Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Linguistica Copernicana

Negatywna nieprzeźroczystość. O predykatach przesądzających fałsz implikowanego zdania
  • Strona domowa
  • /
  • Negatywna nieprzeźroczystość. O predykatach przesądzających fałsz implikowanego zdania
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 16 (2019) /
  4. ARTYKUŁY

Negatywna nieprzeźroczystość. O predykatach przesądzających fałsz implikowanego zdania

Autor

  • Joanna Zaucha Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Wydział Nauk Humanistycznych

DOI:

https://doi.org/10.12775/LinCop.2019.006

Słowa kluczowe

kontrafaktywy, czasowniki implikatywne, fałsz

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest analizie czasowników przesądzających fałsz zdań wymaganych składniowo bądź implikowanych semantycznie ze względu na pojęcia niefaktywności (Kiparscy 1970) oraz implikatywności (Karttunen 1971). Kategorie te są obecne w literaturze przedmiotu od bez mała półwiecza. Tymczasem konfrontacja dobrze znanych (wydawałoby się) idei z materiałem językowym przynosi niespodziewane rezultaty. Okazuje się, że aparat pojęciowy służący do opisu faktywności zawiera luki domagające się uzupełnienia. W artykule stawia się tezę, że zasadnicza dychotomia między wyrażeniami niefaktywnymi opiera się na opozycji ze względu na umiejscowienie i funkcję (temat nadrzędny vs. temat cząstkowy) tematyzowanej askrypcji w strukturze treści predykatu. Przypadek czasownikowych wykładników fałszu unaocznia, że wśród niefaktywów można wyróżnić następujące podklasy: i) niefaktywy nieprzesądzające ani fałszu, ani prawdziwości implikowanego zdania; ii) niefaktywy przesądzające fałsz implikowanego zdania w remacie swojej struktury semantycznej, iii) niefaktywy przesądzające fałsz implikowanego zdania w części tematycznej struktury znaczeniowej; iv) niefaktywy, w których fałszywa askrypcja stanowi temat cząstkowy.

Bibliografia

Bogusławski A., 1998, Science as linguistic activity, linguistics as scientific activity, Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Katedra Lingwistyki Formalnej.

Bogusławski A., 2007, A study in the linguistics-philosophy interface, Warszawa: BEL Studio.

Bogusławski A., 2007a, Wiedza, fałsz, prawda: słowo o ich wzajemnej relacji, Przegląd Humanistyczny LI, 1, s. 1–7.

Boyle K., 2012, Epistemic Meaning. A Crosslinguistic and Functional-Cognitive Study, De Gruyter Mouton.

Carnap R., 2007, Pisma semantyczne, Warszawa: Aletheia.

Danielewiczowa M., 2002, Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej.

Frege G., 1977, Pisma semantyczne, Warszawa: PWN.

Kaplan D., 1964, Foundations of intensional logic, Los Angeles: University of California.

Karttunen L., 1971, Implicative verbs, Language 47/2, s. 71–77.

Kiparsky P., Kiparsky C., 1970, Fact, w: M. Bierwish, P. Heidolph (red.), Progess in Linguistics, The Hague: Mouton, s. 143–173.

Horn L.R., 1989/2001, A Natural History of Negation, Chicago−London: The University of Chicago Press.

Montague R., 1974, Formal philosophy. selected papers of Richard Montague, New Haven−London: Yale University Press.

Nowak T., 2013, Od przesłanki do konkluzji: polskie czasowniki wnioskowania, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Quine W.v.O., 1999, Słowo i przedmiot, Warszawa: Aletheia.

Russel B., Whitehead A., 1962, Principia Mathematica, Cambridge: The University Press.

Stępień M., 2010, Mówienie i prawda. O czasownikowych wykładnikach wiedzy niezweryfikowanej przez mówiącego, Warszawa: Wydział Polonistyki UW, BEL Studio.

Tarski A., 1995, Prawda, Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN.

Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej.

Wójcicka A., 2016, Mówienie i dawanie do zrozumienia: studium semantyczne czasowników komunikacji niebezpośredniej, Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Katedra Lingwistyki Formalnej.

Linguistica Copernicana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2020-04-30

Jak cytować

1.
ZAUCHA, Joanna. Negatywna nieprzeźroczystość. O predykatach przesądzających fałsz implikowanego zdania. Linguistica Copernicana [online]. 30 kwiecień 2020, T. 16, s. 143–155. [udostępniono 2.7.2025]. DOI 10.12775/LinCop.2019.006.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 16 (2019)

Dział

ARTYKUŁY

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 457
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

kontrafaktywy, czasowniki implikatywne, fałsz
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa