The Cultural Motivation for Translation
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2013.030Keywords
translation, lexical connotation, semantic motivation, semantic effectAbstract
This article is dedicated to translation as intercultural communication including the linguistic structure of a source-language text as well as its cultural elements. The aim of this paper is the exposition of the idea that semantic features (systemic and textual connotations) should be taken into consideration in translation. The outcome of translation (target-language text) should result in the semantic equivalent, which appears possible only if the translator considers both the hard core of the meaning of a word or its stylistic value and its linguistics connotations responsible for the semantic profile of its perception. The analysis of connotations is particularly useful when it is necessary to select between words having similar meaning in order to provide a proper translation. These considerations are illustrated by the analysis of two cases: the French and Italian translations of two aphorisms by Stanislaw Jerzy Lec and the Polish and English translation of the title of a novel by Francois Mauriac Le noeud de viper.
References
ANUSIEWICZ J., 1990, Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku, w: J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Lublin: Wyd. UMCS, s. 277–287.
ARROJO R., 1997, Asymmetrical Relations of Power and the Ethics of Translation, TE XTconTEXT, vol. 11, s. 5–25.
BARTMIŃSKI J. (red.), 1988, Konotacja, Lublin: Wyd. UMCS.
BARTMIŃSKI J., NIEBRZEGOWSKA-BARTMIŃSKA S., NYCZ R. (red.), 2004, Punkt widzenia w tekście i w dyskursie, Lublin: Wyd. UMCS.
BARTMIŃSKI J., TOKARSKI R., 1993, Definicja semantyczna: czego? i dla kogo?, w: J. Bartmiński, R. Tokarski (red.), O definicjach i definiowaniu, Lublin: Wyd. UMCS, s. 47–61.
BARTMIŃSKI J., TOKARSKI R. (red.), 1998, Profilowanie w języku i tekście, Lublin: Wyd. UMCS.
BERMAN A., 1995, Pour une critique des traductions: John Donne, Paris: Gallimard.
BERMAN A., 1999, La traduction et la lettre ou l’Auberge du lointain, Paris: Seuil.
DANEK D., 2004, Dwie funkcje tytułu: identyfikująca i wprowadzająca, w: J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska (red.), Tekstologia, vol. 2, s. 81–89.
DOBRZYŃSKI J. I IN. (red.), 1982, Wielki słownik francusko-polski, t. 2: M–Z, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
JORDANSKAJA L., MIELCZUK I., 1988, Konotacja w semantyce lingwistycznej i leksykografii, w: J. Bartmiński (red.), Konotacja, Lublin: Wyd. UMCS, s. 9–43.
LADMIRAL J.-R., 1979, Traduire: théorèmes pour la traduction, Paris: Payot.
LAKOFF G., JOHNSON M., 1988, Metafory w naszym życiu, tłum. T. P. Krzeszowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
LANGACKER R. W., 1990, Subjectification, Cognitive Linguistic, vol. 1–1, s. 5–38.
LANGACKER R. W., 1995, Wykłady z gramatyki kognitywnej, Lublin: Wyd. UMCS.
LEC S. J., 2001, Pensieri spettinati, Roma: Bompiani.
LEC S. J., 2009, Myśli nieuczesane. Wszystkie, Warszawa: Noir sur Blanc.
LEC S. J., 2009, Pensées Échevelées, Warszawa: Noir sur Blanc.
MAURIAC F., 1933, Le noeud de vipères, Paris: Grasset.
MAURIAC F., 1951, Vipers’ Tangle, Chicago: LOYOLA University Press.
MAURIAC F., 1983, Kłębowisko żmij, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
NIDA E., 1964, Toward a Science of Translating, with Special Reference to Principles and Procedures Involved in Bible Translating, Leiden: E. J. Brill.
PETIT ROBERT, 2005, Dictionnaire de la langue française, Paris: Dictionnaires Le Robert.
PUZYNINA J., 1990, Słowo Norwida, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
SAPIR E., 1978, Kultura, język, osobowość, przekł. B. Stanosz, R. Zimand, wstęp A. Wierzbicka, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
SAPIR E., 1949, Selected writings in language, culture and personality, Berkeley: University of California Press.
TOKARSKI R., 1987, Znaczenie słowa i jego modyfikacje w tekście, Lublin: Wyd. UMCS.
TOKARSKI R., 1989, Poziomy konotacji semantycznej, w: J. Puzynina, J. Bartmiński (red.), Język a kultura, t. 2: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 45–52.
TOKARSKI R., 1990a, Językowy obraz świata w metaforach potocznych, w: J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Lublin: Wyd. UMCS, s. 66–81.
TOKARSKI R., 1990b, Prototypy i konotacje. O semantycznej analizie słowa w tekście poetyckim, Pamiętnik Literacki LXXXI, vol. 2, s. 45–57.
TOKARSKI R., 1993, Słownictwo jako interpretacja świata, w: J. Bartmiński (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, Wrocław: Wiedza o Kulturze.
TOKARSKI R., 1995, Tło kulturowe a znaczenia jednostek leksykalnych, w: A. M. Lewicki, R. Tokarski (red.), Kreowanie świata w tekstach, Lublin: Wyd. UMCS, s. 23–31.
TOKARSKI R., 2004, Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin: Wyd. UMCS.
TOKARSKI R., 2008, Konotacja a problemy kategoryzacji, w: A. Dąbrowska, A. Nowakowska (red.), Język a kultura, t. 20: Tom jubileuszowy, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 15–25.
VENUTI L. (red.), 1992, Rethinking Translation – Discourse, Subjectivity, Ideology, London–New York: Routledge.
VENUTI L., 1995, The Translator’s Invisibility. A History of Translation, London–New York: Routledge.
VINAY J.-P., DARBELNET J., 1977, Stylistique comparée du français à l’anglais, Paris: Marcel Didier.
WHORF B. L., 1956, Language, Thought, and Reality: selected writings, Cambridge: Technology Press of Massachusetts Institute of Technology.
WHORF B. L., 1982, Język, myśl i rzeczywistość, przekł. T. Hołówka, wstęp A. Schaff, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
ZARĘBA L., 2006, Słownik idiomatyczny francusko-polski, Kraków: Universitas.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 466
Number of citations: 0