Oprawa aksamitna toruńskiego druku pedagogicznego Institutionis literatae z 1588 roku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu
DOI:
https://doi.org/10.12775/OiRwP.2025.07Klíčová slova
oprawy aksamitne, introligatorstwo, tegumentologia, Toruń, Henryk Stroband, Andrzej KoteniuszAbstrakt
Artykuł koncentruje się na oprawie aksamitnej zabezpieczającej jeden z tomów Institutionis literatae, wydany w Toruniu w 1588 r. przez Andrzeja Koteniusza. Przeprowadzona w ramach niniejszych rozważań analiza tegumentologiczna ujawniła, że część nakładu Institutionis literatae została osobiście rozdysponowana przez toruńskiego burmistrza Henryka Strobanda. To właśnie on zlecił wykonanie opraw dla przywołanych egzemplarzy, najpewniej krótko po ich wydrukowaniu.
Reference
Źródła archiwalne
Biblioteca Civica Bertoliana, sygn. C.1.10.6-7
Biblioteka Jagiellońska, sygn. Cim. 5160
Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, sygn. Pol.6.II.267/3; Pol.6.II.268/3
Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel, sygn. H: Q 67–68.4° Helmst
Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek Göttingen, sygn. 8 DID 26/57:1–3
Staatsbibliothek zu Berlin, sygn. A1410
Opracowania
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 4: Pomorze, oprac. A. Kawecka-Gryczowa, K. Korotajowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962
Dybaś B., Stroband (Strobandt, Strubant) Henryk (Henrich, Henrych) [I] (1548–1609), burmistrz tor., w: Toruński słownik biograficzny, t. 3, red. K. Mikulski, Toruń 2002, s. 211–217
Dybaś B., Stroband (Strobant, Strubant) Henryk (Heinrich, Henrych) (I) (1548–1609), burmistrz toruński, PSB, 44, 2006–2007, s. 328–331
Dyl J., Książki teologiczne polskich drukarń XV i XVI wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 69, 1998, s. 101–170
Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer et al., Wrocław 1971
Estreicher Karol, Bibliografia polska, t. 18, 29, Kraków 1901, 1933
Golka B., Kafel M., Kłos Z., Z dziejów drukarstwa polskiego, Warszawa 1957
Henryk Stroband (1548–1609) – burmistrz toruński. W czterechsetną rocznicę śmierci, red. K. Mikulski, Toruń 2010
Jarzębowski L., Druki toruńskie XVI wieku, Toruń 1969
Kaczmarek-Patralska K., Monauowie, w: Encyklopedia Wrocławia, red. J. Harasimowicz, Wrocław 2006, s. 547–548
Karlak W., Jakob Monau (1546–1603) i jego księgozbiór, w: Kolekcje prywatne w zbiorach książki dawnej. Studia, t. 2, Wrocław 2020, s. 9–31
Katalog poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej, t. 1: A-Ł, red. M. Malicki, E. Zwinogrodzka, Warszawa–Kraków 1992
Kawecka-Gryczowa A., Koteniusz Andrzej, Kote, Cotenius (zm. koniec 1607 lub pocz. 1608) drukarz, w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa–Łódź 1972, s. 451–452
Krupa M., Nering Melchior, w: Encyklopedia katolicka, t. 13, Lublin 2009, kol. 930–931
Lewandowska A., Książka w zbiorach toruńskich, w: Księga pamiątkowa uroczystego obchodu 60-lecia Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Jubileuszowym Roku 750-lecia Torunia, 21–23 października 1983 r., red. R. Dorożyński, Toruń 1988, s. 23–42
Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano 2002
Mocarski Z., Książka w Toruniu do roku 1793. Zarys dziejów, Toruń 1934
Muraszko M., Melchior Nering’s Bindings of Three Prints from the Private Library of the Abbott of Trzemeszno, Wojciech Mieliński, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, Special Issue, 2020, s. 153–162
