Reasonable Education and Freedom in the Historiosophical Reflection of Pyotr Chaadayev
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2024.004Keywords
Pyotr Chaadayev, reasonable education, freedom, philosophy of education, Russian pedagogical thought in the 19th century, history of education in Russia in the 19th centuryAbstract
This article analyses the pedagogical potential of the philosophical outlooks of Pyotr Chaadayev, one of the most significant Russian thinkers of the first half of the 19th century. The aim is to extract from his historiosophical reflections, contained in his (Philosophical) Letters and Apologie d’un Fou (Apologia of the Insane), the components that are fundamentally important for the education of man as a constitutive element of his education. These components include the synergy of reason and faith,
freedom and dialogical relationality. Although Chaadayev’s concept is rooted in the realities of the mid-19th century, this article also provides valuable insights into the complex Russia-West relations, the consequences of which are still felt today.
References
Aleksiejuk, A. (2022). Wolność i wychowanie w filozoficzno-społecznej refleksji Aleksandra Radiszczewa (1749–1802). Ruch Pedagogiczny, 1, 95–117.
Berlin, I. (1994). Idee polityczne XX wieku. W: I. Berlin, Cztery eseje o wolności (s. 61–100). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bezwiński, A. (1980). Czaadajew i Schelling – o korespondencji dwóch myślicieli. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia filologiczne, 7, 47–53.
Cicero, M. Tullius. (1902). De Oratore. Red. A. S. Wilkins. Pobrano 30 marca 2024 z: https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0120%3Abook%3D2%3Asection%3D36.
Copleston, F. (2009). Historia filozofii: Filozofia rosyjska, t. 10. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Czaadajew, P. (1992). Listy. Kraków: Nakładem UJ.
Czaadajew, P. (1998). Apologia obłąkanego. W: J. Dobieszewski (red.), Wokół słowianofilstwa. Almanach myśli rosyjskiej (s. 63–75). Warszawa: WFiS UW.
Czaadajew, P. (2022). Fragmenty filozoficzne. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
Dobieszewski, J. (1998). Klasyczna wersja sporu między słowianofilstwem a okcydentalizmem. W: J. Dobieszewski (red.), Wokół słowianofilstwa. Almanach myśli rosyjskiej (s. 9–28). Warszawa: WFiS UW.
Dobieszewski, J. (2009). Wissariona Bielinskiego zmagania z rzeczywistością. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nauki społeczne, 78, 22–31.
Dobieszewski, J. (2019). Piotr Czaadajew – mit założycielski filozofii rosyjskiej. W: J. Dobieszewski, Syntezy i niuanse. Studia i szkice z filozofii rosyjskiej (s. 7–19). Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Geršenzon, M. O. (1908). P. Â. Čaadaev. Žinn’ i myšlenie. S. Peterburg: Tipografiâ S. S. Stasûleviča.
Hercen, A. (1956). Rzeczy minione i rozmyślania, t. 2. Warszawa: Książka i Wiedza.
Hessen, S. (1931). Podstawy pedagogiki. Warszawa: Nakładem Naszej Księgarni.
Kireevskij, I. V. (1911). Devâtnadcatyj vek. W: I. V. Kireevskij, Polnoe sobranie sočinenij v dvuh tomach, t. 1 (s. 85–108). Moskva: Tipografiâ Imperatorskogo Moskovskogo Universiteta.
Kireevskij, I. V. (1984). Izbrannye statii. Moskva: Izdatel’stvo Sovremennik.
Kopeć, A. (2107). „Bildung wychowaniem do autentyczności?” Neohumanistyczne vs. romantyczne rozumienie koncepcji samokształcenia. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, 6(1), 203–220.
Kosseleck, R. (2012). Semantyka historyczna. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Lebedev, A. A. (1965). Čaadaev. Moskva: Izdatel’stvo Molodaâ Gvardiâ.
Longinov, M. N. (1869). Èpizod z žizni P. Â. Čaadaeva (1820 goda). Russkij Arhiv, 7–8, 1317–1328.
Pipes, R. (2000). Własność a wolność. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Pipes, R. (2022). Rosja carów. Warszawa: Wydawnictwo Bellona.
Przebinda, G. (1997/1998). Piotr Czaadajew – ojciec prowidencjalizmu w Rosji. Roczniki Humanistyczne, 45/46(7), 67–89.
Schelling, F. W. J. (2003). Filozoficzne badania nad istotą ludzkiej wolności i sprawami z nią związanymi. Kraków: Wydawnictwo Inter Esse.
Stołowicz, L. (2008). Historia filozofii rosyjskiej. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Suchanek, L. (1992). Piotr Czaadajew, czyli umysł ukarany. W: P. Czaadajew Listy (s. 5–31). Kraków: Nakładem UJ.
Svebeev, D. N. (2014). Vospominanie o P. Â. Čaadaeve. W: Moi zapiski (s. 518–532). Moskva: Izdatel’stvo Nauka.
Tarasov, B. N. (1986). Čaadaev. Moskva: Izdatel’stvo Molodaâ Gvardiâ.
Tischner, J. (1993). Spowiedź rewolucjonisty. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tischner, J. (1999). Przekonać Pana Boga. Wywiad D. Zańko i J. Gowina z Józefem Tischnerem. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Walicki, A. (1973). Rosyjska filozofia i myśl społeczna od Oświecenia do marksizmu. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Walicki, A. (2002). W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zen’kovskij, V. V. (1989). Istoriâ russkoj filosofii, t. 1. Paris: YMCA Press.
Ziernov, N. (2015). Rosyjskie odrodzenie religijne XX wieku. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Žiharev, M. I. (1871a). Petr Âkovlevič Čaadaev – iz vospominanij sovremennika. Vestnik Evropy, 7, 172–208.
Žiharev, M. I. (1871b). Petr Âkovlevič Čaadaev – iz vospominanij sovremennika. Vestnik Evropy, 9, 9–54.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 82
Number of citations: 0