Mowa miana w Senacie polskim: The Previously Unknown Early Modern Polish Translation of Equitis Poloni in Jesuitas actio prima. Introduction, Text, and Commentary
DOI:
https://doi.org/10.12775/OiRwP.2025.08Keywords
Equitis Poloni in Jesuitas actio prima, Mowa miana w Senacie polskim, Jan Drohojewski, Jesuits, anti-Jesuit literature, religious polemicsAbstract
The text is a critical edition of a previously unknown early modern Polish translation of Equitis Poloni in Jesuitas actio prima (1590), one of the most controversial polemical texts in the history of the Polish Reformation. The translation is published in the transcribed form, based on a recently discovered manuscript in The Princes Czartoryski Library, and accompanied by a commentary that elucidates the text’s historical and literary context. This edition aims to make this significant artefact of Polish political and religious culture accessible as well as to contribute to further interpretive and attributional studies of Actio prima. This is particularly important considering the Polish manuscript’s identification of the text’s author, previously overlooked in scholarship – Jan Drohojewski, Castellan of Sanok.
References
Teksty źródłowe
Mowa miana w Senacie polskim przez Drohojewskiego kasztelana na początku panowania Zygmunta Trzeciego przeciwko zakonowi jezuickiemu, rkps Biblioteki Książąt Czartoryskich, sygn. IV 966, s. 377–429
Terencjusz, Komedie, t. 1: Dziewczyna z Andros – Za karę – Eunuch, tł. i oprac. E. Skwara, Warszawa 2005
Opracowania
Barwicka-Makula A., Od wrogości do przyjaźni. Habsburgowie austriaccy wobec Polski w latach 1587–1592, Katowice 2019
Barycz H., Geneza i autorstwo Equitis Poloni in Jesuitas actio prima. Studiów nad polemiką antyjezuicką w Polsce część I, Kraków 1934
Brückner A., [rec.:] H. Barycz, Geneza i autorstwo Equitis Poloni in Jesuitas actio prima. Studiów nad polemiką antyjezuicką w Polsce część I, „Pamiętnik Literacki”, 31, 1934, 1, s. 572–574
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564–1995, oprac. L. Grzebień, Kraków 2004
Górski K., Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, wstęp M. Strzyżewski, Toruń 2011
Literatura antyjezuicka w Polsce (1578–1625). Antologia, oprac. J. Tazbir, tł. tekstów łac. A. Kempfi, Warszawa 1963
Łempicki S., Zamoyski, jezuici i Skarga. Kilka uzupełnień i przyczynków, „Pamiętnik Literacki”, 11, 1912, 1, s. 566–589
Nowakowski M. E., Investigating a Polish Reformation Enigma. The Reattributed Equitis Poloni in Jesuitas actio prima (1590) and Its Impact on the Anti-Jesuit Sentiment in Poland–Lithuania and Europe, „The Polish Review” [w druku]
Pieńkowski M. A., Trudna droga do władzy w Rzeczypospolitej. Sejm koronacyjny Zygmunta III 1587/1588 i sejm pacyfikacyjny 1589 roku, Warszawa 2021
Stec W., Literacki kształt polskich polemik antyjezuickich z lat 1578–1625, Białystok 1988
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 8
Number of citations: 0