Providing Support and Spiritual Care to People with Chronic Diseases
DOI:
https://doi.org/10.12775/Pch.2020.023Keywords
long-term disease, patient, spirituality, total pain, spiritual support, spiritual careAbstract
Chronic disease is an extremely difficult situation for those who experience it during their lives. It changes their entire world, influencing their feelings, behaviour, tasks, and roles. For many people it can be defined as a difficult or even limit situation, i.e. one that affects the whole person emotionally, socially, physically, and spiritually. Contemporary literature, particularly English-speaking scientific communities, has increasingly emphasised the importance of taking care not only of somatic ailments but also of spiritual existential questions about the meaning of life, suffering, and dying. Since it is of such importance, it is also necessary to ask how spiritual care can be provided to people with long-term diseases.
References
Anandarajah, G. & Hight, E. (2001). Spirituality and Medical Practice: Using the HOPE Questions as a Practical Tool for Spiritual Assessment. American Family Physician, 63, 81–88.
Anandarajah, G. (2005). Doing a Culturally Sensitive Spiritual Assessment: Recognizing Spiritual Themes and Using The HOPE Questions. Virtual Mentor. Ethics Journal of the American Medical Association, 7, 5.
Retrieved Mai 5, 2020 from https://journalofethics.ama-assn.org/sites/journalofethics.ama-assn.org/files/2018-06/cprl1-0505.pdf.
Association of American Medical Colleges (AAMC) (1999). Report III. Contemporary issues in medicine: communication in Medicine. Retrieved January 2, 2020, from https://members.aamc.org/eweb/upload/Contemporary%20Issues%20In%20Med%20Commun%20in%20Medicine%20Report%20III%20.pdf.
Balawajder, K. (1996). Umiejętności interpersonalne w niesieniu pomocy innym. In K. Popiołek (Ed.), Psychologia pomocy. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Best, M., Leget, C., Goodhead A. & Paal P. (2020). An EAPC white paper on multi-disciplinary education for spiritual care in palliative Care. BMC Palliative Care. Retrieved October 25, 2020 form file:///C:/Users/DB/Downloads/s12904-019-0508-4.pdf.
Binnebesel, J. (2003). Opieka nad dziećmi i młodzieżą̨ z chorobą nowotworową w doświadczeniu pacjentów. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Block, B. (2006). Czy można umierać bez lęku? Paedagogia Christiana, 1/17, 47–60.
Bohusz-Dobosz, A. (2004). Choroba terminalna i metody łagodzenia jej skutków. In W. Falkowski, E. Lewandowska-Tarasiuk & J. W. Sienkiewicz (Eds.), Hospicja nadziei (pp. 145–159). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Borneman, T., Ferrell, B. & Puchalski, C. M. (2010). Evaluation of the FICA Tool for Spiritual Assessment. Journal of Pain and Symptom Management, 40(2), 1, 63–173. http:// 10.1016/j.jpainsymman.2009.12.019
Brady, M. J., Peterman, A. H., Fitchett, G.. Mo, M. & Cella, D. (1999). A case for including spirituality in quality of life measurement in oncology. Psycho-Oncology 8, 417–428. http://dx.doi.org/10.1002/(SICI)1099-1611(199909/10)8:5<417::AID-PON398>3.0.CO;2-4
Comte-Sponville, A. (2011). Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga. Warszawa: Czarna Owca.
Fabiś, A. (2015). Rozwój duchowy jako atrybut dojrzałości w starości. Biblioteka Gerontologii Społecznej, 1(9), 11–18.
Fopka-Kowalczyk, M. (2017). Jak rozmawiać z dziećmi o chorobie, cierpieniu i śmierci. Opowiadania i bajki. Warszawa: Difin.
Frankl, V. E. (1985). Man’s Search for Meaning. New York–London–Toronto–Sydney: Pocket Book.
Frankl, V. E. (2017). Lekarz i dusza. Wprowadzenie do logoterapii i analizy egzystencjalnej. Warszawa: Czarna Owca.
Grochans, E., Bąk, A., Reczyńska, A., Jurczak, A., Szkup-Jabłońska, M. & Brzostek, B. (2012). Ocena jakości życia chorych z przewlekłymi chorobami układu oddechowego. Probl Hig Epidemiol, 93(3), 542–545. http://www.phie.pl/pdf/phe-2012/phe-2012-3-542.pdf
Groves, R. & Klauser H. A. (2009). The American Book of Living and Dying: Lessons in Healing Spiritual Pain. Berkeley: Celestial Arts.
