Udzielanie wyjaśnień przez regionalne izby obrachunkowe w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych. Zagadnienie prawne, praktyczne i problemowe
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBPS.2023.004Słowa kluczowe
interpretacja, prawo finansowe, samorząd, nadzór, wyjaśnienia, regionalne izby obrachunkoweAbstrakt
W ślad za paremią clara non sunt interpretanda w orzecznictwie sądowoadministracyjnym została utrwalona koncepcja wykładni prawa powszechnie obowiązującego, odpowiadająca zasadzie prawa wspólnotowego Unii Europejskiej – acte clair, która opiera się na założeniu dokonywania wykładni prawa jedynie w sytuacjach powstałych wątpliwości co do jasności i zrozumiałości tekstu prawnego. Jednostki samorządu terytorialnego uczestniczą w sprawowaniu władzy publicznej, a przysługujące im w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonują w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Ponadto, respektując zasadę praworządności, tym samym interpretując prawidłowo normy prawa, obowiązane są do podejmowania czynności zarówno faktycznych, jak i prawnych, z uregulowaniem stosunku prawnego wedle własnej woli, uzewnętrznionej przez organy przedstawicielskie. Prawidłowe zrozumienie tekstu prawnego, ewentualnie odkodowanie jego za pośrednictwem wykładni, stanowi działanie następcze do przywołanej paremii, jest „niekwestionowanym składnikiem kultury prawnej, na gruncie której toczy się dyskurs związany z wykładnią operatywną”. Zbadanie problematyki w stosowaniu prawa finansowego przez jednostki samorządu terytorialnego, opartego na jego praktycznym aspekcie, stanowi de facto pole działania regionalnych izb obrachunkowych, z racji wypełniania nadzoru i kontroli, ale także z realizacji ustawowych kompetencji w przedmiocie udzielania wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych. Celem i zakresem publikacji jest próba uzyskania odpowiedzi na postawione w niej tezy. Dopełnienie dokonanych rozważań o poglądy doktryny stanowi analiza dotychczasowego nurtu orzeczniczego regionalnych izb obrachunkowych, sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego. Przedstawiona publikacja stanowi próbę całościowego ujęcia zagadnienia w sposób teoretyczny i praktyczny.
Bibliografia
Bator A., Gromski W., Kozak A., Kaźmierczyk S., Pulka Z., Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, Lexis Nexis, Warszawa 2006.
Bojanowski E., Kaszubowski K., Urzędowe akty wykładni w sferze prawa powszechnego a formy działania administracji publicznej (wybrane problemy) [w:] J. Boć, A. Chajbowicz (red.), Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, Kolonia Limited, Wrocław 2009.
Bojanowski E., Zakres mocy obowiązującej zasad ogólnych kodeksu postępowania administracyjnego, „Prace i Materiały – Administracja i Zarządzanie” 1991, nr 12; s. 44–51.
Borodo A., Z problematyki prawnej środków nadzorczych stosowanych przez regionalne izby obrachunkowe [w:] R.P. Krawczyk, M. Stec (red.), Samo-rząd – Finanse – Nadzór i Kontrola, XX-lecie Regionalnych Izb Obrachunkowych, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Budner-Iwanicka L., Działalność informacyjno-szkoleniowa regionalnych izb obrachunkowych w latach 1993–2019, „Finanse Komunalne” 2021, nr 3, s. 7–36.
Dolnicki B., Nadzór nad samorządem terytorialnym, Uniwersytet Śląski, Katowice 1993.
Dowgier R., Wpływ ogólnych interpretacji prawa podatkowego na jego stosowanie w gminach, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2012, nr 3, s. 19–26.
Feret E., Samorządowe zadania publiczne a zakres działania regionalnych izb obrachunkowych, „Finanse Komunalne” 2013, nr 1–2, s. 48–62.
Gizbert-Studnicki T., Rozkład ciężaru argumentacji w dyskursie interpretacyjnym [w:] J. Stelmach (red.), Studia z filozofii prawa, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Lexis Nexis, Warszawa 2011.
Kisielewicz A., Samodzielność gminy w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Librata, Warszawa 2002.
Kmiecik Z. R., Postępowanie administracyjne, postępowanie egzekucyjne w administracji i postępowanie sądowoadministracyjne, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
Kosikowski C., Ruśkowski E., Finanse publiczne i prawo finansowe, 3. wydanie, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
Krauschar K., Fundusz Wsparcia Straży Granicznej – uczestnictwo w pokrywaniu kosztów funkcjonowania tej formacji przez jednostki samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2020 nr 6, s. 7–17.
Kwiatkowska M., Geneza i przesłanki powstania regionalnych izb obrachunkowych w Polsce, „Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości” 2013, nr 4, s. 35–56.
Majchrzak B., Analiza pracy regionalnych izb obrachunkowych i samorządowych kolegiów odwoławczych, Warszawa 2018, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2019/04/IWS-B.Majchrzak-Analiza-pracy-regionalnych-izb-obrachunkowych.pdf, (dostęp: 18.06.2023 r.).
Majewska A., Zakres obowiązywania zasad ogólnych postępowania administracyjnego, „Studia Iuridica Lublinensia” vol. XXV, 4, Lublin 2016, s. 147–170.
Miemiec W., Miemiec M., Nadzór regionalnych izb obrachunkowych nad działalnością samorządu terytorialnego w sferze budżetowej [w:] M. Stec (red.), Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
Morawski L., Teoria prawodawcy racjonalnego a postmodernizm, „Państwo i Prawo” 2000, nr 1, s. 29–38.
Nawrot O., Wprowadzenie do logiki dla prawników, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
Pulka Z., Podstawy prawa. Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Wydawnictwo Forum Naukowe Passat – Paweł Pietrzyk, Poznań 2012.
Sawicka K., Rola regionalnych izb obrachunkowych w procedurze uchwalania i kontroli wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego, „Przegląd Prawa i Administracji” 2013, nr 93, s. 49–71.
Sendrowicz M., Subsydiarność jako zasada ustrojowa w Unii Europejskiej [w:] D. Milczarek (red.), Subsydiarność, Elipsa, Warszawa 1996.
Skibiński A., Regionalne Izby Obrachunkowe i Samorządowe Kolegia Odwoławcze typowe organy administracji czy wyspecjalizowana administracja wojewódzka, „Studia Lubuskie: Prace Instytutu Prawa i Administracji Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie” 2008, t. 4, s. 151–175.
Stec M. (red.), Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, Oficyna 2010, komentarz do art. 13, LEX (dostęp: 18.06.2023 r.).
Stec M., Prawno-ustrojowa pozycja regionalnych izb obrachunkowych w systemie władz publicznych w Polsce [w:] M. Stec (red.), Regionalne izby obrachunkowe, Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
Stelmach J., Brożek B., Metody prawnicze, Zakamycze, Kraków 2006.
Waltoś S., [w:] S. Waltoś (red.), Świadek w procesie sądowym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1985;
Wierzbowski M., Wiktorowska A., Prawne formy działania administracji [w:] M. Wierzbowski (red.), Prawo administracyjne, Lexis Nexis, Warszawa 2003.
Wróbel A., [w:] K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
Wróblewski J., Rozumienie prawa i jego wykładnia, Ossolineum, Wrocław 1990.
Zirk-Sadowski M., [w:] R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), System Prawa Administracyjnego Tom 4. Wykładnia w prawie administracyjnym, C.H. Beck, Warszawa 2012.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 267
Liczba cytowań: 0