Ewolucja metodologii składni polskiej. Refleksje po 30 latach od wydania GWJPS
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2017.012Słowa kluczowe
współczesny język polski, gramatyka, składnia, semantyka, historia językoznawstwa, metodologia językoznawstwaAbstrakt
Artykuł omawia miejsce i rolę GWJPS (1984) w historii metodologii składni polskiej w XX i XXI wieku. Praca składa się z czterech rozdziałów, nie licząc wstępu. W rozdziale 1 jest przedstawiona sytuacja w językoznawstwie w Polsce w latach 70. i 80. XX wieku. Rozdział 2 zawiera przegląd najistotniejszych różnic w zakresie metodologii, według dziesięciu autorskich kryteriów, między GWJPS a wcześniejszymi podręcznikami składni polskiej w XX wieku. W rozdziale 3 omawiane są słabe strony GWJPS, które łatwo wykryć po trzydziestu latach. Ostatni rozdział przedstawia założenia teoretyczne i postulaty dotyczące nowego podręcznika składni polskiej.Bibliografia
Bałabaniak D., 2013, Polskie intensyfikatory leksykalne na tle wyrażeń gradacyjnych, Opole: Uniwersytet Opolski.
Bellert I., 1972, On the Logico-Semantic Structure of Utterances, Wrocław: Ossolineum.
Benni T., Łoś J., Nitsch K., Rozwadowski J., Ułaszyn H., 1923, Gramatyka języka polskiego, Kraków: PAU.
Bogusławski A., 1977, Problems of the Thematic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa: PWN.
Bogusławski A., 1978, Towards an Operational Grammar, Studia semiotyczne VIII, s. 29–90.
Bogusławski A., 1988, Język w słowniku. Desiderata semantyczne do wielkiego słownika polszczyzny, Wrocław: Ossolineum.
Bogusławski A., 1993, O proporcjonalności w języku i jej warunkach, w: J. Sambor, J. Linde-Usiekniewicz, R. Huszcza (red.), Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne. Tom poświęcony pamięci Adama Weinsberga, Warszawa: WUW, s. 59–75.
Bogusławski A., Drzazgowska E., 2016, Język w refleksji teoretycznej. Przekroje historyczne, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Bühler K., 2004, Teoria języka. O językowej funkcji przedstawiania, tłum. z niem. J. Koźbiał, Kraków: Universitas.
Danielewiczowa M., 1996, O znaczeniu zdań pytajnych w języku polskim. Charakterystyka struktury tematyczno-rematycznej wypowiedzeń interrogatywnych, Warszawa: WUW.
Danielewiczowa M., 2007, Przymiotniki nieprzymiotniki. O pewnym niezwykłym typie wyrażeń w języku polskim, Zbornik Matice srpske za slavistiku 71–72, s. 223–236.
Danielewiczowa M., 2012, W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Doboszyńska-Markiewicz K., 2013, Operatory adnumeratywne w języku polskim. Dystrybucja i znaczenia, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Falkowska M., 2014, Skala subiektyfikacji a stopień eliptyczności wypowiedzenia. Wybrane zagadnienia, Prace Filologiczne LXIV, 2, s. 87–107.
Gołąb Z., 1967, Próba klasyfikacji syntaktycznej czasowników polskich (na zasadzie konotacji), Biuletyn PTJ XXV, s. 3–43.
Grochowski M., 1972, I. Perforacyjny kod problemowy do bibliografii składni polskiej, II. Słownik polskich terminów składniowych (Komunikat o badaniach Zespołu Syntaktycznego Pracowni Budowy Gramatycznej Współczesnego Języka Polskiego IBL PAN), w: Konferencja 1972, s. 167–172.
Grochowski M., 1978, Czy zjawisko elipsy istnieje?, w: M. R. Mayenowa (red.), Tekst. Język. Poetyka. Zbiór studiów, Wrocław: Ossolineum, s. 73–85.
Grochowski M., 1984, Składnia wyrażeń polipredykatywnych (Zarys problematyki), w: Z. Topolińska (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa: PWN, s. 213–299.
Grochowski M., 1986, Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia, Wrocław: Ossolineum.
Grochowski M., 2003, Szyk jednostek synsyntagmatycznych w języku polskim (główne problemy metodologiczne), Polonica XXII–XXIII, s. 203–223.
