Mimo woli i mimowolnie jako wykładniki relacji umysł–ciało

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest jednostka mimowolnie, którą porównuję z takimi wyrażeniami jak mimo woli i odruchowo, głównym celem prezentowanych rozważań jest jednak ustalenie, na czym polega różnica znaczeniowa między tymi przysłówkami.

W artykule staram się uzasadnić hipotezę mówiącą, że relacja semantyczna zachodząca między nimi jest podobna do relacji zauważonej przez A. Wierzbicką w pracy z 1969 roku, gdzie badaczka zwraca uwagę na nieidentyczność podmiotów, o których orzeka się zdania takie jak Adam waży 70 kg. i Adam jest dobry. (Wierzbicka 1969; 62, 63). By dowieść słuszności postawionej hipotezy, pokazuję ograniczenia semantyczne, jakie na czasowniki nakłada jednostka mimowolnie i staram się wyjaśnić, z czego wynikają. 

Na końcu artykułu stawiam tezę, mówiącą, że jednostka mimowolnie zawiera w swojej strukturze semantycznej jednoznacznie wyznaczony obiekt czynności, którym jest własne ciało i mówi o stosunku agensa do swojego ciała wykonującego daną czynność.