Is the “BE compound tense” in Xhosa (Nguni) a Serial Verb Construction, or not?

Abstrakt

Czas złożony z formą BE w języku Xhosa (Nguni, Bantu) jako szeregowa konstrukcja czasownikowa

W artykule przestawiono kognitywną analizę statusu taksonomicznego konstrukcji BE w języku Xhosa (Nguni, Bantu) w ramach typologicznej teorii czasowników szeregowych (serial verb construction). Porównanie omawianej konstrukcji z prototypem czasowników szeregowych dowodzi, iż podtyp “pełny” konstrukcji BE jest kanonicznym reprezentantem kategorii czasowników szeregowych, podczas gdy podtyp “skrócony” jest reprezentantem niekanonicznym. Różnica taksonomiczna między dwoma podtypami wynika z niejednolitego postępu w gramatykalizacji wiodącej od konstrukcji niespójnych do konstrukcji spójnych. Artykuł ukazuje, iż obok współrzędnych, konstrukcje podrzędne i zależne mogą stanowić źródło diachroniczne kategorii czasowników szeregowych.