National Institute for Clinical Excellence (NICE) (2004). Guidance on Cancer Services. Improving supportive and palliative care for adults with cancer. The Manual. Retrieved February 25, 2017 form http://www.nice.org.uk/Guidance/CSGSP/Guidance/pdf/.
Heszen-Niejodek, I. & Gruszczyńska, E. (2004). Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie w psychologii zdrowia i jego pomiar. Przegląd Psychologiczny, 2, 15–31.
Jundziłł E. & Pawłowska, R. (2008). Pedagogika opiekuńcza. Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość. Gdańsk: Harmonia.
Kapała, M. (2017). Duchowość jako nieoceniony aspekt psyche. Propozycja nowego ujęcia duchowości w psychologii – kategoria wrażliwości duchowej. Annales Universitatis Maiae Curie-Skłodowska, 1, 7–37. doi: https://10.17951/j.2016.30.1.7
Karches, K. E., Chung, G. S., Arora, V., Meltzer, D. O. & Curlin, F.A. (2012). Religiosity, Spirituality, and End-of-Life Planning: A Single-Site Survey of Medical Inpatients. Journal of Pain and Symptom Management, 6, 843–851.
https://10.1016/j.jpainsymman.2011.12.277
Kolasa, D. (2010). Sytuacje możliwe a sytuacje graniczne w filozofii Jaspersa. Studia z historii filozofii, 1, 135–145.
Klimasiński, M. W., Płocka, M., Neuman-Klimasińska, N. & Pawlikowski, J. (2017a). Czy lekarze powinni udzielać wsparcia duchowego swoim pacjentom – przegląd badań. Medycyna Praktyczna, 3, 128–133.
Klimasiński, M. W., Ziemkiewicz, M. & Neumann-Klimasińska, N. (2017b). Potrzeby duchowe pacjentów istotne w codziennej praktyce klinicznej. Medycyna Paliatywna, 9(4), 210–217.
Krakowiak, P. & Fopka-Kowalczyk, M. (2015). Włączanie wymiaru duchowego w działania pracowników socjalnych przez adaptację narzędzia do badania potrzeb duchowych. In E. Bojanowska & M. Kawińska (Eds.), Praca socjalna wobec wyzwań współczesności (pp. 55–68). Warszawa: Kontrast.
Krajnik, M. (2017). Dusza pacjenta jest tak samo ważna jak ciało. Retrieved February 18, 2018 from https://pl.aleteia.org/2017/02/11/dusza-pacjenta-jest-tak-samo-wazna-jak-cialo-opieka-duchowa-w-medycynie/.
Kübler-Ross, E. (2007). Rozmowy o śmierci i umieraniu. Poznań: Media Rodzina.
Kurpas, D., Kusz, J., Jedynak, T. & Mroczek, B. (2012). Stopień akceptacji choroby przewlekłej wśród pacjentów. Family Medicine & Primary Care Review, 3, 396–398.
Laarhoven van, H. W. M., Schilderman, J., Vissers, K. C., Verhagen C. A. H. H. V. M. & Prins, J. (2010). Images of God in Relation to Coping Strategies of Palliative Cancer Patients. Journal of Pain and Management, 4, 495–501. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2010..02.021
Larkin, P. (2018). Compassion as a basic of care for people in difficult situations. Lecture opened at the Nicolaus Copernicus University of Poland in Torun on 6.12.2018.
Marek, Z. & Walulik, A. (2012). Sytuacje graniczne i wychowanie. Paedagogia Christiana, 2/30, 179–191.
Markocka-Mączka, K., Grabowski, K. & Toboła, R. (2016). Choroby przewlekłe – problem XXI wieku. In E. Dybińska & B. Zboina (Eds.), Dobrostan a edukacja (pp. 177–186). Lublin: NeuroCentrum.
Mausch, K. (2018). Psychologia w obszarze pomagania innym. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża.
Mikołajczak, J. (2017). Logoterapia, czyli o psychoterapii stworzonej przez Viktora Frankla. Retrieved January 14, 2020 from http://opusanima.pl/logoterapia/.
Muszala, A. (2017a). Komentarz. In A. Vandenhoeck, Kapelani jako specjaliści od opieki duchowej nad pacjentami w Europie. Medycyna Praktyczna, 2, 124–125.
