Paradygmaty w perspektywie zmian społecznych. Zarys problemu
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2016.013Słowa kluczowe
paradygmat, stabilizacja paradygmatów, użyteczność paradygmatów, zwrot w badaniach społecznychAbstrakt
Artykuł podejmuje próbę zarysowania tendencji we współczesnych badaniach społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem badań pedagogicznych. Podstawą rozważań są paradygmaty, jako podstawa tworzenia wiedzy, które rozpatruję z trzech perspektyw: stabilizacji, zmiany oraz użyteczności. Posługuję się przykładem osobistych zmagań nad dylematem związanym z adekwatnością badań prowadzonych w paradygmacie pozytywistycznym, ale w sytuacji zwrotu humanistycznego i postmodernistycznego. Jednym z rozwiązań powstałego dylematu jest odwołanie się do celu badań i użyteczności przyjętej perspektywy w stosunku do ontologii i epistemologii zjawiska.
Bibliografia
Babbie E. (2004), Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bauman Z. (2008), Zindywidualizowane społeczeństwo, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Cichocki P., Jędrkiewicz T., Zydel R. (2012), Etnografia wirtualna, w: Jemielniak D. (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Cuprjak M. (2007), Tożsamość a rola nauczyciela w okresie wczesnej dorosłości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
Cuprjak M. (2010), Refleksyjny andragog a badania w działaniu, „Rocznik Andragogiczny”, s. 127–140, http://www.ata.edu.pl/dokumenty/RA/RA_2010.pdf.
Cuprjak M. (2016), Konstrukcje tożsamości gimnazjalistów, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Czerepaniak-Walczak M. (1997), Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela, Wydawnictwo EDYTOR, Toruń.
Czerepaniak-Walczak M. (2010), Badanie w działaniu, w: Palka S. (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot, s. 319–337.
Elsner D. (2000), Refleksja nad refleksyjnym praktykiem, „Nowa Szkoła”, t. 1, s. 16–20. Frankfort-Nachmias C., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Guba E. G., Lincoln Y. S. (2009), Kontrowersje wokół paradygmatów, sprzeczności i wyłaniające się zbieżności, w: Denzin N. K., Lincoln Y. S. (red.), Metody badań jakościowych, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 281–313.
Giddens A. (2010), Nowoczesność i tożsamość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Giddens A. (2009), Nowe zasady metody socjologicznej, Wydawnictwo Nomos, Kraków.
Hejnicka-Bezwińska T. (2003), Pedagogika pozytywistyczna, w: Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa, s. 196–219.
Hejnicka-Bezwińska T. (2010), Tworzenie – przekazywanie – wykorzystywanie wiedzy pedagogicznej (w perspektywie poznawczej rozwoju nauk humanistycznych), w: Piekarski J., Urbaniak-Zając D., Szmidt K. J. (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 41–53.
Kozinets R. (2012), Netnografia. Badania etnograficzne online, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kubinowski D. (2011), Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Kuhn T. (1968), Struktura rewolucji naukowych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Kwiatkowska H. (2008), Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Melosik Z. (2014), Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Mokrzycki E. (2007), Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Nowaczyk A. (2008), Filozofia analityczna. Z dziejów filozofii współczesnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Rapior W. (2015), Intensyfikacja wyobraźni: o tożsamości osoby badacza i zawieszenia bezwarunkowej obiektywności, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 11, nr 1, s. 84–104, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume29//PSJ_11_1_Rapior.pdf.
Rubacha K. (2008), Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Rubacha K. (2010), Prawidłowości i/lub kontekst jako kryteria tworzenia wiedzy pedagogicznej, w: Piekarski J., Urbaniak-Zając D., Szmidt K. J. (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 55–62.
Sławecki B. (2012), Znaczenie paradygmatów w badaniach jakościowych, w: Jamielniak D. (red.), Badania jakościowe. Podejścia i teorie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 57–87
Sztompka P. (2007), Socjologia zmian społecznych, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 522
Liczba cytowań: 0