Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

Joachim Guttejahr – A Sorcerer as a Repeat Offender from the Early Seventeenth Century
  • Home
  • /
  • Joachim Guttejahr – A Sorcerer as a Repeat Offender from the Early Seventeenth Century
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 66 (2022) /
  4. Artykuły

Joachim Guttejahr – A Sorcerer as a Repeat Offender from the Early Seventeenth Century

Authors

  • Jacek Wijaczka Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0003-4546-6878

DOI:

https://doi.org/10.12775/OiRwP.2022.04

Keywords

witchcraft trials, Joachim Guttejahr, Mennonites, Ducal Prussia, early modern times, Kwidzyn

Abstract

Because historiography has for decades maintained that in witchcraft trials in the sixteenth–eighteenth centuries, it was mainly women who were accused, little attention has been paid to men accused of practising harmful witchcraft. For this reason, we know very little about the gender ratio in each country and the circumstances in which the man was the main accused in a witchcraft trial. Thanks to the fortunately preserved source material, this article can trace the course of the trial in which one of the main defendants was Joachim Guttejahr, a Mennonite living in the village of Olszanica in then Ducal Prussia. We learn about the circumstances under which he was accused and the charges against him. We know the testimonies of witnesses, thanks to which we can also shed light on the everyday problems of the Mennonite villagers in the Kwidzyn starostwo at the beginning of the seventeenth century.

Author Biography

Jacek Wijaczka, Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Jacek Wijaczka (b. 1960) – professor at the Institute of History and Archival Studies of the Nicolaus Copernicus University in Toruń. His current research interests include the social history of Poland in the sixteenth–eighteenth centuries and witchcraft trials in early modern Europe.

References

Źródła archiwalne

Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz w Berlinie-Dahlem, XX. HA: Etats Ministerium 33 h [Gotteslästerung, Hexerei, Zauberei], nr 35, 37, 40

Źródła drukowane

Chronik von Königsberg in P. (1500–1800), hrsg. von C. H. T. Flögel, Königsberg in P. [1855]

Corpus Constitutionum Prutenicarum, oder Königliche Preußische Reichs = Ordnungen, Edicta et Mandata sambt unterschiedenen Rescripten […], Th. 2, hrsg. von G. Grube, Königsberg 1721

Excerpta aus Peter Michels Annalibus MSCtis, „Erleutertes Preußen”, 3, 1726, nr 4, s. 220–242

Józefczyk M., Kościół i społeczeństwo w Prusach Krzyżackich. Teksty źródłowe do dziejów chrześcijaństwa w Pomezanii i Pogezanii, Elbląg 2017

Urkundenbuch zur Geschichte des vormaligen Bisthums Pomesanien, H. 4, hrsg. von. H. Cramer, Marienwerder 1887 (= „Zeitschrift des historischen Vereins für den Regierungsbezirk Marienwerder”, 18, 1887)

Opracowania

Aps L., Gow A., Male Witches in Early Modern Europe, Manchester–New York 2003

Behringer W., Witches and Witch-Hunts. A Global History, Cambridge 2004

Briggs R., Die Hexenmacher. Geschichte der Hexenverfolgung in Europa und der Neuen Welt, übersetz. von D. Muelder, Berlin 1998

Conrad G., Geschichte der Königsberger Obergerichte. Mit Benutzung amtlicher Quellen, Lepizig 1907

Flanß R. von, Das ehemalige Amt Marienwerder, insonderheit die Amts = Niederung, Th. 1, „Zeitschrift der historischen Vereins für den Regierungsbezirk Marienwerder”, 34, 1896, s. 50–99

Flanß R. von, Das ehemalige Amt Marienwerder, Th. 2: Die Amtsniederung, „Zeitschrift des historischen Vereins für den Regierungsbezirk Marienwerder”, 35, 1897, s. 1–60

Germershausen P., Siedlungsentwicklung der preußischen Ämter Holland, Liebstadt und Mohrungen vom 13. bis zum 17. Jahrhundert, Marburg am Lahn 1969

Górnowicz H., Toponimia Powiśla Gdańskiego, Gdańsk 1980

Hoszowski S., Klęski elementarne w Polsce w latach 1587–1648, w: Prace z dziejów Polski feudalnej ofiarowane Romanowi Grodeckiemu w 70. rocznicę urodzin, Warszawa 1960, s. 453–465

Jodkowski J., O czarowniku Znaku na inkwizycji w Grodnie w 1691 roku i o ziołach czarodziejskich, „Lud”, 10, 1931, 2, s. 202–211

