Zbigniewa Morsztyna Treny żałosne Apollina z Muzami przy oddaniu ostatniej usługi ciału Jana Hoverbecka z 1682 roku. Odnaleziony druk i nieznane ustępy twórczości poety
DOI:
https://doi.org/10.12775/OiRwP.2024.08Słowa kluczowe
Zbigniew Morsztyn, Johann von Hoverbeck, druk funeralny, epicedium, poezja barokowaAbstrakt
Autor odnalazł nieznany polskim badaczom druk dzieła Zbigniewa Morsztyna Treny żałosne Apollina z Muzami przy oddaniu ostatniej usługi ciału Jana Hoverbecka z 1682 r., którego tekst znany był dotąd z niepełnej rękopiśmiennej kopii z XVII w. (brak w niej 74 wersów cyklu). Artykuł zawiera komentowaną edycję nieznanych pieśni funeralnego zbioru, a także omawia okoliczności powstania, analizuje jego poetykę oraz miejsce w literackiej oprawie pogrzebu (uroczystość uczczono też sześcioma drukami niemieckojęzycznymi i dwoma łacińskimi).
Bibliografia
Źródła rękopiśmienne
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Radziwiłłowskie, dział V, t. 170, nr 7906 (korespondencja K. Krzywca)
Biblioteka Narodowa, sygn. III 3092 (kopiariusz korespondencji Bogusława Radziwiłła i innych materiałów z lat 1657–1672); sygn. BOZ 911 (diariusz S. Niezabitowskiego)
Biblioteka Zakładu im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. 5547/II ([Z. Morsztyn], Muza domowa)
Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. W. Stefanyka, Zbiór Ossolińskich, sygn. 5888/I (J. T. Trembecki, Wirydarz poetycki)
Źródła drukowane
Chrapowicki J. A., Diariusz, t. 2: Część druga: lata 1665–1669, oprac. A. Rachuba, T. Wasilewski, Warszawa 1988
Finck von Finckenstein C. W., Schuldiges Ehren-Gedicht, welches bei höchstansehnlicher Leich-Begängnüß [– –] Johann Freihern von Hoverbeck, Königsberg 1682
Finck von Finckenstein J. Ch., K., G. L. i W. A., Justa, sive Ultimum filialis obsequii documentum [– –] Johannis lib. baronis ad Hoverbecke, Regiomontum 1682
Freundus M., Felicides P., Perennaturum famae ac pietatis monumentum magnis [– –] Johannis lib. baronis ad Hoverbecke, Regiomontum 1682
Gdański inwentarz mienia domowego Magdaleny Szumanowej z 1706 roku, oprac. A. R. Chodyński, H. Dwilewicz, Wrocław 1984
Klein J., Hochverdienter Nach-Ruhm, welchen dem [– –] Johann Freiherrn von Hoverbeck, Königsberg 1682
Kongehl M., Immergrünender Cypressen-Hayn. Zum unsterblichen und preißwürdigsten Nach-Ruhms-Andenken [– –] aus allerhand Traur-Gedicht-Arten, Danzig 1694
Kongehl M., Kling-Gedicht auf das Hochansehnliche Leichen-Begängniß des [– –] Johann Freiherrn von Hoverbeck, Königsberg 1682
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, oprac. Z. Nowak, P. Szafran, Warszawa 1974
Metryka litewska. Księga wpisów nr 131, oprac. A. Rachuba, Warszawa 2001
[Morsztyn Z.], Gratulacyja uprzejma Jego M[oś]ci Panu Janowi Jerzemu z Chwałkowa Chwałkowskiemu, który chorążym nowogrodzkim został, b.m. [1685]
Morsztyn Z., Muza domowa. Wydanie krytyczne spuścizny poetyckiej, t. 1–2, oprac. J. Dürr-Durski, Warszawa 1954
[Morsztyn Z.], Sławna wiktoryja nad Turkami od wojsk koronnych i Wielkiego Księstwa Litewskiego pod Chocimiem otrzymana w dzień świętego Marcina 1673, [Słuck, III 1674]
[Morsztyn Z.], Sławna wiktoryja nad Turkami od wojsk koronnych i Wielkiego Księstwa Litewskiego pod Chocimem otrzymana w dzień świętego Marcina, w roku 1673, [wyd. 2, Słuck, przed 20 XI 1674]
