: 223–247.

Tync Stanisław. 1922. Nauka moralna w szkołach Komisji Edukacji Narodowej. Kraków:

Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wiśniewski Antoni. 1760. Rozmowy o ciekawych i potrzebnych, filozoficznych politycznych

materiałach w Collegium Nobilium Warszawskim Scholarum Piarum miane.

Warszawa: Drukarnia Pijarów.

Ruch Filozoficzny

Downloads

  • pdf (Język Polski)

Published

2024-01-27

How to Cite

1.
TYBURSKI, Włodzimierz. Justice and Equality Interpreted by the Leaders of Polish Enlightenment. Ruch Filozoficzny. Online. 27 January 2024. Vol. 79, no. 2, pp. 7-30. [Accessed 25 December 2025]. DOI 10.12775/RF.2023.009.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 79 No. 2 (2023): Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej

Section

The significance of the Enlightenment philosophy in European culture.

License

Copyright (c) 2024 Włodzimierz Tyburski

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 577
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • English
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

justice, equality, enlightenment, laws of nature, duties and devoirs, human rights
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop