Mowa miana w Senacie polskim: nieznane staropolskie tłumaczenie Equitis Poloni in Jesuitas actio prima – wprowadzenie, tekst i komentarze
DOI:
https://doi.org/10.12775/OiRwP.2025.08Słowa kluczowe
Equitis Poloni in Jesuitas actio prima, Mowa miana w Senacie polskim, Jan Drohojewski, jezuici, literatura antyjezuicka, polemiki wyznanioweAbstrakt
Artykuł zawiera edycję krytyczną dotychczas nieznanego staropolskiego przekładu Equitis Poloni in Jesuitas actio prima (1590), jednego z najbardziej kontrowersyjnych tekstów polemicznych w dziejach polskiej reformacji. Transkrypcja tego tłumaczenia została przygotowana na podstawie odnalezionego w Bibliotece Książąt Czartoryskich rękopisu oraz opatrzona komentarzem, objaśniającym kontekst historyczny i literacki dzieła. Wydanie ma na celu udostępnienie tego ważnego dla polskiej kultury politycznej i religijnej zabytku oraz zachęcenie do dalszych interpretacyjnych i atrybucyjnych studiów nad Actio prima, zwłaszcza wobec identyfikacji przez polski rękopis autora dotychczas w badaniach nieuwzględnianego, czyli kasztelana sanockiego Jana Drohojewskiego.
Bibliografia
Teksty źródłowe
Mowa miana w Senacie polskim przez Drohojewskiego kasztelana na początku panowania Zygmunta Trzeciego przeciwko zakonowi jezuickiemu, rkps Biblioteki Książąt Czartoryskich, sygn. IV 966, s. 377–429
Terencjusz, Komedie, t. 1: Dziewczyna z Andros – Za karę – Eunuch, tł. i oprac. E. Skwara, Warszawa 2005
Opracowania
Barwicka-Makula A., Od wrogości do przyjaźni. Habsburgowie austriaccy wobec Polski w latach 1587–1592, Katowice 2019
Barycz H., Geneza i autorstwo Equitis Poloni in Jesuitas actio prima. Studiów nad polemiką antyjezuicką w Polsce część I, Kraków 1934
Brückner A., [rec.:] H. Barycz, Geneza i autorstwo Equitis Poloni in Jesuitas actio prima. Studiów nad polemiką antyjezuicką w Polsce część I, „Pamiętnik Literacki”, 31, 1934, 1, s. 572–574
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564–1995, oprac. L. Grzebień, Kraków 2004
Górski K., Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, wstęp M. Strzyżewski, Toruń 2011
Literatura antyjezuicka w Polsce (1578–1625). Antologia, oprac. J. Tazbir, tł. tekstów łac. A. Kempfi, Warszawa 1963
Łempicki S., Zamoyski, jezuici i Skarga. Kilka uzupełnień i przyczynków, „Pamiętnik Literacki”, 11, 1912, 1, s. 566–589
Nowakowski M. E., Investigating a Polish Reformation Enigma. The Reattributed Equitis Poloni in Jesuitas actio prima (1590) and Its Impact on the Anti-Jesuit Sentiment in Poland–Lithuania and Europe, „The Polish Review” [w druku]
Pieńkowski M. A., Trudna droga do władzy w Rzeczypospolitej. Sejm koronacyjny Zygmunta III 1587/1588 i sejm pacyfikacyjny 1589 roku, Warszawa 2021
Stec W., Literacki kształt polskich polemik antyjezuickich z lat 1578–1625, Białystok 1988
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 7
Liczba cytowań: 0