Nadolski B., „Institutio literata” – toruńskie wydawnictwo pedagogiczne z czasów Batorego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska”, 3, 1962, 6, s. 45–52
Oprawy książkowe XIV–XVIII wieku w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, cz. 1: Rzeczpospolita, Prusy, Dolny Śląsk, oprac. A. Wagner, współpr. B. Madajewska, A. Mazerska, Toruń 2018
Papiernie w Polsce XVI wieku. Prace Franciszka Piekosińskiego, Jana Ptaśnika, Kazimierza Piekarskiego. Powtórnie wydał i uzupełnił Włodzimierz Budka, Wrocław 1971
Piekarski K., Katalog Biblioteki Kórnickiej, t. 1: Polonica XVI wieku, cz. 1, Kórnik 1929
Pirożyński J., Kotenius (Coteniusz, Kote), Andreas † 1607/8, w: Lexikon des gesamten Buchwesens, t. 4, Stuttgart 1994, s. 330
Pokorzyńska E., Pronobis-Brzezińska M., Wagner A., Leksykon oprawoznawczy, Bydgoszcz 2023
Przybyłowa J., Stroband Henryk (14 XI 1548 Toruń – 19 lub 20 XI 1609 tamże), w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa–Łódź 1972, s. 861
Rietz H., Stroband Henryk (1548–1609), w: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 4, red. Z. Nowak, Gdańsk 1997, s. 282–283
Schimmelpfennig A., Monau Jakob, w: Allgemeine Deutsche Biographie, t. 22, Leipzig 1885, s. 162–163
Schwartz P., Beiträge zur Kirchengeschichte brandenburgischer Städte, „Jahrbuch für Brandenburgische Kirchengeschichte”, 7–8, 1911, s. 14–76
Siniarska-Czaplicka J., Filigrany papierni położonych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej od początku XVI do połowy XVIII wieku, Wrocław 1969
Siniarska-Czaplicka J., Katalog filigranów czerpalni Rzeczypospolitej zebrany z papieru druków tłoczonych w latach 1500–1800, Łódź 1983
Siniarska-Czaplicka J., Papier druków oficyn gdańskich i toruńskich XVI i XVII w., „Roczniki Biblioteczne”, 18, 1974, 1–2, s. 275–299
Skorupska Z., Nering Melchior, Nehring, Neringk, Neringh, Nerinck, Neryng, Niring (zm. między 18 VII – 10 IX 1587) introligator, księgarz, drukarz, w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa–Łódź 1972, s. 622–624
Sójka J., Nering Melchior (zm. 1587), w: Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, J. Topolski, Warszawa–Poznań 1981, s. 509
Strutyńska M., Struktura proweniencyjna zbioru starych druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Przewodnik po zespołach. Problemy badawcze i metodologiczne, Toruń 1999
Tomaszewski J., Oprawa książkowa w Polsce 1450–1600. Studium tegumentologiczno-ikonograficzne, Warszawa 2017
Tomaszewski J., Oprawy haftowane i tekstylne z XVI–XIX wieku w zbiorach polskich, t. 1–2, Warszawa 2013
Tujakowski A., Z dziejów drukarstwa i piśmiennictwa na Pomorzu. 400 lat drukarstwa w Toruniu (1569–1969), Toruń 1970
Tync S., Dzieje Gimnazjum Toruńskiego (1568–1772), cz. 1, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, 34, 1927, s. 55–284
Tync S., Z życia patrycjatu wrocławskiego w dobie renesansu, „Sobótka. Organ Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii”, 8, 1953, s. 69–123
Wierzbowski T., Bibliographia polonica XV ac XVI ss., t. 3, Varsoviae 1894
Wyszomirska K., Toruńskie oprawy książek z renesansowej biblioteki Henryka Strobanda, w: Introligatorzy i ich klienci, red. A. Wagner, I. Imańska, T. Szymorowska, Toruń 2017, s. 167–178
Stahování
Publikováno
Jak citovat
Číslo
Sekce
Licence
Tato práce je licencována pod Mezinárodní licencí Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0.
Stats
Number of views and downloads: 5
Number of citations: 0
