Conscientious objection in the profession of pharmacist. A survey of pharmacists' opinions on the conscience clause"
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2022.008Keywords
freedom of conscience and religion, conscience clause, pharmacy, contraception, PolandAbstract
Summary
The conscience clause was introduced into the area of legal international regulations in connection with the resolution of the Council of Europe no. 1763 of October 7, 2010. According to the document, there is a consent to withdraw from the performance of a specific medical service due to moral objections (religious or ideological) reported by representatives health care.
In the provisions of Polish medical law, invoking the conscience clause is allowed, but only for doctors, nurses and midwives. Pharmacists are deprived of this possibility. However, the performance of certain professional activities raises ethical concerns among pharmacists. The authors of the article decided to examine the opinion of pharmacists both on the conscience clause and on specific legal regulations that, according to the respondents, should be subject to legislative changes.
The aim of the work is to present the results of the research carried out in 2020 in the Wielkopolska Regional Chamber of Pharmaceuticals in Poznan.
Keywords: freedom of conscience and religion, conscience clause, pharmacy, contraception, Poland
References
Augustyn. 1986. „Objaśnienia Psalmów”. W: Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, przeł. J. Sulowski. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Baerwald Angela R., Randy A. Walker, Roger A. Pierson. 2009. „Growth Rates Ovarian Follicles during Natural Menstrual Cycles, Oral Contraception Cycles, and Ovarian Stimulation Cycles”. Fertility and Sterility 91 (2): 440–409.
Benjamin Martin. 2004. „Conscience”. W: The Encyclopedia of Bioethics, 3rd edition, red. Stephen G. Post. New York: Macmillan Reference.
Churchland Patricia. 2013. Moralność mózgu. Co neuronauka mówi o moralności, przeł. M. Hohol, N. Marek. Kraków: Copernicus Center Press.
Czekajewska Justyna. 2018. „Ethical Aspects of the Conscientious Clause in Polish Medical Law”. Kultura i Edukacja 4 (122): 206–220.
Deans Zuzana. 2013. „Conscientious Objections in Pharmacy Practice in Great Britain”. Bioethics 1 (27): 48–57.
Galewicz Włodzimierz. 2012. „Jak rozumieć medyczną klauzulę sumienia?”. Diametros 34: 136–153.
Głusiec Waldemar. 2012. „Klauzula sumienia dla farmaceutów: analiza opinii wydanej przez Comitato Nazionale pre la Bioethica”. Diametros 32: 62–76.
Hare Robert D. 2005. Without Conscience: The Disturbing World of the Psychopaths among Us. New York: Pocket Books.
„Kodeks etyki aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdzony uchwałą nr VI/25/2012 VI Krajowego Zjazdu Aptekarzy w dniu 22 stycznia 2012 r.”. Dostęp 16.02.2022. https://www.poia.pl/pliki/kodeks_etyki_aptekarza_2012.pdf.
„Komitet Bioetyki przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk nr 4/2013 w sprawie tzw. klauzuli sumienia”. 2013. Dostęp 16.02.2022. https://www.bioetyka.pan.pl/images/stories/Pliki/Stanowisko%20KB%20nr%204-2013.pdf.
„Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej”. 1997. Dostęp 16.02.2022. https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm.
„Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności”. 1950 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284). Dostęp 16.02.2022. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19930610284.
Magowska Anita. 2008. „Prawo farmaceutów do sprzeciwu sumienia”. Czasopismo Aptekarskie 15 (1): 15–18.
Merks Piotr, Katarzyna Szczęśniak, Damian Świeczkowski i in. 2015. „Klauzula sumienia dla farmaceutów w środowisku farmaceutów praktykujących w Polsce i Wielkiej Brytanii”. Farmacja Polska 71 (8): 2–9.
„Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych”. 1966. Dostęp 16.02.2022. https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/Miedzynarodowy_Pakt_Praw_Obywatelskich_i_Politycznych.pdf.
Nowacka Maria. 2005. Autonomia pacjenta jako problem moralny. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Nowacka Maria, Jerzy Kopania. 2014. „Czym jest sumienie, a czym być powinna klauzula sumienia”. Kwartalnik Filozoficzny 42 (4): 63–79.
Orłowski Tomasz. 2011. „Szczepionki produkowane na liniach komórkowych pochodzenia płodowego – problemy etyczne”. Studia Redemptorystowskie 9–11: 75–90.
Orzeszyna Krzysztof. 2017. „Klauzula sumienia jako gwarancja realizacji prawa do wolności sumienia”. MW 9: 17–29.
Piecuch Anna, Malwina Gryka, Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska. 2014. „Attitudes towards Conscientious Objection among Community Pharmacists in Poland”. International Journal of Clinical Pharmacy 36: 310–315.
Platon. 1982. Obrona Sokratesa, 31 bc., przeł. W. Witwicki. Warszawa: PWN.
Poplatek Władysław. 961. Istota sumienia według Pisma Świętego. Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL.
„Powszechna deklaracja praw człowieka”. 1948. Dostęp 16.02.2022. https://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1948.html.
Prusak Małgorzata. 2015. Sprzeciw sumienia farmaceutów. Aspekty etyczne, teologiczne i prawne. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Radlińska Iwona, Marcin Kolwitz n. 2015. „Klauzula sumienia realizowana w prawie zawodów medycznych w Polsce w kontekście realizacji Europejskiej konwencji praw człowieka”. Pomeranian Journal of Life Sciences 4 (61): 460–466.
„Rezolucja Rady Europy nr 1763 w sprawie klauzuli sumienia (prawo do powołania się na klauzulę sumienia w służbie zdrowia)”. Życie i Płodność 4/2010.
„Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 października 2002 r. w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych” (Dz.U. z 2002 r. Nr 183, poz. 1531). Dostęp 16.02.2022. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20021831531/O/D20021531.pdf.
Różyńska Joanna. 2019. „Klauzula sumienia”. W: Regulacja prawna czynności medycznych, red. Maria Boratyńska, Przemysław Konieczniak, t. 1, cz. 1, 635–675. Warszawa: Wolters Kluwer.
Tomasz z Akwinu. 1985. Suma teologiczna, przeł. F.W. Bednarski. Londyn: Veritas.
Tomasz z Akwinu. 2004. Kwestie dyskutowane o prawdzie, przeł. A. Andruszkiewicz, L. Kuczyński, J. Ruszczyński. Kęty: Wydawnictwo M. Derewiecki.
Trussell James. 2011. „Contraceptive Failure in the United States”. Contraception 83 (5): 397–404.
„Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich” (Dz.U. z 1991 r. Nr 41, poz. 179). Dostęp 16.02.2022. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19910410179.
„Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne” (Dz.U. z 2001 r. Nr 126, poz. 1381). Dostęp 16.02.2022. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20011261381.
„Ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty” (Dz.U. z 2021 r. poz. 97). Dostęp 16.02.2022. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210000097.
„Ustawa z dnia 26 stycznia 2022 r. Prawo farmaceutyczne” (Dz.U.2022.184). Dostęp 16.02.2022. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/zawod-farmaceuty-19071452/art-4.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Justyna Czekajewska, Dominik Langer, Ewa Baum
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 499
Number of citations: 0