Grochowski M., 2011, Zenona Klemensiewicza koncepcja składnika wypowiedzenia w świetle współczesnej składni semantycznej, w: J. M. Małecki (red.), Zenon Klemensiewicz (1891–1969), Kraków: PAU, s. 47–58.
Grochowski M., 2012, Główne kierunki badań syntaktycznych w Polsce w drugiej połowie XX wieku i na początku XXI wieku, w: M. Grochowski (red.), Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, Warszawa: Komitet Językoznawstwa PAN, s. 139–155.
Grochowski M., 2013, Komunikacyjne uwarunkowania szyku we współczesnej polszczyźnie, w: A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska (red.), 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska. Procesy. Tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Mazurowi, Lublin: UMCS, s. 205–215.
Grochowski M., 2017, Koncepcja składni trójpoziomowej w teorii języka Stanisława Karolaka, w: Z. Zaron, Z. Greń (red.), My z Nich. Spuścizna językoznawców Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa: Wydział Polonistyki UW, BELStudio Sp. z o.o., s. 95–107.
Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., 2014, Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Grochowski M., Topolińska Z. (red.), 1975, Charakterystyka temporalna wypowiedzenia. Materiały konferencji naukowej w Jadwisinie, 9–11.IX.1973, Wrocław: Ossolineum, s. 168.
GWJP: Gramatyka współczesnego języka polskiego
GWJPM: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia
GWJPS: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia
Heliasz C., 2012, Przysłówkowe wykładniki ograniczania dostępu do wiedzy o działaniach, Warszawa: Wydział Polonistyki UW.
Hjelmslev L., 1979, Prolegomena do teorii języka, tłum. z ang. H. Kurkowska, A. Weinsberg, w: H. Kurkowska, A. Weinsberg (red.), Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, Warszawa: PWN, s. 44–137.
Jodłowski S., 1976, Podstawy polskiej składni, Warszawa: PWN.
Karolak S., 1972, Zagadnienia składni ogólnej, Warszawa: PWN.
Karolak S., 1984, Składnia wyrażeń predykatywnych, w: Z. Topolińska (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa: PWN, s. 11–211.
Karolak S., 2001, Założenia gramatyki o podstawach semantycznych, w: S. Karolak, Od semantyki do gramatyki, Warszawa: SOW, s. 21–61.
Karolak S., 2002, Podstawowe struktury składniowe języka polskiego, Warszawa: SOW.
Klemensiewicz Z., 1937, Składnia opisowa współczesnej polszczyzny kulturalnej, Kraków: PAU.
Klemensiewicz Z., 1960, Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, Warszawa: PWN, wyd. 3.
Klemensiewicz Z., 1963, Zarys składni polskiej, Warszawa: PWN, wyd. 4.
Kleszczowa K., 2012, Polskie badania słowotwórcze u progu XXI wieku, w: M. Grochowski (red.), Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, Warszawa: Komitet Językoznawstwa PAN, s. 125–137.
Konferencja 1972: Konferencja naukowa „System morfologiczny i syntaktyczny współczesnego języka polskiego” (Zawoja, 16–18 grudnia 1971 roku), Warszawa: Zakład Języka Polskiego IBL PAN, s. 176.
Krasnowolski A., 1909, Systematyczna składnia języka polskiego, Warszawa: M. Arct, wyd. 2.
Kubicka E., 2015, Przysłówki reprezentujące pojęcie GRANICY we współczesnym języku polskim, Toruń: UMK.
Kuryłowicz J., 1987, Studia językoznawcze. Wybór prac opublikowanych w języku polskim, Warszawa: PWN.
Laskowski R. (red.), 1976, Kategorie gramatyczne grup imiennych w języku polskim. Materiały konferencji Pracowni Gramatyki Współczesnej Polszczyzny Instytutu Języka Polskiego PAN, Zawoja, 13–15.XII.1974, Wrocław: Ossolineum, s. 128.
Laskowski R., 1984, Funkcjonalna klasyfikacja leksemów: części mowy, w: R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa: PWN, s. 26–37.
Laskowski R., 1998, Funkcjonalna klasyfikacja leksemów: części mowy, w: R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa: PWN, s.52–65, wyd. 2.
Laskowski R., 2012, Fleksja języka polskiego po sześćdziesięciu latach, w: M. Grochowski (red.), Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, Warszawa: Komitet Językoznawstwa PAN, s. 113–124.
