Biografia Marii Grzegorzewskiej inspiracją dla kształtowania duchowości i twórczego życia
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2025.006Słowa kluczowe
biografia, duchowość, twórcze życie, wychowanie do twórczego życiaAbstrakt
Celem artykułu jest ukazanie przejawów duchowości w biografii Marii Grzegorzewskiej (1887–1967) i ich znaczenia w procesie wychowania do twórczego życia. W artykule przedstawiono wzajemne relacje między duchowością, twórczym życiem oraz biograficznym podejściem do wychowania i samowychowania. Odwoływanie się do duchowej sfery życia odzwierciedla przekonanie, że człowiek-osoba jest częścią czegoś większego niż on sam, czegoś, co wykracza poza jego indywidualną egzystencję. Biografia Marii Grzegorzewskiej stanowi przykład integracji duchowości i twórczego życia, ukazuje jej zaangażowanie w promowanie uniwersalnych wartości, takich jak dobro, prawda, piękno i miłość. Podejście Grzegorzewskiej do edukacji odzwierciedlało równowagę wartości duchowych i innowacyjnego myślenia. Postrzegała życie jako ciągły proces twórczy zakorzeniony w uniwersalnych prawdach. Dziedzictwo Grzegorzewskiej pozostaje istotne dla współczesnych procesów edukacyjnych, w których wspieranie duchowości i kompetencji twórczych ma kluczowe znaczenie dla radzenia sobie z kryzysami egzystencjalnymi i społecznymi.
Bibliografia
Archer, M. S. (2019). Kultura i sprawczość. Miejsce kultury teorii społecznej. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Baer, J. (2016). Domain Specificity of Creativity. New Jersey: Elsevier Academic Press.
Brągiel, J. i Kawula, S. (2005). Więzi społeczne w rodzinie. W: S. Kawula, J. Brągiel i A. W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Bruner, J. (1987). Life as Narrative. Social Research, 54(1), 11–32.
Doroszewska, J. (1964). Fragmenty biografii Marii Grzegorzewskiej. Ruch Pedagogiczny, 6, 8–18.
Dubas, E. (red.). (2020). Biografia i badanie biografii, t. 7. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Fleming, D. L. (2013). Czym jest duchowość ignacjańska? Kraków: Wydawnictwo WAM.
Furrow, J. L. i in. (2004). Religion and Positive Youth Development: Identity, Meaning, and Prosocial Concerns. Applied Developmental Science, 8(1), 17–26. https://doi.org/10.1207/S1532480XADS0801_3.
Garbarino, J. i Haslam, R. (2005). Lost Boys: Why Our Sons Turn Violent and How We Can Save Them. Paediatrics & Child Health, 10(8), 447–450. https://doi.org/10.1093/pch/10.8.447.
Gołubiew, A. (1967). Maria Grzegorzewska. Tygodnik Powszechny, 24, 1–2.
Grzegorzewska, M. (2021). Listy do Młodego Nauczyciela. Cykl I–III. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Grzywak-Kaczyńska, M. (2005). Wychowanie do miłości – miłości trzeba się uczyć. W: F. Adamski (red.), Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów (s. 363–375). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Gurba, E. (2020). Psychologiczne uwarunkowania pedagogiki religii. W: Z. Marek i A. Walulik (red.), Słownik pedagogiki religii (s. 271–290). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Han-Ilgiewicz, N. (1989). Zamiast zakończenia. W: Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 137–156). Warszawa: Wydawnictwo WSPS.
Horowski, J., i Sadłoń, W. (2019). Edukacja religijna w świetle realizmu krytycznego i teorii morfogenezy. Horyzonty Wychowania, 18(45), 109–120. https://doi.org/10.17399/HW.2019.184509l.
Hryniewicka, A. (2022). W stronę człowieka… O odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Hryniewicka, A. (2023). Przejawy i uwarunkowania postawy religijnej Marii Grzegorzewskiej. Roczniki Pedagogiczne, 15(3), 5–15. https://doi.org/10.18290/rped23153.1.
