Sankcje za pranie pieniędzy jako źródło dochodów budżetu państwa
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBPS.2023.016Słowa kluczowe
sankcja karna, sankcja administracyjna, pranie pieniędzy, budżet państwaAbstrakt
Pranie pieniędzy to zjawisko, które należy rozpatrywać wieloaspektowo.Obecnie ustawodawstwo piętnuje zachowania wypełniające znamiona przestępstwa prania pieniędzy, penalizowane przez polskie prawo karne.Dodatkowo w ustawie AML wprowadzono sankcje, które obciążają określone instytucje z uwagi na fakt niewypełniania obowiązków w związku z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.Zasadnicze znaczenie w zakresie minimalizowania oraz zwalczania badanego zjawiska mają wprowadzone sankcje karne i sankcje administracyjne wymierzane sprawcom określonych czynów.Celem badań prowadzonych przez Autorkę było porównanie sankcji karnych i sankcji administracyjnych za zachowania zmierzające do wprowadzenia do legalnego obrotu pieniędzy lub innych wartości majątkowych uzyskanych z nielegalnych źródeł bądź służących do finansowania nielegalnej działalności, które należy łączyć z tzw. praniem pieniędzy.Autorka postawiła tezę, że mimo iż sankcje te wymierzane są w przypadku innego rodzaju zachowania, penalizowanego przez odrębne akty prawne to zarówno sankcje karne jak i sankcje administracyjnie wymierzane za szeroko rozumiane pranie pieniędzy, występujące w postaci kary pieniężnej stanowią ważne, z różnych względów, źródło dochodów budżetu państwa, wpływające jednocześnie na realizację nałożonych na organy władzy publicznej obowiązków. W opracowaniu wykorzystano przede wszystkim dogmatyczno-prawną metodę badawczą, badaniami objęto ustawodawstwo, a pomocniczo także dorobek doktryny i judykatury.Ponadto w tekście użyto metody historycznej, metody statystycznej, a także dokonano analizy konstrukcji prawnej w ujęciu międzynarodowym. Przeprowadzone badania umożliwi stwierdzić, że zarówno wpływy z sankcji karnych, jak i sankcji administracyjnych pomimo występujących między nimi rozbieżności, stanowią źródło dochodów budżetu państwa.
Bibliografia
Boć J., Kilka uwag w sprawie dostosowania unormowań krajowych do prawa unijnego w sferze odpowiedzialności za szkody w środowisku [w:] K. Wojtczak (red.), Europeizacja polskiego prawa administracyjnego, Kolonia Limited, Wrocław 2005.
Borodo A., Współczesne problemy prawne budżetu państwowego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.
Borodo A. [w:] Z. Ofiarski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.
Bożek W., Publicznoprawne kary pieniężne o charakterze prewencyjnym stanowiące źródło dochodów budżetu państwa, C.H. Beck, Warszawa 2022.
Chodnicka P., Pranie pieniędzy. Regulacje i ryzyko sektora bankowego, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015.
Dębowska-Romanowska T., Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną, C.H. Beck, Warszawa 2010.
Dyl M., Górski A., art. 155 [w:] M. Dyl, M. Królikowski (red.), Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2021.
Giezek J., Komentarz do art. 299 [w:] J. Giezek (red. nauk.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.
Gołębiowska E., Pranie pieniędzy. Aspekty etyczne w systemie przeciwdziałania praniu pieniędzy, Difin, Warszawa 2014.
Gruszecki K., Tarno J.P., Opłaty za korzystanie ze środowiska i kary pieniężne za jego zanieczyszczenie jako instrumenty ograniczające swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, 2004, nr 70, s. 93.
Hryniewicka M., Pranie brudnych pieniędzy jako przykład przestępstwa gosp-darczego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, nr 4, s. 317–332.
