O godzeniu przeciwieństw – funkcja wyrażeń "jednocześnie" i "zarazem" w języku naturalnym oraz w testowaniu hipotez semantycznych
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2015.003Słowa kluczowe
semantyka, przysłówki temporalne, koniunkcja, sprzeczność, test negacjiAbstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest przegląd właściwości syntaktycznych i semantycznych wyrażeń "jednocześnie", "równocześnie" i "zarazem". Przedstawiona analiza składa się z dwóch głównych części. W pierwszej autorka podejmuje problem relacji miedzy przysłówkami temporalnymi oraz metatekstowymi jednostkami języka. Wykazuje, że opisywane wyrażenia metatekstowe są semantycznie bliskie odpowiednim jednostkom przysłówkowym – ich funkcja polega nie na wskazywaniu na współwystępowanie zdarzeń, ale na organizowaniu wypowiedzi i łączeniu dwóch funkcjonalnie równoważnych jednostek. Część druga poświęcona jest funkcji analizowanych jednostek w zdaniach dewiacyjnych. Artykuł zawiera także uwagi dotyczące konsekwencji semantycznych i efektów użycia jednostki "jednocześnie" w teście negacji.
Bibliografia
BEDNAREK A., 1989, Wykładniki leksykalne ekwiwalencji. Analiza semantyczna wyrażeń typu czyli, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
BOGUSŁAWSKI A., 1973, O analizie semantycznej, Studia Semiotyczne 4, s. 47–70.
BOGUSŁAWSKI A., DANIELEWICZOWA M., 2005, Verba Polona Abscondita. Sonda słownikowa III, Warszawa: Elma Books.
DANIELEWICZOWA M., 2012, W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne, Warszawa: BEL Studio.
DURAJ-NOWOSIELSKA I., 2013, O teście negacji, kontekstach interpretacyjnych i zdaniach „wyratowanych”, Linguistica Copernicana 2 (10), s. 161–191.
GROCHOWSKI M., 2001, O partykule zarazem – wykładniku prawdziwości koniunkcji sądów, w: V. S. Chrakovskij, M. Grochowski, G. Hentschel (red.), Studies on the Syntax and Semantics of Slavonic Languages. Papers in Honour of Andrzej Bogusławski on the Occasion of his 70th Birthday (Studia Slavica Oldenburgensia 9), Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität Oldenburg (BIS), s. 149–159.
GROCHOWSKI M., 2008, Rola dewiacji w uzasadnianiu hipotez semantycznych. Wprowadzenie do problematyki, Biuletyn PTJ LXIV, s. 25–36.
GROCHOWSKI M., KISIEL A., ŻABOWSKA M., 2014, Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
GRZEGORCZYKOWA, R., 1979, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
KLESZCZOWA K., 2014, Przeszłość w teraźniejszości. Stare znaki i reguły językowe w strukturze wyrażeń funkcyjnych, w: K. Kleszczowa, A. Szczepanek (red.), Wyrażenia funkcyjne w perspektywie diachronicznej, synchronicznej i porównawczej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 169–180.
KLESZCZOWA K., TERMIŃSKA K., 2015, Genetyczne parantele partykuł i spójników, LingVaria X (numer specjalny), s. 77–86 [online:] doi: 10.12797/LV.10.2015.1SP.07.
LINDE-USIEKNIEWICZ J., 2008, Semantyka strukturalna w XXI wieku?, w: P. Stalmaszczyk (red.), Metodologie językoznawstwa. Współczesne tendencje i kontrowersje, Kraków: Lexis, s. 158–173.
RESZKA J., 2001, Predykaty mówienia implikujące pojęcie zła w języku polskim, Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
ROSALSKA P., 2013, Wstęp do analizy semantycznej przysłówków kolektywnych (na przykładzie razem), Linguistica Copernicana 1 (9), s. 165–181.
TERMIŃSKA K., 1982, Głos polemiczny w sprawie książki Macieja Grochowskiego „Pojęcie celu. Studia semantyczne” Wrocław 1980, Polonica VIII, s. 261–268.
TOPOLIŃSKA Z., 2013, Uwagi o predykatach fazowych, Linguistica Copernicana 1 (9), s. 25–30.
WAJSZCZUK J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
WAJSZCZUK J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
WALUSIAK E., 1999, Hierarchizacja treści i nawiązanie wewnątrztekstowe, Warszawa: Energeia.
WOŁOWSKA K., 2011, Opozycje sensu w dyskursie, Lublin: Wydawnictwo Werset.
ŻABOWSKA M., 2009, Hierarchia wyrażeń metatekstowych, Linguistica Copernicana 2 (2), s. 179–189.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 2118
Liczba cytowań: 0