Katechizm Kościoła katolickiego [KKK]. (1994). Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Kopciuch, L. (2014). Dietricha von Hildebranda krytyka relatywizmu etycznego – ślepota na wartości i inne argumenty. Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych, 26, 175–189. https://doi.org/10.15290/idea.2014.26.10.
Lalak, D. (2010). Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
Leak, G. K. (2009). An Assessment of the Relationship between Identity Development, Faith Development, and Religious Commitment. Identity, 3, 201–218.https://doi.org/10.1080/15283480903344521.
Majdański, S. (2000). Metafizyka klasyczna: transcendentalna, konwertibilia i reduplikatywy (refleksje metafizyczne). Studia Philosophiae Christianae, 36(2), 157–180.
Marek, Z. (2015). Duchowość, religia i wychowanie. Pedagogika Społeczna, 55(1), 9–21.
Marek, Z. (2022). Podstawy pedagogiki religii. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Marek, Z. i Walulik, A. (2019). Pedagogika świadectwa. Perspektywa antropologiczno-kerygmatyczna. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Markstrom, C. A. (1999). Religious Involvement and Adolescent Psychosocial Development. Journal of Adolescence, 22(2), 205–221. https://doi.org/10.1006/jado.1999.0211.
Marszałek, L. (2013). Duchowość dziecka. Znaczenia – perspektywy – konteksty w pedagogice przedszkolnej. Warszawa: Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego.
Maté, G. (2021). Bliskie spotkania z uzależnieniem. W świecie głodnych duchów. Warszawa: Czarna Owca.
Meril, B. i West, L. (2009). Using Biographical Methods in Social Research. SAGE Publications.
Miller, L. (2016). Czy dzieci powinny wierzyć w Boga? Jak wiara może zbudować tożsamość dziecka, pewność siebie i stworzyć trwały fundament dorosłego życia. Białystok: Wydawnictwo Samsara.
Nicholls, J. G. (1972). Creativity in the Person Who Will Never Produce Anything Original or Useful: The Concept of Creativity as a Normally Distributed Trait. American Psychologist, 27(8), 717–727. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/h0033180.
Pasławska-Smęder, I. i Walulik, A. (2024). Wychowanie do twórczego życia. Perspektywa młodych dorosłych. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum.
Skorowski, H. (2004). Sumienie. W: B. Szlachta (red.), Słownik społeczny (s. 1383–1388). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Strzałecki, A. (2011). Styl twórczego zachowania. Model i jego walidacja. W: W. Zeidler (red.), Kwestionariusze w psychologii. Postępy, zastosowania, problemy (s. 190–244). Warszawa: Vizja Press & It.
Sztaba, M. (2015). Pedagogia osoby wobec zagadnienia duchowości. Forum Pedagogiczne, 2, 41–62.
Śliwerski, B. (2015). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Tillich, P. (1987). Dynamika wiary. Poznań: „W drodze”.
Tischner, J. (1978). Fenomenologia spotkania. Analecta Cracoviensia, 10, 73–98.
Tischner, J. (1982). Myślenie według wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tomasik, E. (1998). Ocalić od zapomnienia… Maria Grzegorzewska w relacjach ze współczesnymi. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.
Walulik, A. (2022). Biography as a Spatial Frame of Meanings: A Proxemic Analysis in Pedagogical Narrative Analysis. Multidisciplinary Journal of School Education, 11(1), 131–150. https://doi.org/10.35765/mjse.2022.1121.07.
Wiseman, R. (2009). Historia duchowości chrześcijańskiej. Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Witek, S. (1989). Duchowość religijna. W: R. Łukaszyk i in. (red.), Encyklopedia katolicka, t. 4 (s. 330–331). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Wojtyła, K. (1983). Elementarz etyczny. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Zohar, D. i Marshall, I. (2001). Inteligencja duchowa. Najwyższa z inteligencji. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 102
Liczba cytowań: 0