Kąkolewski I., Ekonomika Prus Książęcych w połowie XVI w. Koniunktura i inflacja, w: Prusy Książęce i Prusy Królewskie w XVI–XVIII wieku, red. J. Wijaczka, Kielce 1997, s. 225–249

Kąkolewski I., Nadużycia władzy i korupcja w Prusach Książęcych w połowie XVI wieku. Narodziny państwa wczesnonowożytnego, Warszawa 2000

Kent E. J., Cases of Male Witchcraft in Old and New England, 1592–1692, Turnhout 2013

Kivelson V. A., Male Witches and Gendered Categories in Seventeenth-Century Russia, „Comparative Studies in Society and History”, 45, 2003, 3, s. 606–631

Kizik E., Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej, Gdańsk 1994

Klassen P. J., Mennonites in Early Modern Poland and Prussia, Baltimore 2009 (wyd. pol.: Menonici w Polsce i Prusach w XVI–XIX w., tł. E. Pawlikowska, Toruń 2016)

Kowalska-Cichy M., Proces wróżbity Bazylego Maksymowicza (1741), „Rocznik Przemyski”, 53, 2017, 1, s. 35–47

Kwidzyn. Z dziejów miasta i okolicy, red. A. Wakar, Olsztyn 1982

Łaszewski R., Wymiar sprawiedliwości we wsiach województwa chełmińskiego w XVII i XVIII wieku. Organizacja sądownictwa i postępowanie sądowe, Toruń 1974

Mączak A., Gospodarstwo chłopskie na Żuławach Malborskich w początkach XVII wieku, Warszawa 1962

Małłek J., Ustawa o rządzie (Regimentsnottel) Prus Książęcych z roku 1542. Studium z dziejów przemian społecznych i politycznych w lennie pruskim, Toruń 1967

Penner H., Die ostund westpreußischen Mennoniten in ihrem religiösen und sozialen Leben in ihren kulturellen und wirtschaftlichen Leistungen, Teil 1: 1526–1772, mit 36 Bildern und Karten, Weierhof 1978

Rhesa L., Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreussen angestellten Predigern, Königsberg 1834

Sahm W., Geschichte der Pest in Ostpreussen, Leipzig 1905

Schulte R., Hexenmeister. Die Verfolgung von Männern im Rahmen der Hexenverfolgung von 1530–1730 im Alten Reich, wyd. 2, Frankfurt am Main 2001 (wyd. 1: 1999)

Srokowski S., Prusy Wschodnie. Studium geograficzne, gospodarcze i społeczne, Gdańsk 1945

Szmytka R., Osadnictwo olęderskie na Żuławach w ujęciu historii środowiskowej. Perspektywy badawcze, „Historyka. Studia Metodologiczne”, 46, 2016, s. 63–78

Töppen M., Geschichte der Stadt Marienwerder und ihrer Kunstbauten. Mit einem Plane der Stadt sowie mit Grundrissen und Aufrissen der Domkirche und des Domschlosses auf vier Tafeln in Steindruck, Marienwerder 1875

Wächter H. H., Ostpreussische Domänenwerke im 16. und 17. Jahrhundert, Würzburg 1958

Werchracki R., Klęski elementarne w Polsce w latach 1587–1647. I: Zjawiska meteorologiczne, stan urodzajów i pomory bydła – II: Mory, „Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie”, 18, 1938, 3, s. 321–326

Wijaczka J., Mężczyźni jako ofiary procesów o czary przed sądem łobżenickim w drugiej połowie XVII wieku, „Czasy Nowożytne”, 17, 2004, s. 17–30

Wijaczka J., Procesy o czary przed sądem sołtysim Kowalewa (Pomorskiego) w XVII–XVIII wieku, „Zapiski Historyczne”, 82, 2017, 2, s. 101–119

Wijaczka J., Procesy o czary w Prusach Książęcych (Brandenburskich) w XVI–XVIII wieku, wyd. 2 zm., Olsztyn 2019

Witchcraft and Masculinities in Early Modern Europe, ed. by A. Rowlands, Basingstoke 2009

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2023-04-08

How to Cite

1.
WIJACZKA, Jacek. Joachim Guttejahr – A Sorcerer as a Repeat Offender from the Early Seventeenth Century. Odrodzenie i Reformacja w Polsce. Online. 8 April 2023. Vol. 66, pp. 115-135. [Accessed 5 July 2025]. DOI 10.12775/OiRwP.2022.04.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 66 (2022)

Section

Artykuły

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 284
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tags

Search using one of provided tags:

witchcraft trials, Joachim Guttejahr, Mennonites, Ducal Prussia, early modern times, Kwidzyn
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop