Starzeć się to znaczy dojrzewać. Starość jako kategoria aksjologiczna w geragogice
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2019.008Słowa kluczowe
starość, aksjologia, dojrzewanie, geragogikaAbstrakt
W tekście autorka ujmuje szeroko rozumianą starość w odniesieniu do aksjologicznie pojmowanej kategorii dojrzewania, wykraczającej w przyjętym znaczeniu poza aspekt biologiczny. Rozpatruje więc starzenie się jako proces dojrzewania do pełni człowieczeństwa, wyrażający się w osiąganiu transcendentalnych wartości. Tak pojmowane starzenie się autorka odnosi do wybranych koncepcji starości. Analizuje je jako dojrzewanie w ujęciu holistycznym i biograficznym, jako wynik aktywności świadomego podmiotu i procesu uczenia się. Włącza aksjologiczne ujęcie starości jako dojrzewania w obszar refleksji geragogiki jako subdyscypliny pedagogicznej.Bibliografia
Dubas E. (2001), Dorosłość w perspektywie dojrzałości (na przykładzie autobiograficznych refleksji studentów pedagogiki o specjalności oświata dorosłych), „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-ekonomicznej w Łodzi”, Łódź, 3(16), s. 17–27.
Dubas E. (2002), Drogi rozwojowe starości, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-ekonomicznej w Łodzi”, Łódź, 7(27), s. 15–22.
Dubas E. (2004), Starość w perspektywie rozwoju, duchowości i edukacji. Geragogiczny przyczynek do refleksji nad starością i starzeniem się, [w:] E. A. Wesołowska (red.), Człowiek i edukacja. Studia ofiarowane Profesorowi Józefowi Półturzyckiemu z okazji 70-lecia urodzin i 50-lecia pracy naukowej, Wydawnictwo Naukowe Novum, Płock, s. 131–149.
Dubas E. (2008), Edukacyjny paradygmat badawczy w geragogice, [w:] M. Kuchcińska (red.), Edukacja do i w starości, Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, Bydgoszcz, s. 43–65.
Dubas E. (2012), Sztuka starzenia się – uczenie się starości, „Biblioteka gerontologii Społecznej”, nr 1, s. 11–29.
Dubas E. (2013), Starość znana i nieznana – wybrane refleksje nad współczesną starością, „Rocznik Andragogiczny”, t. 20, s. 135–152.
Dubas E. (2016a), Refleksje nad starością. Obiektywny i subiektywny wymiar starości – wprowadzenie w debatę, [w:] E. Dubas, M. Muszyński (red.), Obiektywny i subiektywny wymiar starości, seria Refleksje nad Starością, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 13–22.
Dubas E. (2016b), Starość – darem, zadaniem i wyzwaniem. Rola aktywności i edukacji (wybrane wątki), [w:] E. Dubas, M. Muszyński (red.), Obiektywny i subiektywny wymiar starości, seria Refleksje nad Starością, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 233–246.
Dubas E. (2016c), „Towarzyszenie w drodze” jako relacja geragogiczna, [w:] M. Halicka, J. Halicki, E. Kramkowska (red.), Starość. Poznać, przeżyć, zrozumieć, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 287–311.
Dubas E. (2016d), Życie dopełnione starością – rozwojowy czas życia człowieka, [w:] M. Mularska-Kucharek, E. Czernik (red.), Jesień życia? Wiosna możliwości! Przewodnik po późnej dorosłości, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 199–211.
Dubas E. (2018), Być i stawać się w starości – o rozwoju z andragogicznej perspektywy, [w:] A. Chabior (red.), Uczący się dorosły – inspiracje, wyzwania, trendy. Księga jubileuszowa poświecona Profesorowi Tadeuszowi Aleksandrowi w 80. rocznicę urodzin i 55. rocznicę pracy naukowej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Biznesu i Przedsiębiorczości, Ostrowiec Świętokrzyski, s. 167–196.
Fabiś A. (2017), Starość oczekiwana, „exlibris Biblioteka gerontologii Społecznej”, 2(14), s. 11–17.
Halicki J. (2000), Edukacja seniorów w aspekcie teorii kompetencyjnej. Studium historyczno-porównawcze, Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok.
Halicki J. (2005), Pomyślne starzenie jako jedna z kluczowych kategorii późnej dorosłości, [w:] E. Dubas (red.), Człowiek dorosły istota (nie)znana?, Wydawnictwo Naukowe Novum, Łódź–Płock, s. 165–173.
Halicki J. (2006), Społeczne teorie starzenia się, [w:] M. Halicka, J. Halicki (red.), Zostawić ślad na ziemi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Pędichowi w 80 rocznicę urodzin i 55 rocznicę pracy naukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 255–276.
Halicki J. (2008), Potoczne definicje pomyślnego starzenia się, [w:] J. T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 13–27.
Konieczna-Woźniak R. (2013), Uczenie się jako strategia pozytywnego starzenia się, „Rocznik Andragogiczny”, t. 20, s. 185–200.
Kruse A. (1987), Kompetenzerhaltung, Kompetenzsteigerung und Kompetenzwiedergewinnung im Alter, [w:] Kruse A., Lehr U., Rott Ch. (red.), gerontologie – eine interdisziplinäre Wissenschaft, Peutinger – Institut, München.
Malewski M. (1998), Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Olszewski H. (2003), Starość i witaukt psychologiczny: atrybucja rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Radlińska H. (1947), Oświata dorosłych. Zagadnienia. Dzieje. Formy. Pracownicy. Organizacja, Ludowy Instytut Oświaty i Kultury, Warszawa.
Semków J. (2019), Uczenie się starości i uczenie się w starości – perspektywa indywidualna, [w:] E. Dubas, M. Muszyński (red.), Starość w nurcie życia, seria Refleksje nad Starością, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 223–231.
Strawbridge,W. J., Wallhagen, M. I., Cohen, R. D. (2002). Successful agingand well-being. Self-rated compared with Rowe and Kahn, “The gerontologist”, Vol. 42, s. 727–733.
Szarota Z. (2015), Uczenie się starości, „edukacja Dorosłych”, 1(72), s. 23–35.
Zych A. A. (1995), Człowiek wobec starości, seria Biblioteka Pracownika Socjalnego, Wydawnictwo Interart, Warszawa.
Zych A. A. (red.) (2017), Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności, Thesaurus Silesiae, Katowice.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 917
Liczba cytowań: 0