'Dla odmiany' – fraza przysłówkowa i komentarz metatekstowy (na tle konstrukcji dla + NP)
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2019.008Słowa kluczowe
przyimek, dla, metakomentarz, gramatykalizacja, derywacja semantyczna, intencjonalnośćAbstrakt
Celem artykułu jest określenie statusu wyrażenia dla odmiany w języku polskim, zarówno na poziomie przedmiotowym języka (analizowanym w perspektywie semantyczno-składniowej), jak i na poziomie metatekstu (opisywanym w terminach funkcjonalnych). Tłem dla przeprowadzanych analiz są wyrażenia typu dla zdrowia, dla zabawy oraz dla przykładu, dla przypomnienia. Uzyskane wyniki potwierdzają, że użycia dla odmiany reprezentują: 1) połączenie syntaktyczne, stanowiące realizację dwóch schematów: a) zrobić coś [dla _ {np. odmiany (od czegoś)}], b) [(zrobić coś1)] dla _ {np. odmiany} (zrobić coś2) i 2) metatekstową jednostkę języka dla odmiany.Bibliografia
Apresjan J.D., 2000, Semantyka leksykalna: synonimiczne środki języka, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Duraj-Nowosielska I., 2015, Gdzie jest cel w zdaniach z celowo i kilka innych pytań o wyrażenia pokrewne, Linguistica Copernicana 12, s. 23–52.
Grochowski M., 1984, Składnia wyrażeń polipredykatywnych: zarys problematyki, w: Z. Topolińska (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego: składnia, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 213‒299.
Grochowski M., 2015, Operatory przytematyczne znów, z kolei w analogicznych konstrukcjach składniowych (na tle cech prozodycznych wypowiedzeń), w: M. Danielewiczowa, J. Bilińska, K. Doboszyńska-Markiewicz, J. Zaucha (red.), Sens i brzmienie, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, s. 133–144.
Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., 2018, Zasady opisu jednostek funkcyjnych w WSJP PAN, w: P. Żmigrodzki, Piotr et al. (red.), „Wielki słownik języka polskiego PAN”: geneza, koncepcja, zasady opracowania. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 191–203.
Kisiel A., 2015, O dwóch metatekstowych jednostkach: „zaś” i „natomiast”, Linguistica Copernicana 12, s. 53–69.
Kleszczowa K., 2015, U źródeł polskich partykuł: derywacja funkcjonalna, przemiany, zaniki, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Topolińska Z., 2010, DLA – semantyka i składnia, Linguistica Copernicana 1(3), s. 153–163.
Traugott E., Hopper P.J., 2003 [1993], Grammaticalization (Second Edition), Cambridge; Cambridge University Press.
Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej.
Wierzbicka A., 1971, Metatekst w tekście, w: M. R. Mayenowa, O spójności tekstu, Wocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 463
Liczba cytowań: 0