Kaczmarek T., Kara kryminalna i jej racjonalizacja. Kara kryminalna, jej istota i cele [w:] T. Kaczmarek (red.), System Prawa Karnego, t. 5, Nauka o karze. Sądowy wymiar kary, C.H. Beck, Warszawa 2014.
Klat-Wertelecka L., Sankcja egzekucyjna w administracji a kara administracyj-na [w:] M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki (red.), Sankcje administracyjne. Blaski i cienie, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
Kosikowski C., Nowa ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2010.
Kruk E., Sankcja administracyjna, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013.
Jaszek T., Pranie pieniędzy w świetle regulacji finansowych, „Finanse i Prawo Finansowe” 2018, nr 4, s. 57–72.
Małecki J., Prawnofinansowe instrumenty ochrony i kształtowania środowiska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1982.
Mazurkiewicz M., Opłaty i kary pieniężne w systemie ochrony środowiska w Polsce (struktura prawna i funkcja), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1986.
Michalska-Warias M. [w:] T. Bojarski (red.) Kodeks karny. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2013.
Miemiec W., Prawo finansów publicznych z kazusami i pytaniami, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.
Możdżeń-Marcinkowski M., Poszukiwanie treści pojęcia „sankcja administracyjnoprawna” w oparciu o instrumenty semiotyki – wnioski dla nauki prawa administracyjnego [w:] M. Stahl, M. Lewicka, R. Lewicki (red.), Sankcje administracyjne. Blaski i cienie, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
Lipiec-Warzecha L., Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
Nowicki D.K., Peszkowski S., Kilka uwag o szczególnym charakterze administracyjnych kar pieniężnych [w:] M. Błachucki (red.), Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2015.
Obczyński R., Komentarz do art. 155 [w:] M. Nowakowski (red.), Przeciwdziała-nie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2023.
Potulski J., Komentarz do art. 299 [w:] R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz. Wyd. 6, C.H. Beck, Warszawa 2023.
Sawicka J., Marcinkowska E., Stronczek A., Ujawnienie przestępstwa prania pieniędzy przez pracowników zawodów księgowych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2017, nr 345, s. 85–97.
Sawicki P., Zaborowski M., Prawo obrotu pieniężnego. Komentarz do art. 156 [w:] P. Zapadka (red.), Komentarz do ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, Wolters Kluwer, Warszawa 2023.
Szydło M., Charakter i struktura prawna administracyjnych kar pieniężnych, „Studia Prawnicze” 2003, nr 4 (158), s. 123–150.
Szwarnowski W., Przestępstwo prania brudnych pieniędzy w ujęciu komparatystycznym. Rozważania porównawczoprawne na tle porządków prawnych wybranych państwa europejskich, azjatyckich oraz kontynentu amerykańskiego, „Studenckie Zeszyty Naukowe” 2017, nr 32, s. 75–101, DOI: 10.17951/szn.2017.20.32.75.
Ślifirczyk M., Niepodatkowe należności budżetowe, „Gdańskie Studia Prawni-cze” 2017, nr 17, s. 335–348.
Wójcik J.W., Pranie pieniędzy, Kryminologiczna i kryminalistyczna ocena transakcji podejrzanych, TWIGGER, Warszawa 2002.
Wróbel W., Tarapata S., Komentarz do art. 299 [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278–363 k.k., wyd. V, Wolters Kluwer, Warszawa 2022.
Wróbel A., art. 189(b) [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel (red.), Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyj-nego, LEX/el. 2023, https://sip.lex.pl/#/commentary/587778637/731505/jaskowska-malgorzata-wilbrandt-gotowicz-martyna-wrobel-andrzej-komentarz-aktualizowany-do-kodeksu...?cm=URELATIONS (dostęp: 10.12.2023 r.).
Zaremba J., Aksjologia prawa finansowego, „Białostockie Studia Prawnicze” 2020, nr 1, s. 89–98.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Dominika Trzeszczoń
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 249
Liczba cytowań: 0