Muszala, A. (2017b). Konsultacje duchowe jako praktyczne wsparcie dla lekarzy w podejmowaniu decyzji medycznych. Retrieved February 18, 2019 from https://www.mp.pl/etyka/kres_zycia/171441,konsultacje-duchowe-jako-praktyczne-wsparcie-dla-lekarzy-w-podejmowaniu-decyzji-medycznych.
Nolan, S., Saltmarsh, P. & Leget, C. (2011), Spiritual care in palliative care: working towards an EAPC Task Force. European Public Low, 18, 86–89.
Pawlak, Z. (2000). Opieka duchowa w terminalnej fazie choroby. Nowa Medycyna, 1. Retrieved February 1, 2018 form http://www.czytelniamedyczna.pl/1318,opieka-duchowa-w-terminalnej-fazie-choroby.html.
Puchalski, Ch. (2013). Uwzględnianie duchowości w opiece nad chorym – niezbędny element opieki zorientowanej na pacjenta. Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej, 123, 491–497.
Puchalski, C. & Romer, A. (2000). Taking a spiritual history allows clinicians to understand patients more fully. Journal of Palliative Medicine, 3, 129–137.
Puchalski, Ch., Ferrell, B., Virani, R., Otis-Green, S., Baird, P., Bull, J., Chochinov, H, Handzo, G., Nelson-Becker, H., Prince-Paul, M., Pugliese, K., Sulmasy, D. (2009). Improving the quality of spiritual care as a dimension of palliative care: the report of the consensus conference. Journal of Palliative Medicine, 12(10), 885–904. DOI: 10.1089=jpm.2009.0142
Reynolds, R., Dennis, S., Hasan, I., Slewa, J., Chen, W., Tian, D., Bobba, S. & Zwar, N. (2018). A systematic review of chronic disease management interventions in primary care. Bio Med Central Family Practice, 19(11), 1–13. doi: 10.1186/s12875-017-0692-3
Saunders, C. (2004). Trwałe zasady hospicjum. In W. Falkowski, E. Lewandowska-Tarasiuk & J. W. Sienkiewicz (Eds.), Hospicja nadziei. Warszawa: Wydawnicwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Sęk, H. & Cieślak, R. (2206). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. In H. Sęk & R. Cieślak (Eds.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: PWN.
Swinton, M., Giacomi, M., Toledo, F., Trudy R., Hand-Breckenridge, T., Boyle, A., Woods, A., Clarke, F., Shears, M., Sheppard, R. & Cook, D. (2017). Experiences and Expressions of Spirituality at the End of Life in the Intensive Care Unit. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 2, 198–204. https://doi.org/10.1164/rccm.201606-1102OC
Świętochowski, W. (2010). System rodzinny wobec przewlekłej choroby somatycznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Szparkowska, S. (2013). Opieka duchowa nad pacjentem – zbędny luksus czy niezbędny element leczenia? Retrieved April 5, 2013 from www.mp.pl.
Tatar, M. (2012). Duchowość cierpienia wobec wybranych ujęć psychologii. Warszawskie Studia Pastoralne, 15, 133–160.
Honings, B. (1995). The Charter for Healthcare Workers: A Synthesis of Hippocratic Ethics and Christian Morality. Retrieved February 1, 2018, from http://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/hlthwork/documents/rc_pc_hlthwork_doc_30061997_honings_en.html.
Urbański-Korż, R. (Ed.) (2000). Kompetencje społeczne dorosłych. Język – dobro – piękno – śmierć. Toruń–Poznań: Edytor.
Walden-Gałuszko de, K. (1992). Wybrane zagadnienia psychoonkologii i psychotanatologii. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Winkler, B. (1996). Ból nowotworowy jako zjawisko somatopsychiczne. In B. Siwek (Ed.), Problemy medycyny paliatywnej w onkologii. Lublin: Wojewódzki Zespół Ekonomiki i Polityki Zdrowotnej w Lublinie.
Wojdała, B. (2016). Sytuacja pacjenta jako sytuacja graniczna. Psychoterapia, 1, 77–86.
Vandenhoeck, A. (2013). Chaplains as specialists in spiritual care for patients in Europe. Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej, 123(10), 552–557.
Vandenhoeck, A. (2017) Opieka duchowa nad chorymi – rozwiązania w krajach Unii Europejskiej. Retrieved February 27, 2017 from http://www.mp.pl/wideo01/?id=1264.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Paedagogia Christiana
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 1280
Number of citations: 0