M[orsztyn Z.], Treny żałosne Apollina z Muzami przy oddaniu ostatniej usługi zacnemu ciału [– –] Jana barona Hoverbecka [– –], Królewiec 1682
Morsztyn Z., Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975
Niezabitowski S., Dzienniki 1695–1700, oprac. A. Sajkowski, Poznań 1998
Pistorius F., Wolgemeinter Ruhm und Nachklang über das [– –] Johann Freiherrn von Hoverbeck, Königsberg 1682
Sanden B. von, Schuldigstes Ehren-Mahl, bei Hoch-Ansehnlicher Leich-Begängnüß [– –] Johann Freiherrn von Hoverbeck, Königsberg 1682
Sierba M., Ekspedycja dragonów kapitana Michała Floka do podlaskich dóbr Bogusława Radziwiłła – Zabłudowa i Orli (1660 r.), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, 144, 2017, 3, s. 577–592
Vogt C., Hochverdientes Denckmahl des [– –] Johann Freiherrn von Hoverbeck, Königsberg 1682
Opracowania
Augusiewicz S., Dyplom z wywodem szlachectwa Johanna von Hoverbecka z 1659 roku w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur, „Rocznik Olsztyński”, 17, 1997, s. 209–223
Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, t. 2, red. R. Pollak, Warszawa 1964
Chojnacki W., „Drukarnia polska” w Królewcu w latach 1709–1711, „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie”, 7, 1963, 2, s. 253–281
Chojnacki W., Bibliografia polskich druków ewangelickich ziem zachodnich i północnych 1530–1939, Warszawa 1966
Estreicher K., Bibliografia polska, t. 18, Kraków 1901
Estreicher K. i S., Bibliografia polska, t. 36/3, Kraków 2020
Handbuch des personalen Gelegenheitsschrifttums in europäischen Bibliotheken und Archiven, t. 16: Königsberg, Bibliothek der Russischen Staatlichen Immanuel Kant-Universität, mit einer bibliotheksgeschichtlichen Einleitung und einer kommentierten Bibliographie von A. E. Walter, hrsg. von S. Beckmann, K. Garber, A. E. Walter, unter Mitarb. S. Anders, Hildesheim 2005
Hein M., Johann v. Hoverbeck. Ein Diplomatenleben aus der Zeit des grossen Kurfürsten, Königsberg 1925
Mianowska Z., Zbigniew Morsztyn. Życie i twórczość poetycka, „Prace Komisji Filologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”, 4, 1930, s. 227–330
Oloff E., Polnische Liedergeschichte von polnischen Kirchen-Gesängen und derselben Dichtern und Ubersetzern, Dantzig 1744
Pelc J., Zbigniew Morsztyn. Arianin i poeta, Wrocław 1966
Polkowski I., Notatka o drukach słuckich, „Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny”, 1, 1881, s. 86–88
Sandius Ch., Bibliotheca anti-trinitariorum sive Catalogus scriptorum et succincta narratio de vita eorum auctorum, qui praeterito et hoc seculo, vulgo receptum dogma, Freistadii 1684
Studnicka-Kozłowska J., Katalog rękopisów polskich (poezyj) wywiezionych niegdyś do Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu znajdujących się obecnie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, Kraków 1929
T[eresińska] I., Morsztyn Zbigniew (ok. 1628–1689), w: Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, t. 3, red. R. Loth, Warszawa 2002, s. 89–90
Żojdź K., Jan Mierzeński, klient i rezydent Bogusława Radziwiłła w latach 1656–1665, Oświęcim 2012
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 290
Liczba cytowań: 0