Łoś J., 1923, Składnia, w: T. Benni, J. Łoś, K. Nitsch, J. Rozwadowski, H. Ułaszyn, Gramatyka języka polskiego, Kraków: PAU, s. 287–408.
Maryn D., 2009, Polskie przysłówki tempa. Studium semantyczne, Gdańsk–Warszawa: Uniwersytet Gdański, BEL Studio sp. z o.o.
Milewski T., 1965, Językoznawstwo, Warszawa: PWN.
Misz H., 1981, Studia nad składnią współczesnej polszczyzny pisanej, Toruń: UMK.
Moroz A., 2010, Parenteza ze składnikiem czasownikowym we współczesnym języku polskim, Toruń: UMK.
Orzechowska A., Laskowski R. (red.), 1974, O predykacji. Materiały konferencji Pracowni Budowy Gramatycznej Współczesnego Języka Polskiego IBL PAN, Zawoja, 14–16.XII.1972, Wrocław: Ossolineum, s. 116.
Podstawy opisu gramatycznego 1976: Podstawy opisu gramatycznego języka polskiego. Konferencja naukowa (Jaszowiec, 2–4 kwietnia 1975 roku), Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, Uniwersytet Śląski Instytut Filologii Obcych 1976, s. 64.
Reichenbach H., 1967, Elementy logiki formalnej, tłum. z ang. J. Pelc, w: J. Pelc (red.), Logika i język. Studia z semiotyki logicznej, Warszawa: PWN, s. 1–222.
Rittel T., 1975, Szyk członów w obrębie form czasu przeszłego i trybu przypuszczającego, Wrocław: Ossolineum.
Saloni Z., 1974, Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich, Język Polski LIV, s. 3–13, 93–101.
Saloni Z., Świdziński M., 1981, Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa: WUW.
Saussure F. de, 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. z franc. K. Kasprzyk, Warszawa: PWN.
Saussure F. de, 2004, Szkice z językoznawstwa ogólnego, tłum. z franc. M. Danielewiczowa, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
Sjpdor: Słownik języka polskiego, t. 1–11, red. W. Doroszewski, Warszawa: Wiedza Powszechna, PWN 1958–1969.
Stępień M., 2014, Wyrażenia parentetyczne w strukturze wypowiedzi – właściwości semantyczne, składniowe, prozodyczne, Warszawa: BEL Studio sp. z o.o.
Szober S., 1957, Gramatyka języka polskiego, Warszawa: PWN; wyd. 4.
Topolińska Z., 1966, Karty perforowane jako narzędzie analizy syntaktycznej, Sprawozdania z prac naukowych WNS PAN 1, s. 81–93.
Topolińska Z., 1984, Składnia grupy imiennej, w: Z. Topolińska (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa: PWN, s. 301–389.
Topolińska Z., Grochowski M. (red.), 1973, Liczba, ilość, miara. Materiały konferencji naukowej w Jadwisinie, 11–13 maja 1972 roku, Wrocław: Ossolineum, s. 108.
Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Wajszczuk J., 2010, Functional class (so called „part of speech”) assignment as a kind of meaning-bound word syntactic information, Cognitive Studies / Études cognitive
, s. 15–33.
Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław: Ossolineum.
Wierzbicka A., 1971, Metatekst w tekście, w: M. R. Mayenowa (red.), O spójności tekstu, Wrocław: Ossolineum, s. 105–121.
Wierzbicka A., 1972, Semantic primitives, Frankfurt/M: Athenäum.
Wierzbicka A., 1980a, The case for surface case, Ann Arbor: Karoma.
Wierzbicka A., 1980b, Lingua mentalis: the semantics of natural language, Sydney–New York: Academic.
Wierzbicka A., 1988, The semantics of grammar, Amsterdam: John Benjamins.
Wróbel H., 1996, Nowa propozycja klasyfikacji syntaktycznej polskich leksemów, w: H. Wróbel (red.), Studia z leksykologii i gramatyki języków słowiańskich, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 53–60.
Wróbel H., 2001, Gramatyka języka polskiego, Kraków: Od Nowa.
Zawadowski L., 1966, Lingwistyczna teoria języka, Warszawa: PWN.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Linguistica Copernicana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1126
Liczba cytowań: 0
